Mevlevihanelerin akustik özelliklerinin değerlendirilmesi: İstanbul mevlevihaneleri
Evaluation of the mevlevi lodge's acoustic properties: Mevlevi lodges of Istanbul
- Tez No: 414246
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ZERHAN YÜKSEL CAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Akustik, Hacim Akustiği, Mevlevihaneler, Galata, Yenikapı, Bahariye, Türk Müziği, Room Acoustics, Mevlevi Lodges, Acoustics, Galata, Bahariye, Yenikapı
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Mimarlık alanında yoğun bir çalışma alanına sahip olan dini yapılar hakkında yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır fakat ülkemizdeki bu çalışmaların çoğu camiler üzerine yoğunlaşırken geniş bir coğrafyada kendine yer bulan tekke, zaviye ve külliyeler bu denli bir ilgiyi çekememektedir. Bu durumun nedenlerinden biri hali hazırdaki kullanımlarının yapım amaçları dışında olmasıdır. Yapısal özellikleri ile mimarlık tarihinin konusu olan bu yapılar kullanım amaçlarına bağlı olarak da hacim akustiği sahasının çalışma alanına girmektedir. Mevlevihaneler dışarıda bırakıldığı takdirde hacimsel anlamda çok büyük olmayan bu mekânların akustik sorunları da aynı oranda azdır. Mevlevihaneler ise içinde gerçekleştirilen ritüeller ile kendi içlerinde ayrışmış ve farklı bir konumda yer almıştır. İslam tasavvufunda her tarikatın en önemli ritüeli olan zikr törenleri yıllar içerisinde oluşup, gelişmesi ile belli başlı kuralları olan önemli merasimlerdir. Bu törenlerin mevlevi geleneğindeki karşılığı Mevlevi Ayinleri'dir. Mevlevi Ayinleri'nde müzik ve dans tam anlamıyla iç içe geçmiştir. Görsel ve işitsel bir sunuma sahip bu ayinlerde seslendirilen eser, ''Mevlevi Ayinleri'' ise aynı zamanda Klasik Türk Musikisinin en büyük beste formudur. Mevlevilerin bu uygulamaları doğal olarak içinde bulundukları mekânı yaniMevlevi Ayin'inin icra edildiği semahaneyi akustik açıdan ilgi çekici hale getirmiştir. Bugüne kadar bu alanda YTÜ BAP koordinatörlüğünce desteklenen ve yakın zamanda tamamlanan; ''Hacim Akustiği Parametrelerinin Türk Makam Müziği İcra Edilen Kapalı Mekânlar Açısından İncelenmesi ve Değerlendirilmesi'' projesinde incelenen Galata Mevlevihanesi dışında bir çalışmaya rastlamak ise oldukça zordur. Bu çalışmanın öncüsü ise Gülçin Konuk'un aynı isimli yüksek lisans tez çalışmasıdır ve bu çalışmalar dahilinde Galata Mevlevihanesi incelenmiştir. Alandaki eksikliği de göz önünde bulunduran bu çalışma ile İstanbul Mevlevihanelerinden hali hazırda yapım amacına uygun olarak kullanılan; Galata, Bahariye ve Yenikapı Mevlevihaneleri incelenmiştir. Bu incelemeler ile İstanbul Mevlevihanelerinden hareketle Mevlevihanelerin akustik özellikleri, ölçüm ve modellere dayanarak nesnel parametrelerle ortaya konmuştur. Başta mekânların yansışım süresi olmak üzere erken düşme süresi, netlik ve hacimlilik gibi değerleri belirlenmiştir. Tüm bu değerlendirmeler ve modelleme yardımı ile Mevlevi Ayinleri icrasında optimum yansışım süresi ve gerekli en iyi akustik koşulların sağlanması amacıyla çeşitli öneriler, kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunacak sonuçlar sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Mevlevi Lodges are one of the most special examples of the Islamic Architecture as well as the Ottoman Architecture. The Mevlevi Order, which can be identified as the Ottoman State sect of the Sufism, has a special position in Sufism tradition with its well defined structural organization. Mevlevian buildings; Mevlevi Lodges have also authentic architectural properties. There is a lack of research on Mevlevi Lodge's architecture which has a very special place within the Islamic Architecture. While there are a lot of study on mosques, comprehensive studies are required to understand the original acoustical features of the Lodges, especially Mevlevi Lodges. The Mevlevi ceremony during which a whirling dance is performed, determines the architecture of the Mevlevi Lodges. All of the Mevlevi Lodges shelter a somehow similar space due to the large circular area of the whirling hall. This common point provides geometrically similar architectural features. Whirling ceremony is an authentic combination of music and dance performed in large rooms; therefore it is part of the intangible acoustical heritage Acoustic properties of the Mevlevi lodges or whirling halls still need to be studied due to their authentic forms and large volume. With the current existing limited availability of researches, it is difficult to assess about the acoustic properties of this type of buildings. The aim of this research is to reveal the overall acoustic properties of the Mevlevi Lodges. In these assessments, unique identity of Mevlevi Music was also be taken into consideration. Galata, Bahariye and Yenikapı Mevlevi Lodges which are located in Istanbul selected for the research from among almost a hundred Mevlevi Lodges. Acoustics evaluations of the selected Mevlevi Lodges were done after the data held from in situ acoustical measurements and the Odeon 3D models. The results of the this research will provide information and findings about Mevlevi Lodge's acoustical properties as well as their differences from the western performance halls. The results of the research and the acoustics data of the Galata, Yenikapi and Bahariye Mevlevi Lodges were presented in this paper.
Benzer Tezler
- Mevlevîhânelerin faaliyette olduğu dönemde bestelenmiş mevlevî âyinlerinin usûl-arûz vezni ilişkisi yönünden incelenmesi
Examination of the relationship between usûl and arûz in the mevlevî âyins composed when the mevlevî lodges were active
TİMUÇİN ÇEVİKOĞLU
- Mevlevihaneler döneminde bestelendiği tespit edilmiş 46 ayinin makam ve geçki açısından tahlili
The melodic and transition analysis of the 46 Mevlevi ceremonial compositions composed during the active period of the Mevlevi Lodges
EMRAH HATİPOĞLU
Doktora
Türkçe
2010
MüzikAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAYRAM AKDOĞAN
- Mevlevîlik ve Erzincan Melik Salih Mevlevîhânesi
Mevleviyeh and Erzincan Melik Salih Mevlevi Lodge
BURCU ASLAN
- 'Hamdım, Piştim, Yandım': The outer and inner roles of the mevlevî kitchen
'Hamdım, Piştim, Yandım': Mevlevî mutfağının zâhiri ve bâtınî rolleri
SOUHAYLA TAIAI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Gastronomi ve Mutfak Sanatlarıİbn Haldun ÜniversitesiMedeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SURAİYA FARAQHİ
- Osmanlı şiirinde mevlevihaneler
Mevlevihanes in Ottoman poetry
HAKAN KARADAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP DEMİR