Bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde farklı azot dozlarının verim ve kalite üzerine etkileri
Effects of different nitrogen doses on the yield and quality of some sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars
- Tez No: 795035
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Ayçiçeği, Helianthus annuus L, çeşit, azot dozu, verim, ham yağ oranı, ham protein oranı, Sunflower, Helianthus annuus L, cultivar, nitrogen dose, yield, crude oil ratio, crude protein ratio
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 55
Özet
Bu araştırma, bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde farklı azot dozu uygulamalarının verim ve kalite özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla Konya İli Cihanbeyli İlçesinde bulunan çiftçi arazisinde, sulu koşullarda 2022 yılında yürütülmüştür. Çalışma,“Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni”ne göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Materyal olarak, üç ayçiçeği çeşidi (Gibraltar, Alcantara, P63MM54) kullanılmış ve beş farklı azot dozu (0, 5, 10, 15, 20 kg N/da) ele alınmıştır. Çalışmada; bitki boyu (cm), tabla çapı (cm), bin tohum ağırlığı (g), tohum verimi (kg/da), kabuk oranı (%), ham yağ oranı (%), ham protein oranı (%) ve ham yağ verimi (kg/da) ele alınmıştır. Araştırmada; bitki boyu 137.77-170.73 cm (AlcantaraxN0-Gibraltar x N20), tabla çapı 20.17-27.80cm (P63MM54xN0–GibraltarxN15), bin tohum ağırlığı 68.03-89.53 g (AlcantaraxN0-P63MM54xN15), tohum verimi 268.50-417.67 kg/da (P63MM54xN0-AlcantaraxN15), kabuk oranı %26.73-30.27 (GibraltarxN0-GibraltarxN5), ham yağ oranı %39.91-43.67 (GibraltarxN0-P63MM54xN15), ham protein oranı %24.14-27.02 (GibraltarxN0-P63MM54xN20) ve ham yağ verimi 108.50-181.80 kg/da (P63MM54xN0-AlcantaraxN15) arasında değişmiştir. Sonuç olarak, Konya sulu koşullarında yürütülen bu araştırmada kullanılan ayçiçeği çeşitleri arasında bölge koşullarında en yüksek tohum ve ham yağ verimine sahip çeşitler sırasıyla, P63MM54 ve Alcantara olmuş, bu çeşitleri Gibraltar takip etmiştir. Araştırmada ele alınan azot dozları arasında tohum verimi ve ham yağ verimi bakımından en yüksek değerler sırasıyla, 411.07 kg/da ve 177.96 kg/da ile dekara 15 kg N uygulamasında belirlenmiş, azot dozunun 20 kg/da'a yükseltilmesiyle birlikte her iki değerde de düşüş tespit edilmiştir (sırasıyla, 383.77 kg/da ve 164.08 kg/da). Bununla birlikte, yapılan bu çalışmanın tek yıllık olması sebebiyle, çalışmanın yürütüldüğü bölge ve benzer koşullar için yapılacak tavsiyelerin daha belirgin ve güvenilir olabilmesi açısından bu ve bunun gibi araştırmaların devam etmesi önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This research was carried out to determine the effects of different nitrogen doses applications on yield and quality of some oil sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars on the field of farmers land; located in Konya Province, Cihanbeyli District, under irrigated conditions in 2022 vegetation period of sunflower. The study was set up in three replications according to the“Split Plots in Randomized Complete Blocks”experimental design. Three sunflower cultivars (Gibraltar, Alcantara, P63MM54) were used as material and five different nitrogen doses (0, 50, 100, 150, 200 N kg ha-1) were considered. In the study; plant height (cm), head diameter (cm), thousand seed weight (g), seed yield (kg ha-1), hull ratio (%), crude oil ratio (%), crude protein ratio (%) and crude oil yield (kg ha-1) were investigated. As a result of the study; plant height 137.77-170.73 cm (AlcantaraxN0-GibraltarxN200), head diameter 20.17-27.80 cm (P63MM54xN0-GibraltarxN150), thousand seed weight 68.03-89.53 g (AlcantaraxN0-P63MM54xN150), seed yield 2685.0-4176.7 kg ha-1 (P63MM54xN0-AlcantaraxN150), crude oil ratio varied between 39.91-43.67% (GibraltarxN0-P63MM54xN150), crude protein ratio 24.14-27.02% (GibraltarxN0-P63MM54xN200) and crude oil yield were found to vary between of 1085.0-1818.0 kg ha-1 (P63MM54xN0-AlcantaraxN150). In conclusion; among the sunflower varieties used in this study carried out under Konya irrigated conditions, the cultivars with the highest seed and crude oil yield were P63MM54 and Alcantara, respectively, followed by the Gibraltar cultivar. Among the nitrogen doses discussed in the study, the highest values in terms of seed yield and crude oil yield were determined at 150 kg N application per hectare as 4110.7 kg ha-1 and 1779.6 kg ha-1, respectively. With the increase of the nitrogen dose to 200 kg/ha-1, these values decreaesed (3837.7 kg ha-1 and 1640.8 kg ha-1, respectively.) However, since this study is only one year, it is important that this and similar studies continue in order to make the recommendations for the region where the study was conducted and similar conditions more specific and reliable.
Benzer Tezler
- Bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde farklı azot dozları ve uygulama zamanlarının etkilerinin incelenmesi
Effects of nitrogen doses on yield and yield components of oilseed sunflowers (Helianthus annuus L.) having different growing stages
ASHRAF ALİ
- Ayçiçeğinde farklı sıra üzeri mesafelerinin verim ve kalite üzerine etkilerinin belirlenmesi
Determination of effects on yield and quality in sunflower of different intra-row spacing
ALİ GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET AKINERDEM
- Kahramanmaraş koşullarında bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi
Determination of yield and yield components of some oilseeds sunflower (Helianthus annuus L.) varieties in Kahramanmaraş conditions
GAMZE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH KILLI
- Bazı hibrit ayçiçeği çeşitlerinin Konya koşullarında verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and quality characteristics of some hybrid sunflower cultivars in Konya conditions
KERİM ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN ÖZTÜRK