Geri Dön

Mevlevihanelerin akustik özelliklerinin değerlendirilmesi: İstanbul mevlevihaneleri

Evaluation of the mevlevi lodge's acoustic properties: Mevlevi lodges of Istanbul

  1. Tez No: 414246
  2. Yazar: HASAN BARAN FIRAT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ZERHAN YÜKSEL CAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Akustik, Hacim Akustiği, Mevlevihaneler, Galata, Yenikapı, Bahariye, Türk Müziği, Room Acoustics, Mevlevi Lodges, Acoustics, Galata, Bahariye, Yenikapı
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 144

Özet

Mimarlık alanında yoğun bir çalışma alanına sahip olan dini yapılar hakkında yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır fakat ülkemizdeki bu çalışmaların çoğu camiler üzerine yoğunlaşırken geniş bir coğrafyada kendine yer bulan tekke, zaviye ve külliyeler bu denli bir ilgiyi çekememektedir. Bu durumun nedenlerinden biri hali hazırdaki kullanımlarının yapım amaçları dışında olmasıdır. Yapısal özellikleri ile mimarlık tarihinin konusu olan bu yapılar kullanım amaçlarına bağlı olarak da hacim akustiği sahasının çalışma alanına girmektedir. Mevlevihaneler dışarıda bırakıldığı takdirde hacimsel anlamda çok büyük olmayan bu mekânların akustik sorunları da aynı oranda azdır. Mevlevihaneler ise içinde gerçekleştirilen ritüeller ile kendi içlerinde ayrışmış ve farklı bir konumda yer almıştır. İslam tasavvufunda her tarikatın en önemli ritüeli olan zikr törenleri yıllar içerisinde oluşup, gelişmesi ile belli başlı kuralları olan önemli merasimlerdir. Bu törenlerin mevlevi geleneğindeki karşılığı Mevlevi Ayinleri'dir. Mevlevi Ayinleri'nde müzik ve dans tam anlamıyla iç içe geçmiştir. Görsel ve işitsel bir sunuma sahip bu ayinlerde seslendirilen eser, ''Mevlevi Ayinleri'' ise aynı zamanda Klasik Türk Musikisinin en büyük beste formudur. Mevlevilerin bu uygulamaları doğal olarak içinde bulundukları mekânı yaniMevlevi Ayin'inin icra edildiği semahaneyi akustik açıdan ilgi çekici hale getirmiştir. Bugüne kadar bu alanda YTÜ BAP koordinatörlüğünce desteklenen ve yakın zamanda tamamlanan; ''Hacim Akustiği Parametrelerinin Türk Makam Müziği İcra Edilen Kapalı Mekânlar Açısından İncelenmesi ve Değerlendirilmesi'' projesinde incelenen Galata Mevlevihanesi dışında bir çalışmaya rastlamak ise oldukça zordur. Bu çalışmanın öncüsü ise Gülçin Konuk'un aynı isimli yüksek lisans tez çalışmasıdır ve bu çalışmalar dahilinde Galata Mevlevihanesi incelenmiştir. Alandaki eksikliği de göz önünde bulunduran bu çalışma ile İstanbul Mevlevihanelerinden hali hazırda yapım amacına uygun olarak kullanılan; Galata, Bahariye ve Yenikapı Mevlevihaneleri incelenmiştir. Bu incelemeler ile İstanbul Mevlevihanelerinden hareketle Mevlevihanelerin akustik özellikleri, ölçüm ve modellere dayanarak nesnel parametrelerle ortaya konmuştur. Başta mekânların yansışım süresi olmak üzere erken düşme süresi, netlik ve hacimlilik gibi değerleri belirlenmiştir. Tüm bu değerlendirmeler ve modelleme yardımı ile Mevlevi Ayinleri icrasında optimum yansışım süresi ve gerekli en iyi akustik koşulların sağlanması amacıyla çeşitli öneriler, kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunacak sonuçlar sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Mevlevi Lodges are one of the most special examples of the Islamic Architecture as well as the Ottoman Architecture. The Mevlevi Order, which can be identified as the Ottoman State sect of the Sufism, has a special position in Sufism tradition with its well defined structural organization. Mevlevian buildings; Mevlevi Lodges have also authentic architectural properties. There is a lack of research on Mevlevi Lodge's architecture which has a very special place within the Islamic Architecture. While there are a lot of study on mosques, comprehensive studies are required to understand the original acoustical features of the Lodges, especially Mevlevi Lodges. The Mevlevi ceremony during which a whirling dance is performed, determines the architecture of the Mevlevi Lodges. All of the Mevlevi Lodges shelter a somehow similar space due to the large circular area of the whirling hall. This common point provides geometrically similar architectural features. Whirling ceremony is an authentic combination of music and dance performed in large rooms; therefore it is part of the intangible acoustical heritage Acoustic properties of the Mevlevi lodges or whirling halls still need to be studied due to their authentic forms and large volume. With the current existing limited availability of researches, it is difficult to assess about the acoustic properties of this type of buildings. The aim of this research is to reveal the overall acoustic properties of the Mevlevi Lodges. In these assessments, unique identity of Mevlevi Music was also be taken into consideration. Galata, Bahariye and Yenikapı Mevlevi Lodges which are located in Istanbul selected for the research from among almost a hundred Mevlevi Lodges. Acoustics evaluations of the selected Mevlevi Lodges were done after the data held from in situ acoustical measurements and the Odeon 3D models. The results of the this research will provide information and findings about Mevlevi Lodge's acoustical properties as well as their differences from the western performance halls. The results of the research and the acoustics data of the Galata, Yenikapi and Bahariye Mevlevi Lodges were presented in this paper.

Benzer Tezler

  1. Mevlevîhânelerin faaliyette olduğu dönemde bestelenmiş mevlevî âyinlerinin usûl-arûz vezni ilişkisi yönünden incelenmesi

    Examination of the relationship between usûl and arûz in the mevlevî âyins composed when the mevlevî lodges were active

    TİMUÇİN ÇEVİKOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    MüzikSelçuk Üniversitesi

    Müzik Bilimleri Bölümü

    PROF. YUSUF AKBULUT

  2. Mevlevihaneler döneminde bestelendiği tespit edilmiş 46 ayinin makam ve geçki açısından tahlili

    The melodic and transition analysis of the 46 Mevlevi ceremonial compositions composed during the active period of the Mevlevi Lodges

    EMRAH HATİPOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    MüzikAnkara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BAYRAM AKDOĞAN

  3. Mevlevîlik ve Erzincan Melik Salih Mevlevîhânesi

    Mevleviyeh and Erzincan Melik Salih Mevlevi Lodge

    BURCU ASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihKarabük Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHİR BİLİRLİ

  4. 'Hamdım, Piştim, Yandım': The outer and inner roles of the mevlevî kitchen

    'Hamdım, Piştim, Yandım': Mevlevî mutfağının zâhiri ve bâtınî rolleri

    SOUHAYLA TAIAI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Gastronomi ve Mutfak Sanatlarıİbn Haldun Üniversitesi

    Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SURAİYA FARAQHİ

  5. Osmanlı şiirinde mevlevihaneler

    Mevlevihanes in Ottoman poetry

    HAKAN KARADAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RECEP DEMİR