Fuzzy sets and functions with selected problems in decision engineering
Bulanık küme ve fonksiyonların seçilen karar mühendisliği problemlerine uygulanması
- Tez No: 545267
- Danışmanlar: PROF. DR. ADİL BAYKASOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Karar mühendisliği, sistem analizi, belirsizlik yönetimi ve karar teorisinin bir arada kullanıldığı çok disiplinli bir alandır. Bir karar mühendisi, gerçek hayatta karşılaşılan karmaşık karar problemlerini anlamak ve modellemek için bir dizi bilgisayar destekli matematiksel modeli kullanır. Bu problemler çoğunlukla belirsizlik, karmaşıklık ve dinamizm özellikleriyle ile karşımıza çıkmaktadır. Problemin karmaşıklığını yöneterek kriterler arasındaki karmaşık ilişkilerin anlaşılması, gerçek hayattaki karar mühendisliği problemlerinde kritik öneme sahiptir. Bu karşılıklı ilişkilerin kesin terimlerle ifade edilmesi zordur. Aralık tip-2 bulanık kümeleri, üyelik dereceleri vermedeki esneklikleri nedeniyle kelimeleri modellemek için daha uygundur. İlk olarak, aralık tip-2 bulanık kümeleriyle ölçütler arasındaki nedensel bağımlılıkların hiyerarşik olarak yapılandırılmış bir problemde nasıl yönetildiğini göstermek için aralık tip-2 bulanık DEMATEL yöntemi kullanılmıştır. Daha sonra, nedensel bağımlılıkları modellemek için bir başka gelişmiş araç olan bulanık bilişsel haritalar, yeni alfa kesim temelli yöntemler önerilerek tip-1 ve aralık tip-2 bulanık kümelere genişletilmiştir. Karar mühendisliğinde bir diğer kritik husus, dinamik karar desteği için geçmiş verilerin akıllıca işlenmesiyle ilgilidir. Daha fazla veri kuruluşların ağları üzerinden akarken, bu kaynaklardan değerli bilgiler elde etmek için büyük çaba harcanmaktadır. Bu tezde, gerçek hayat dinamik çok kriterli karar verme problemlerini çözmek için bulanık bilişsel haritalar ve aralık tip-2 bulanık regresyon fonksiyonlarına dayalı iki yeni model geliştirilmiştir. Dolayısıyla bu tez, dört yeni karar modeliyle karar mühendisliği literatürüne katkıda bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Decision engineering is an emerging multidisciplinary field in which systems analysis, uncertainty handling and decision theory have been utilized in combination. A decision engineer provides with a set of computer-assisted mathematical models to understand and model complex decision problems encountered in real-life. These problems are mostly characterized by imprecision, complexity and dynamism. Understanding of complex interrelationships among decision criteria by managing complexity of the problem is of critical importance in real-life decision engineering problems. These interrelationships are hard to be articulated by means of exact terms. Interval type-2 fuzzy sets are more appropriate to model words due to their flexibility in assigning membership grades. First, interval type-2 fuzzy DEMATEL method has been used to demonstrate how the causal dependencies among criteria be managed within a hierarchically structured problem by means of interval type-2 fuzzy sets. Then, fuzzy cognitive maps, which are another advanced tools for modeling causal dependencies, are extended to the type-1 and interval type-2 fuzzy sets by proposing new alpha-cut based methods. Another critical issue in decision engineering is about intelligent processing of past data for dynamic decision support. As ever-more data pour through the networks of organizations, considerable effort has been made in order to cultivate valuable information from these resources. In this thesis, two new models, based on fuzzy cognitive maps and interval type-2 fuzzy regression functions, have been developed to solve real-life dynamic multiple attribute decision making problems. Therefore, this thesis contributes to the decision engineering literature with four new decision models.
Benzer Tezler
- Yazılım seçiminde küresel bulanık topsıs yöntemi ile çok kriterli karar verme
Multi-criteria decision making of software packages using spherical fuzzy topsis
MERVE CANPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Bulanık çok modlu kaynak kısıtlı proje çizelgeleme problemlerinin çözümü için matematiksel bir model
A mathematical model for the solution of the fuzzy multi mode resource-constrained project scheduling problems
ÖMER ATLI
Doktora
Türkçe
2012
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiHava Harp Okulu KomutanlığıEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Safety based decision support systems for marine structures
Deniz yapıları için güvenlik tabanlı karar destek sistemleri
EMRE KORAY GENÇSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEBNEM HELVACIOĞLU
- Sinyalize kavşaklarda bulanık mantık tekniği ile trafik uyumlu sinyal devre modeli
Fuzzy logic traffic responsive signal cycle model for signalized intersections
YETİŞ ŞAZİ MURAT
- Design and deployment of deep learning based fuzzy logicsystems
Derin öğrenme tabanlı bulanık sistemlerin geliştirilmesi ve uygulanması
AYKUT BEKE
Doktora
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiKontrol ve Otomasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUFAN KUMBASAR