Halit Ziya Uşaklıgil'in ilk roman kahramanlarında hayat tenkidi
Criticism of the life of the first novel heroes Halid Zi̇ya Uşakligil
- Tez No: 413946
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN AKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Halid Ziya, tenkit, hayat tenkidi, idealizasyon, Halid Ziya, criticism, life criticism, idealization
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
Servet-i Fünûn dönemi sanatçılarından Halid Ziya Uşaklıgil, Türk edebiyatında öncü niteliği taşıyan romanlarıyla, bilinçli biçimde bir zihin devrimi yapmaya çalışmıştır. Köklü bir modernleşmenin teorisiyle yetinmeyip felsefi görüşleri ve estetik zevkleri doğrultusunda yazdığı romanlarında, Mechitariste Ermeni rahip okulunda aldığı eğitimin ve hayranı olduğu Fransız yazarların, realist ve pozitivist düşünce yapısının izlerini görmek mümkündür. Bu izler sürüldüğünde, determinizm ile Hippolyte Taine'in ırk, çevre ve an üçlemesine ulaşılır. Halid Ziya, romanları içinde tebdil-i kıyafet birer roman başkişisi olarak arz-ı endâm ederken, roman kahramanlarının hayata dair tenkitlerinden aslında her kahramanın, kılık değiştirmiş birer Halid Ziya olduğu görülür. Yerli hayatın idealize edilmesi amacıyla yapılan hayatı ve dolayısıyla insanları eleştirme, yargılama, çözümleme, değerlendirme, inceleme, gözlem faaliyetleriyle, Batılı yaşayış ve fikirler ikame edilir. Böylelikle yazarın 'romanların hayatı yapması' mefkûresi, 'Avrupaî insan' teklifini beraberinde getirir. Romanlarında kader, kaza, ölüm, aşk, kıskançlık, evlilik, eğitim, ırk, içgüdü, sefalet, burjuva, zenginlik, fakirlik, cinnet, hiçlik, intihar, özgürlük, öteki dil, şiir, meslek gibi hayatı kuşatan unsurları eleştirmesi, kültürel değişimin habercisi olur.
Özet (Çeviri)
Halid Ziya Uşaklıgil, the author of the period called Servet-i Fünûn, consciously, tried to make a mental revolution with his pioneer novels. He wasn't content with a radical modernization theory, and in his novels written with his philosophical views and aesthetic pleasure could be seen the marks of realist and positivist mentality of the French writers he adored and the results of his education in Mechitariste Armenian seminary. When these marks were traced, we could reach determinism and Hippolyte Taine's trinity of“race, environment and moment”. While Halid Ziya was wandering in his novels as a main character incognito, from the life criticisms made by his protagonists it could be seen that each hero, in fact,was a Halid Ziya incognito. With the purpose of idealization of local life, Western way of life and thoughts are established with the activity of criticism, judgement, analysis, evaluation, examination and observation of the life and accordingly people. So, the ideal of“novels form the life”brings along the offering“European man”. Cultural change becomes the herald of that he criticises the facts surrounding the life such as destiny, predestination, death, love, jealousy, marriage, education, race, instinct, misery, bourgeois, wealth, poverty, insanity, nothingness, suicide, freedom, other language, poetry, occupation in his novels.
Benzer Tezler
- Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında İstanbul
İstanbul in Halit Ziya Uşaklıgil's novels
HÜSEYİN KIYAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA UĞURCAN
- Halit Ziya Uşaklıgil romanlarında aidiyet ve kimlik
Belonging and indentity in Halit Ziya Uşakligil's novels
ERHAN GÖKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSREV AKIN
- Halit Ziya Uşaklıgil'in romancılığında kendini yıkma eğilimi
Halid Ziya Uşaklıgil trends in the self-destroying novels
BEDİRHAN ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK ÖZCAN
- Halid Ziya Uşaklıgil'in roman kahramanlarında kültürel ve ahlaki bocalama
Cultural and ethical confusion in Halid Ziya Uşaklıgil's novel characters
BERNA TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY
- Yeni eleştiri bağlamında Servet-i Fünûn hikâyeciliği (1896-1901)
Servet-i Fünûn storytelling in the context of new criticism (1896-1901)
MUSTAFA OKÇUL
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMA BAŞ