حاشية دده عمر روشني ضياء الدين الآيديني (ت.892ه) على تفسير البيضاوي من أول سورة هود إلى آخر سورة النحل (دراسة وتحقيقاً)
Dede Ömer Rûşenî'nin (Ö. 892) Beyzavî tefsiri haşiyesi Hud Suresinden İsra Suresine kadar inceleme ve tahkik
- Tez No: 791385
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF AL-YAGOOB
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Arapça
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
Bu araştırmada Dede Ömer Ruşeynî Ziyâuddîn el-Aydînî'nin Beydâvî Tefsiri Üzerine Yazdığı Hâşiye'nin Hûd Suresinden Nahl Suresine kadar olan bölümünün tahkikve analizi yapılmıştır. Eser, müellif tarafından Beydâvî'ye yöneltilen eleştiri ve tenkitler sebebiyle önemli hâşiye ve taliklerden sayılır. Müellif, Beydâvî'ye eleştiriler yöneltmiş, müşkil meseleleri açıklayarak doğru olanı göstermiştir. Lügat, fıkıh ve kelamla ilgili faydalı bilgiler yanında ihtilaflı konular da zikredilmiş, tercih edilen görüş açıkça ortaya konmuştur. Ayrıca eser Osmanlı dönemindeki ilmî canlılığa da işaret etmektedir. Dede Ömer Aydînî'nin şahsi ve ilmi hayatı işlenirken betimleyici analitik tarihsel metot kullanılmıştır. Metnin yazımı, harekelenmesi, nüshaların karşılaştırılması, nakledilen görüşlerin ana kaynaklardaki yerlerinin gösterilmesi hususunda ise tahkik ve talik metodu benimsenmiştir. Araştırmada varılan sonuçların önemlileri şunlardır: Hâşiyede rivâyet, dirâyet ve işârî olmak üzere üç tefsir metodu da kullanılmıştır. Şerh, istidlâl ve istişhâd konularında müellifin sağlam bir ilmî metot takip ettiği görülmektedir. Hâşiyede kitabın açıklığını artıran tefsir ve beyanlar mevcuttur. Aydînî Beydâvî'nin eserini açıklarken tek bir metoda bağlı kalmamış, açıklamalarını da tek yönü esas alarak yapmamıştır. O meseleleri çeşitli zaviyelerden bakmayı başarmıştır. Eserde ele alınan konuların çoğu lügat, nahiv ve belagatle ilgilidir. Dede Ömer, delili olmayan birçok tefsir meselesini reddetmiş, tercihlerinde Kur'ân sünnet ve lügati esas almış, delile göre hüküm vermiştir. Müellifin yaptığı tenkitler ve eleştirilerinde Beydâvî'nin görüşlerini diğer tefsir âlimlerinin görüşleriyle kıyaslaması, onun ilmî kültür ve metodunun sağlamlığına delalet etmektedir
Özet (Çeviri)
This study included the footnote(Hashiya) of Deddeh Omar Roshni Diaa al-Din al-Aydini (d. 892 AH) on the interpretation of al-Baydawi, and its scope is determined from Surat Hud to Surat Al-Nahl. The value of this Hashiya comes from the importance of the unique explanations and comments made by the author during his investigation the book of Imam al-Baydawi, providing answers to these problems, discussion of them, and statement of correctness, In addition to the useful linguistic, jurisprudential and rhetorical issues mentioned in this footnote, in which the commentator mentioned the controversial issues and then followed by mentioning the most correct opinion. In addition to the fact that this footnote reflects the scientific activity in the Ottoman era. The study followed the historical descriptive approach in This is when translating the imam Sheikh Deddeh Omar Al-Aydini, and introducing their biographical and scholarly biographies, while the scientific method used in the investigation and commentary on the book: such as writing the text, justify the text with diacritics, comparing the copies, attributing the sayings, and extracting the issues and documenting them. The most prominent findings of the study: The Hashiya of Deddeh Omar combined the three types of Quran interpretation: by tradion, opinion, and Sufi interpretation. It highlighted the quality of the scientific method followed by the author in explanation, inference, and citation. His book included nice comments and explanations, which made his Hashiya clearer. Al-Aydini's selection of Al-Baydawi's texts was not by a specific methodology, nor were his comments in one field. Rather, it dealt with various issues, but most of them were linguistic in the fields of grammar and rhetoric. Imam Dedah Omar distinguished himself in rejecting many of the weak exegetical opinions that are not based on reliable evidence, so he relied on the weighting of the Qur'an, hadith, language, and other things according to what the evidence requires, also, in his explanation, he was comparing Imam Al-Baydawi with other
Benzer Tezler
- حاشية دَدَه عمر روشني ضياء الدين الآيديني (ت:٨٩٢هـ)على تفسير البيضاوي من أول سورة الإسراء إلى سورة طه(دراسة وتحقيقاً)
Dede Ömer Rüşeni Diyäuddin el-Aydininin (Ö. 892) Beydävi tefsiri üzerine yaptığı haşiyenin tahkik ve incelemesi (İsra Suresinden Taha Suresine kadar)
IBRAHIM JABBAR KHALID AL-JANABI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF AL-YAGOOB
- حاشية دده عمر روشني ضياء الدين الآيديني (ت: 892 هـ)على تفسير البيضاوي من أول سورة الذاريات إلى نهاية سورة الحاقة دراسة وتحقيقا
Deddeh Omar Roshni Diaa al-Din al-Aydani'nin (Ö: 892 Hicri) Beydavi'nin Zariyat Suresi'nin başından Hakka Suresi'nin sonuna kadar tefsiri üzerine bir dipnot, bir çalışma ve inceleme
ANWAR GHALEB AHMED
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- حاشية ده ده عمر روشني ضياء الدين الآيديني (ت:892هـ) على تفسير البيضاوي من سورة الفرقان إلى سورة القصص(دراسةً وتحقيقاً)
Dede Ömer Ruşni Ziyäuddin el-Aydini' nin Hâşiye Alâ Tefsiri'I-Beydâvi isimli eserinin tahkik ve analizi (Furkan ile Ankebut Suresi arası)
NASEER MUSTAFA ABDULKAREEM ABDULKAREEM
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAIBA FARHAT
- حاشية دده عمر روشني الآيديني ʺعلى تفسير البيضاوي (من أول سورة الأنبياء إلىنهاية سورة النور) دراسة وتحقيق
Dede Ruşeni el-Aydini'nin Beydavi tefsiri haşiyesi üzerine tahkik çalışması (Enbiya Suresi'nin başı itibariyle Nur Suresinin sonuna kadar)
OLLA AHMED KHALAF HAİDERİ
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULHEKİM AĞIRBAŞ
- حاشية دده عمر روشني الآيديني (ت.892هـ) على تفسير القاضي البيضاوي من أوَّل سورة العنكبوت إلى نهاية سورة فاطر دراسة وتحقيقاً
Aydınlı Rûşeni Ömer Dede'nin Kadı Beyzâvî tefsirine hâşiyesi ankebut sûresinin başından fâtır sûresinin sonuna kadar (inceleme ve tahkik)
HUSSEİN SAADİ HUSSEİN
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN PAK