Çocuk tiyatrosunda güldürü elde etme yöntemleri
The methods of acquiring comedy in child theatre
- Tez No: 418018
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA NUTKU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Mizah ve yol açtığı gülme edimi üzerine konuya daha çok ahlaki olarak bakan Platon'dan günümüze kadar pek çok düşünür çeşitli görüşler ileri sürmüştür. Düşünürler genel olarak gülmeyi, üstünlük, uyuşmazlık ve rahatlama kuramları ile açıklamışlardır. Gülmenin mekanizmasını açıklamaya çalışan bu kuramların hiç birinde, diğerini çürütme çabası görülmez; yalnızca biri diğerinin önüne geçer. Bunun nedeni her bir kuramın gülme görüngüsü içindeki rolü ile açıklanabilir. Çağdaş düşünürlere göre gülmeyi harekete geçiren temel mekanizma“uyumsuzluk”tur. Üstünlük duygusu, uyumsuz şey karşısında gülmeyi hareketlendiren bir sebep ise, rahatlama duygusu, gülme olayının ruh ve bedende yol açtığı değişiklikleri işaret eden bir sonuç olarak görünmektedir. Olumlu mizah tarzına sahip olan insanların fizyolojik, psikolojik, sosyolojik ve akademik açılardan büyük kazanımlara sahip oldukları düşünülmektedir. Çocuklar üzerinde bu yönde yapılan çalışmaların sonuç bölümlerinde, sağlıklı ruh ve beden sahibi olmada, aile ve sosyal bağların güçlendirilmesinde, akademik başarı sağlamada, olay ve durumlar karşısında yapıcı eleştirel bakış açısı geliştirmede, yaratıcı düşünmede, dil gelişimi ve zihinsel fonksiyonları artırmada, mizahın ve gülme eyleminin önemi vurgulanmıştır. İnsan çeşitli şekillerde uyumsuz olarak algıladığı şeylere gülmektedir. Tiyatro da güldürü elde etmeye yarayan görsel ve işitsel uyumsuz görüntülerden yararlanır. Çocukların duygusal ve bedensel gelişimleri bir yetişkininkinden farklıdır. Bu yüzden çocuk tiyatrosu yazın ve uygulamalarında çocukların mizah kavrayışlarının göz önünde bulundurulması gereklidir. Çocuk, söz dağarında bulunmayan kavramlarla üretilmiş olan uyumsuzlukları anlayamaz ve gülemez. Yine biçim, hareket ve ses yoluyla yaratılacak uyumsuzlukların çocuğu incitmeyecek, gülme yerine korku ve endişe yaratmayacak şekillerde ayarlanması gerekir. Çocuk tiyatrosu çeşitli sözlü mizah araçlarının yanında hareket ve biçim açısından uyumsuzluklardan yararlanır. Genellikle oyunun mesajını barındıran şarkılar, oyun sırasında kullanılan ses efektleri, dekor, kostüm ve aksesuarlar güldürü elde etmede kullanılmaktadır. Çocuklar özellikle görsel olarak tasarlanmış mizahı algılamaya daha açıktırlar. Bu yüzden, sözlü mizah tasarımları da mümkün olduğunca görsel olarak desteklenmelidir. Türk Tiyatrosu çocuk oyunlarına baktığımızda çeşitli dil oyunları, mecaz ve benzetmeler, karşıtlıklar, deyimler, atasözleri, tekerlemeler, uyaklı sözler, yalanlar, ironiler, şakalar ve bilmeceler yoluyla sözlü güldürü elde edildiği görülmektedir. Hareket yoluyla elde edilen güldürü yöntemlerinin başında sakarlıklar, şaklabanlıklar el kol şakaları, şiddete yönelik hareketler ve söz ya da durumla uyumsuzluk içeren hareketler gelmektedir. Kabaca oyun metninin yönlendirmeleriyle canlandırılan güldürü amaçlı hareketlerde yönetmen ve oyuncunun katkıları çok önemlidir. Oyun metninde yer almayan ama oyun örgüsü ve akışı ile ters düşmeyecek farklı hareket biçimleri güldürü elde etmek için denenmelidir.
Özet (Çeviri)
Up to now most of the philosophers claim different ideas about humor leading laughter deed starting with Plato whose ideas are moral. Philosophers mostly explain laughter with the theory of relaxation, superiority and discrepancy. None of these theories which try to explain the mechanism of laughter is seen to refute the thesis of the other; but one of them gets a head of the others. This can be clarified with the role of the laughter phenomenon in every theory. According to the modern philosophers, the basic mechanism that stimulates the laughter is the discrepancy. If the feeling of superiority is a reason which activates the laughter opposite a superior thing, the feeling of relaxation seems to be a result which refers to changes leading to laughter in body and soul. It is thought that people having positive humor own great acquisitions in physiological, psychological, sociological and academic aspect. The importance of humor and the action of laughter have been emphasized in these parts: the final sections of the studies about children, having a healthy spirit and body life, strengthening family and social relations, getting academic success, developing constructive critical point of view. People laugh at things that they perceive incompatible. Theatre also benefits from visual and aural incompatible images that are useful for comedy (comic) Children's emotional and physical developments are different from and adult. For this reason, it is necessary to consider humor understanding of children in the literature and implementations of child theatre. A child can't laugh and understand the inconsistency that are produced with concepts missing in his own vocabulary. This should be arranged like this: The inconsistency formed through shape, motion and sound shouldn't hurt the child shouldn't create fear and anxiety instead of laughter. Child theater benefits from the inconsistencies of shape and motion in addition to various verbal humor tools. Songs containing the message of the play, the sound effects used mostly used to obtain the laughter. Children can perceive the humor easily which is designed visually; therefore verbal humor designs should be supported visually as much as possible. When we view Turkish Theatre, it has been seen that verbal humor is acquired through different language tricks, metaphor and imitation, contrasts, idioms, proverbs, tongue twisters, taut phony lies, ironies, jokes and riddles. Clumsiness, mimicry, jokes, movements about violence and motions contrast to the statement or situation can be talked about at the first step of the humor methods acquired by motion. The director's and the actor's contributions are very important at the movements that are acted by the guidance of the text plays so as to be comic. Different movement types which aren't in the text and that aren't contrast to play's topic should be tried in order to acquire humor.
Benzer Tezler
- Çocuk tiyatrosunda reji
Directing in the children's theatre
BELGİ SAYĞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıKocaeli ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERBİL GÖKTAŞ
- Çocuk tiyatrosunda V.Propp'un masalın biçimbilimi ilkelerinin incelenmesi ve bir örnek oyun: İrmikoğlan
The analysis of children's theatre according to V. Propp's morphology of the folktale and a sample play: Irmikoğlan
CEREN AYGÜT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü SanatlarıMaltepe ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MÜJGAN YILDIRIM
- Çocuk tiyatrosunda nesne kullanımının dramaturjik bağlamı
Dramaturgical context of object use in children's theatre
İRFAN ATAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATAY GERGİN
- Çocuk tiyatrosunda sanatsal bir anlatım aracı olarak kukla
Puppet:As an artistic means in theater for children
ELİF TEMUÇİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Tiyatrosu Oyun-Tiyatro-Drama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜLİN SAĞLAM
- Çocuk tiyatrosunda kukla ile black light tekniğinin birleştirilmesi ve bir uygulama: Atilla Savumlu'nun 'Alaycı Kuş ve Yabancı Şarkılar' oyunu
Başlık çevirisi yok
ATİLLA SAVUMLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR ÇEVİK