Tip-2 bulanık kümelere dayalı çok kriterli karar verme
Multi criteria decision making based on type-2 fuzzy sets
- Tez No: 418915
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİMET YAPICI PEHLİVAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İstatistik, Statistics
- Anahtar Kelimeler: AHP, COPRAS, Çok Kriterli Karar Verme, Tip-2 bulanık küme, TOPSIS, VIKOR, AHP, COPRAS, MCDM, Type-2 fuzzy set, TOPSIS, VIKOR
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Çok kriterli karar verme (ÇKKV), belirli kriterler altında çeşitli alternatifler içerisinden en uygun olanını seçme sürecidir. Karar verme sürecinde, belirsiz ve kesin olmayan bilgiler olması durumunda klasik ÇKKV yöntemleri yetersiz kaldığından, bulanık ÇKKV yöntemlerini kullanmak daha uygun olur. Literatürde Tip-1 bulanık küme olarak da adlandırılan bulanık kümelere dayalı çok sayıda ÇKKV ile ilgili çalışma mevcuttur. Tip-1 bulanık kümeler bazı yüksek dereceden belirsizliklerin üstesinden gelmekte yeterli olamadığı için Zadeh (1975) tarafından Tip-2 bulanık kümeler önerilmiştir. Tip-2 bulanık kümeler, Tip-1 bulanık kümelere göre belirsizliklileri daha iyi modelleyebilmekte ve belirsizlik içeren sistemlerde daha iyi sonuçlar verebilmektedir. Bu tez çalışmasında, ÇKKV yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), İdeal Çözüme Yakınlığa Göre Tercih Sıralama Tekniği (TOPSIS), Çok Kriterli Optimizasyon ve Uzlaşık Çözüm (VIKOR) ve Karmaşık Oransal Değerlendirme (COPRAS) yöntemleri bulanık kümelere ve Tip-2 bulanık kümelere dayalı olarak ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Uygulama olarak Avrupa Yaşam ve Çalışma Koşullarını Geliştirme Kurumu (Eurofound) tarafından 34 ülke için yürütülen“2012 Avrupa Yaşam Kalitesi”çalışmasındaki veriler ele alınmıştır. Tip-2 bulanık kümelere dayalı AHP, TOPSIS, VIKOR ve COPRAS yöntemleri ile ele alınan ülkelerin 30 kritere göre yaşam kalitesi açısından sıralanması yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Multi criteria decision making (MCDM) is a selection process of the best alternatives among evaluated several alternatives with respect to the criteria. In the decision making process, classical MCDM methods cannot deal with imprecise and uncertainty information, so it is convenient to use fuzzy MCDM methods. There are a lot of MCDM method based on fuzzy sets also known as Type-1 fuzzy sets in the literature. Howewer, since Type-1 fuzzy sets cannot fully handle high levels of uncertainties, Type-2 fuzzy set was introduced by Zadeh (1975). Type-2 fuzzy sets can model uncertainties better than Type-1 fuzzy sets and give better results in systems which involve uncertainty. In this study, Analytical Hierarchy Process (AHP), Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS), Multi-criteria optimization and compromise solution (VIKOR) and Complex Proportional Assesment (COPRAS) MCDM methods based on fuzzy sets and Type-2 fuzzy sets are investigated in detail. In application part, data of“Europan Quality of Life Surveys 2012”carried out by The Europan Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound) are used. In terms of quality of life, ranking of the countries with respect to the 30 criteria is constituted by using AHP, TOPSIS, VIKOR and COPRAS methods based on Type-2 fuzzy sets.
Benzer Tezler
- Sezgisel bulanık kümelere dayalı çok kriterli karar verme yöntemleri
Multi-criteria decision making methods based on intuitionistic fuzzy sets
YASEMİN GÜNTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İstatistikSelçuk Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. NİMET YAPICI PEHLİVAN
- Türkiye enerji planlaması için çok ölçütlü bir model önerisi
A multiple-criteria model suggestion for Turkey energy planning
ABİT BALIN
Doktora
Türkçe
2014
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYRİ BARAÇLI
- Aralık yapıdaki tip 2 bulanık kümelere dayanan bazı çok kriterli karar verme yaklaşımları ve uygulamaları
Some multi criteria decision making approaches based on interval type 2 fuzzy sets and applications
BÜŞRA MENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MatematikYıldız Teknik ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA TİRYAKİ
- Decision making based on intuitionistic fuzzy sets and neutrosophic sets
Sezgisel bulanık ve nötrosofik kümelere dayalı karar verme
EDA BOLTÜRK
Doktora
İngilizce
2019
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Aralık tip-2 bulanık çevrede tedarikçi seçimi için hibrit bulanık-kural tabanlı çok kriterli uzman sistem
Hybrid fuzzy-rule based multi-criteria expert system for supplier selection in interval type-2 fuzzy environment
MÜSLÜM ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk ÜniversitesiBilişim Teknolojileri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN PAKSOY