Bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde farklı azot dozları ve uygulama zamanlarının etkilerinin incelenmesi
Effects of nitrogen doses on yield and yield components of oilseed sunflowers (Helianthus annuus L.) having different growing stages
- Tez No: 415262
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMALETTİN KARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Bu çalışma, farklı gelişme sürelerine sahip yağlık ayçiçeği (Helianthus annus L.) çeşitlerinin gelişme dönemlerinde uygulanan azotlu gübre dozlarının verim ve verim unsurları üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2013 ve 2014 yıllarında Erzurum koşullarında yürütülmüştür. Üç ayçiçeği çeşidi (Tarsan, LG5400 ve İmeria), üç uygulama zamanı (ekimle birlikte, çıkış ve tabla teşekkülü) ve dört azot dozunun yer aldığı deneme (0, 3, 6 ve 9 kg N/da)“Şansa Bağlı Tam Bloklar”deneme deseninde“Bölünmüş Parseller”düzenlemesine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada, çiçeklenme süresi, olgunlaşma süresi, bitki boyu, tabla çapı, tane tutma oranı, bin tane ağırlığı, tane iç oranı, hektolitre ağırlığı, yağ ve protein oranı ile tane ve yağ verimleri incelenmiştir. Denemede, çiçeklenme süresi, tabla çapı, tane iç oranı, hektolitre ağırlığı ve yağ verimi üzerine yılların etkisi önemli iken, diğer karakterler üzerine etkisi önemli olmamıştır. Azot dozlarından dekara 3 kg azot uygulamasında bitki boyu ve yağ oranı, dekara 6 kg azot uygulamasında olgunlaşma süresi, tane iç oranı ve protein oranı ve dekara 9 kg azot uygulamasında ise çiçeklenme süresi, tabla çapı, tane tutma oranı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, tane ve yağ verimi daha fazla olmuştur. Azot dozlarının ekim zamanında uygulaması ile ayçiçeğinin olgunlaşma süresi, bitki boyu, tabla çapı, tane tutma oranı, bin tane ağırlığı, tane iç oranı, protein oranı, yağ oranı, tane ve yağ verimi, çıkış döneminde uygulaması ise çiçeklenme süresi üzerine etkili olmuştur. Denemede kullanılan çeşitlerden Tarsan çeşidinin bitki boyu, tane iç oranı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, tane ve yağ verimi, LG5400 çeşidinin tabla çapı, tane tutma oranı, bin tane ağırlığı, İmeria çeşidinin çiçeklenme süresi, olgunlaşma süresi ve yağ oranı diğer çeşitlere göre daha fazla olmuştur. Bu çalışma sonucunda, deneme faktörlerine göre incelenen karakterlerden tane ve yağ oranı dikkate alındığında, Tarsan çeşidine (erkenci) ekim esnasında 6 kg, İmeria (orta geçici) çeşidine yine ekim esnasında 9 kg ve LG5400 (ortancı) çeşidine ise çıkış zamanı dekara 9 kg azotlu gübre uygulanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This research was is conducted to determine effects of nitrogenous fertilizer doses on yield and yield properties of oilseed sunflower varieties in growing stages under Erzurum climate conditions in 2013 and 2014. Experiment was planned as fully randomized complete block in split plot design by using there sunflower types (Tarsan, LG5400 and İmeria), three application time (with planting, emergence time and table forming), and four nitrogen doses (0, 3, 6 and 9 kg N/da) with three replicates. In the present study, flowering time, maturation time, plant height, pan diameter, seed filling percentage,1000 kernel weight, seed ratioof hulled, hectoliter weight, oil and protein ratio, seed and oil yield were investigated. It was observed that years of the experimenthad significant effects on the all properties except for maturrity to days, plant height, seed filling percentage, oil and protein ratio. Application of nitrogenous fertilizer at planting time of the sunflowers had higher effects on the all properites except for flowering time and seed filling percentage than that of applied in flowering and head forming. It was determined that nitrogen doses had effects on the all investigated properties. It was also determined that the plots without nitrate manure had higher plant height and hectoliter weight than the other nitrate doses. Likewise, oil rate was better at 3 kg nitrogen application, flowering period, maturation period, one thousand kernel weight and grain inner rate was better at 6 kg nitrate application, and while head diameter, seed filling percentage, protein ratio, seed and yield were better at 9 kg nitrate application per decare than that of the other groups. There were differences between sunflower varieties with respect to all investigated properties except fort he plant height and oil rate. In conclusion, considering grain and oil rate, 9 kg/decare nitrogen was suggested for LG5400 (ortanc) and İmeria (latısh) at emerge time. For the Tarsan (early) variety, 9 kg/decare nitrogen may be suggested forthe best grain yield and 6 kg/decare nitrogen for higher oil yield at planting time.
Benzer Tezler
- Bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde farklı azot dozlarının verim ve kalite üzerine etkileri
Effects of different nitrogen doses on the yield and quality of some sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars
MERVE NUR İNCE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN ÖZTÜRK
- Ayçiçeğinde farklı sıra üzeri mesafelerinin verim ve kalite üzerine etkilerinin belirlenmesi
Determination of effects on yield and quality in sunflower of different intra-row spacing
ALİ GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET AKINERDEM
- Kahramanmaraş koşullarında bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi
Determination of yield and yield components of some oilseeds sunflower (Helianthus annuus L.) varieties in Kahramanmaraş conditions
GAMZE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH KILLI
- Bazı hibrit ayçiçeği çeşitlerinin Konya koşullarında verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and quality characteristics of some hybrid sunflower cultivars in Konya conditions
KERİM ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN ÖZTÜRK