Menteşe Beyliği mimarisi 1. (metin)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 41380
- Danışmanlar: PROF.DR. HAKKI ÖNKAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 404
Özet
ÖZET XIII. yüzyılın sonlarında Selçuklu Devleti'nin uçlarda merkezi otoritesinin zayıflaması ve bilahare tamamen ortadan kalkması sonucunda, Anadolu'da her biri müstakil birer devlet karakterinde yirmiden fazla Türk beyliği kurulmuştur. Bu beyliklerden biri olan Menteşeoğulları, 1261-1424 yılları arasında Muğla ilinin tamamı, Aydın ve Denizli illerinin de bir kısmını içine alan coğrafyada, güney batı Anadolu'da yer almaktaydı. Beylik, Anadolu Selçuklu Devleti'nin bir uç beyi olan Menteşe Bey tarafından kurulmuştur. Menteşe Beyliği, dönemine göre sağlam bir gümrük mevzuatı, hukuk ve eğitim sistemi gibi kuvvetli müesseselerin yanı sıra, askerî bakımdan da büyük kara ve deniz gücüne sahipti. Yaklaşık yüz elli yıllık ömrü süresince, özellikle çeşitli zamanlarda beyliğe başkent olmuş olan Peçin ve Balat'da pek çok imar faaliyetlerinde bulunmuştur. Beyliğin varlığının son bulması ve bu bölgelerin eski ehemmiyetini kaybederek iskan dışı kalmaları sebebiyle, meydana getirilen mimarî eserlerin pek çoğu hem tabiat şartları hem de insan eliyle, ya tamamen ortadan kaldırılmış, ya da çok fazla tahribata uğramıştır. Yaklaşık dörtbuçuk yıllık uzun bir araştırma ve inceleme sonunda Menteşeoğullanndan günümüze ulaşan on cami, yedi türbe, bir zaviye, dört medrese, beş han ve yedi hamam yapısı tesbit edebildik. Bunlardan özellikle cami ve türbelerin büyük bir kısmı halen kullanımda olmakla birlikte, geri kalanların çoğunluğu hizmet dışıdır. Menteşeoğullanndan günümüze ulaşan bu eserler de, beyliğin mimarî gelişimine ışık tutmaktadır. Mimarîde genel olarak Beylikler devrinden itibaren görülmeye başlanan; iç ve dış ahengin sağlanması, açıklık ve kapalılık dengesinin kurulması, taçkapılann sadeleştirilmesi, camilerde toplu mekan arayışı, son cemaat mahallerinin ortaya çıkması, revaklı avluların ortaya çıkması, üst örtüde kubbeli şemanın ağırlık kazanması, örtülerin kurşunla kaplanması, çatı seviyesinden yükselen minareler, mermer malzemenin cephe ve mihrablarda kaplama olarak kullanılması, ocak ve baca mimarisinin ortaya çıkması, medreselerde ana eyvanın yapı kitlesinden hem çıkma hem de yükselti6 yapması, gibi pek çok özelliği, Menteşeoğullannın mimarî eserlerinde de görmek mümkündür. Yapılan araştırmalar, Menteşeoğulları mimarîsinin kısmen Anadolu Selçuklu geleneğinin etkisinde kaldığını göstermekle birlikte, kendine has bir mimarî tarzı gerçekleştirdiği de kabul edilebilir. Menteşeoğulları, XIV. yüzyılın ikinci yansından sonra, eski Türk devlet geleneğinden kaynaklanan bir uygulama olan, toprakların oğullar arasında taksimi sebebiyle, kardeşlerin iktidar mücadelelerine girmeleri neticesinde zayıflamış ve varlığını ancak yüz elli yıl kadar sürdürebilmiştir. Bu şartlara rağmen, onlardan günümüze kalan mimarî eserlerde gözlemlenebilen gelişmeler, bu dönemin çok iyi değerlendirildiğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Furthermore, there are some special features of Menteshian architecture, for instance, Eski Çine Ahmed Gazi Mosque (module of the dome approximate 17.00 m.) and Balat tlyas Bey Mosque (module of the dome approximate 14.00 m.) have the largest of the domes erected until the end of the fifteenth century. While investigations show that Menteshian architecture is influenced partly by Anatolian Seljuk one, but it is accepted that it has also its own special styles.Furthermore, there are some special features of Menteshian architecture, for instance, Eski Çine Ahmed Gazi Mosque (module of the dome approximate 17.00 m.) and Balat tlyas Bey Mosque (module of the dome approximate 14.00 m.) have the largest of the domes erected until the end of the fifteenth century. While investigations show that Menteshian architecture is influenced partly by Anatolian Seljuk one, but it is accepted that it has also its own special styles.
Benzer Tezler
- Aydın kent merkezi tarihi dokusunun incelenmesi
The Research of the historical fabric of the city centre of Aydın
AYLİN ERTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ETİ AKYÜZ LEVİ
- Menteşe Beyliği yapılarında inşa malzemesi
The building materials of Menteshe Emirate
DİDEM NAZLI ODUNCULAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Sanat TarihiEge ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERTAN DAŞ
- Milas Firuz Bey Camii süslemeleri
The ornaments of Mi̇las Fi̇ruz Bey Mosque
EMİNE ÜNAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ETİKAN
- Osmanlı Beyliği dışında Batı Anadolu Beyliklerinde mimari süsleme
Architectural decoration in the West Anatolian Principalities out of the Ottoman Principalities
ONURHAN BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sanat TarihiEge ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİNÇ GÖK İPEKÇİOĞLU
- Ali Rıza Hakses'in Muğla-Menteşe Büyükleri adlı eserinin tenkitli neşri
Criticized publication of Ali Rıza Hakses's Muğla-Menteşe Büyükleri
KEMAL DENİZ KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN ÇEVİK