Mercimek (Lens culinaris Medik.)'te topraktan ve yapraktan Fe ve Zn mikro element uygulamasının verim ve tanede mikro besin elementi içeriğine etkisi
The effects of soil and foliar applications of Fe and Zn on yield and seed microelement contents in lentil (Lens culinaris Medik.)
- Tez No: 418823
- Danışmanlar: PROF. DR. DOĞAN ŞAKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Mercimek (Lens culinaris Medik), Demir, Çinko, Çeşit, Doz, Verim, lentil (Lens culinaris Medik), Varieties, Dosses, Yield
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Araştırmanın amacı; mercimekte topraktan ve yapraktan farklı dozlarda demir sülfat ve çinko sülfat uygulamalarının verim ve verim kriterleri ile tane mikro element içeriklerine etkilerini belirlemek ve en uygun demir ve çinko sülfat uygulama şekli ve dozunu belirlemektir. Denemeler Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri deneme alanında 2012-2013 ve 2013-2014 yıllarında kurulmuştur. Araştırma denemeleri, rastgele bloklar, bölünmüş parseller deneme desenine göre üç yinelemeli kurulmuştur. Ana parsellere mikro element dozları ve alt parsellere çeşitler yerleştirilmiştir. Hasat sonrasında, alt parsellerden alınan mercimek tane örneklerinde demir ve çinko analizleri, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümünde yapılmıştır. Birinci yıl, üç kırmızı mercimek çeşidinde (Şakar, Fırat 87 ve Çağıl) topraktan 0,1,2,3,4,5 kg FeSO47H2O (demir sülfat) ve 0,1,2,3,4 kg ZnSO47H2O (çinko sülfat), yapraktan %0.00, %0.37, %0.75, %1.12, %1.49 FeSO47H2O demir sülfat ve %0.00, %0.33, %0.66, %0.99, %1.32 ZnSO47H2O çinko sülfat; ikinci yıl başka altı kırmızı mercimek çeşidinde (Yerli Kırmızı, Tigris, Kafkas, Seyran 96, Özbek ve Çiftçi ) yapraktan % 0.00 ve %0.30 ZnSO47H2O ve FeSO47H2O dozlarının bazı bitkisel karakterler (çiçeklenme süresi, boy, biyolojik verim ve tane verimi) ve tanelerde Fe ve Zn içeriklerine etkileri incelenmiştir. Birinci yıl sonunda, topraktan Fe ve Zn sülfat uygulamasının, tane verimine ve tane mikro element içeriğine olumlu bir etkisi saptanmamıştır. Kontrol uygulaması, mikro element uygulanan parsellere göre daha yüksek değerler vermiştir. Demir sülfatın % 0.37 dozunda yapraktan uygulaması ise biyolojik verim, tane verimi ve tanelerde demir içeriğini kontrole göre arttırmıştır. Yapraktan farklı dozlarda çinko sülfat uygulaması biyolojik verimi etkilememiş, % 0.66 lık doz uygulaması tane verimini kontrole göre arttırmıştır. Tane çinko içeriği % 0.66 dozunda önemli şekilde yüksek çıksa da diğer dozlarda bulunan değerlere çok yakındır. Bu nedenle, demir ve çinko sülfat için yapraktan % 0.30 dozunda uygulaması, çok sayıda mercimek genotipinin gözden geçirilmesi için uygun görülmüştür. 2013-2014 yılında, yapraktan % 0.30'luk demir sülfat ve çinko sülfat uygulaması ile altı mercimek çeşidi verim ve tanede mikro element içerikleri yönünden büyük farklılık göstermiştir.
Özet (Çeviri)
The objectives of this research were to investigate the effects of soil and foliar applications of iron and zinc sulfades on yield and seed microelement contents in lentils, and to determine an efficient evaluation technique for screening large number of lentil genotypes. The experiments were carried out in an experimental area in the Faculty of Agriculture at Dicle University, in Diyarbakır, Turkey, during the years of 2012-2013 and 2013-2014. The experimental designs were randomized complete block with split-plot organization and had three replications. The microelement doses were located in main plots and lentil varieties in sub plots within main plots. Iron and zinc analysis of the seed samples were conducted in the related laboratories of the Soil Science and Plant Nutrition Department in the Faculty of Agriculture at Agean University, in Izmir. In the first year, soil applications of iron sulphade ( FeSO47H2O) of 0,1,2,3,4,5 kg/da doses and zinc sulphade (ZnSO47H2O ) of 0,1,2,3,4 kg/da doses; foliar application of FeSO47H2O solution of 0.00 %, 0.37 %, 0.75%, 1.12% and 1.49% doses and ZnSO47H2O solutions of 0.00%, 0.33%, 0.66%, 0.99 % and 1.32% doses on three red lentil varieties (Şakar, Fırat 87 and Çağıl); in the second year, foliar application of FeSO47H2O and ZnSO47H2O solutions of 0.00% and 0.30% doses on six red lentil varieties (Yerli Kırmızı, Tigris, Kafkas, Seyran 96, Özbek ve Çiftçi ) were conducted to investigate the effects of Fe and Zn microelements on various plant characters (number of days to flowering, plant height, biological yield and seed yield) and iron and zinc content in the seeds. Based on the results of the first year experiments, there was no any positive effects of soil applications of iron and zinc sulphade on yield and seed microelement contents. Soil microelement applications significantly reduced these characters when compared to controls. However, in foliar applications, yield and seed microelement contents became significantly higher than the controls. Foliar application of 0.37 % iron sulphade resulted in significant increases in biological yield, seed yield and Fe content in the seeds. But, foliage application of zinc sulphade did not cause any significant effect on biological yield although seed yield was higher than control in 0.66 % dose level. Mean zinc contents of seeds did not differ much from each other although it was slightly higher in 0.66 % than the others doses. As a results of these findings, using foliar application of 0.30 % iron and zinc sulfade was selected as an efficient screening technique for various lentil genotypes. In 2013-2014, this technique was used to evaluate other six lentil varieties (Yerli Kırmızı, Tigris, Kafkas, Seyran-96, Özbek and Çiftçi). There was great variation among six lentil cultivars for yield and seed microelement content.
Benzer Tezler
- Mercimek (Lens culinaris Medik)'te doku kültürü çalışmaları ve Agrobacterium tumefaciens aracılığıyla gen aktarımı
Tissue culture and gene transfer by Agrobacterium tumefaciens in lentil (Lens culinaris Medik)
KHALİD MAHMOOD KHAWAR BHATTİ
- Diyarbakır'da mercimek (Lens culinaris Medik.)'te ekim zamanının verim üzerine etkisi
Effect on yield of sowing time in lentil (Lens culinaris Medik.) in Diyarbakır
AYHAN ER
- Van'da mercimek (Lens culinaris Medik.)'te sorun olan yabancı otlarla mücadele üzerinde bir araştırma
A study on the weed control in lentil (Lens culinaris) in Van
İPEK KUDDUSİ
- Farklı ekim zamanlarında uygulanan vermikompostun mercimek (Lens culinaris Medik.)'te verim ve verim ögeleri üzerine etkisi
Effect of vermicompost applied at different sowing dates on yield and yield components in lentil (Lens culinaris Medik.)
MUSTAFA CERİTOĞLU
- Mardin koşullarında farklı bitki sıklıklarının mercimek'te (Lens culinaris medik.) verim ve verim öğelerine etkisi
The effects of different planting densities on lentil(Lens culinaris medic.) yield and yield components in Mardin conditions
EMİNE ZELAL DÜZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECAT TOĞAY