Metal organik kafeslerde bütan ve izobütan adsorpsiyonunun incelenmesi
Investigation of butane and isobutane adsorption in metal organic frameworks
- Tez No: 419058
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİFE BİRGÜL ERSOLMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Günümüzde petrokimya sektörü en önemli kimya sektörlerinden biridir. Bu sektörde hidrokarbonların etkili bir şekilde ayrılması önemli bir rol oynamaktadır. Petrokimya endüstrisinde karşılaşılan bu önemli proseslerden biri de bütan ve izobütan ayrımıdır. Ticari olarak kullanımı yaygın olan bütan ve izobütan genel olarak yakın fiziksel özelliklere sahiptir. Bu durum bütan ve izobütanın ayrım prosesinde zorluklara yol açmaktadır. Petrokimya endüstrisinde hidrokarbonlar için geleneksel olarak kullanılan ayrımsal damıtma yöntemi, uçuculukları yakın olan moleküller için enerji yoğunluklu ve pahalı bir prosestir. Bu nedenle son zamanlarda çalışmaların çoğu adsorpsiyon prosesleri üzerine yoğunlaşmıştır. Adsorpsiyon prosesleri, faz değişimi olmadığından, enerji tasarruflu proseslerdir. Adsorpsiyon prosesinin performansı önemli derecede adsorban seçimine bağlıdır. Geçmişten bu yana adsorpsiyon proseslerinde en çok kullanılan adsorbanlara örnek olarak organik bir malzeme olan aktif karbon ve inorganik bir malzeme olan zeolitler verilebilir. Aktif karbon yüksek adsorpsiyon kapasitesine ve geniş yüzey alanına sahip bir malzeme olmasına rağmen düzenli bir yapıya sahip değildir. Zeolitler ise düzenli bir yapıya sahip olmalarına rağmen stabilite ve çeşitlilik konusunda yetersizdir. Geleneksel olarak kullanılan adsorbanların bu özellikleri nedeniyle adsorpsiyon prosesleri için yeni malzemelerin geliştirilmesi bir ihtiyaç haline gelmiştir. Bu aşamada hem organik hem de inorganik yapıya sahip olan koordinasyon polimerleri olarak da adlandırılan metal organik kafesler geliştirilmiştir. Metal organik kafesler, homojen mikrogözenekleri, geniş yüzey alanı, ayarlanabilir gözenek boyutu, kolay işlenebilirliği, kontrol edilebilir kristalin yapısı, yapısal çeşitliği, olağanüstü ısıl ve kimyasal stabilitesi gibi özellikleri sayesinde son yıllarda kimya ve malzeme bilimcilerinin oldukça dikkatini çekmekte ve bu alanda yapılan çalışma ve yayınların sayısı dikkate değer şekilde artış göstermektedir. Yapılan bu çalışmaların büyük bir kısmında metal organik kafeslerin kullanım alanlarından biri olan gaz ayrımı üzerinde durulmakta ve metal organik kafeslerde endüstriyel alanda yaygın olarak kullanılan gaz karışımlarının seçici adsorpsiyonu geniş ölçüde incelenmektedir. Bu aşamada, son zamanlarda moleküler simulasyon yöntemleri oldukça dikkat çekmektedir. Küçük kimyasal sistemlerden, malzeme topluluklarına kadar değişen bir aralıkta hesaplamalı kimya ve malzeme bilimindeki çalışmalarda yaygın olarak kullanılan moleküler simulasyon yöntemleri, az bilinen sistemlerin termofiziksel özelliklerinin hesaplanmasına olanak sağlamasının yanısıra araştırmacıların moleküler yapıya göre farklılaşan özellikler hakkında daha derin bir anlayış kazanmalarına yardımcı olur. Bu çalışmanın amacı; Monte Carlo moleküler simulasyon yöntemini kullanarak metal organik kafeslerde bütan ve izobütan adsorpsiyonunun incelenmesidir. Bu tez kapsamında, Na+, Li+ ve K+ alkali metal katyonları ile iyon değişimi yapılmış rombik ve sodalit topolojiye sahip ZMOF olarak adlandırılan zeolit benzeri metal organik kafesler, ZIF-8, Cu-BTC, FOHQUO ve Basosiv M050 ticari ismine sahip Mg-formiyat kafes yapıları kullanılmıştır. Simulasyon çalışmaları 333 K ve 1 ila 6 bar basınç aralığında Material Studio 5.5® programı yardımıyla gerçekleştirilmiş, n-bütan ve i-bütan gazlarının saf ve karışım halleri için ayrı ayrı adsorpsiyon izotermleri elde edilmiştir. Elde edilen adsorpsiyon izotermleri sayesinde kullanılan metal organik kafeslerde basınca göre n-bütan ve i-bütan adsorpsiyonu incelenmiştir. Ayrıca, metal organik kafeslerin ideal ve gerçek adsorpsiyon seçicilikleri ile çalışma kapasiteleri hesaplanarak seçilen metal organik kafeslerin n-bütan/ i-bütan ayırma performansları değerlendirilmiştir. Sonuçlar, literatürde n-bütan ve i-bütan adsorpsiyonu için bu metal organik kafeslerin kullanıldığı herhangi bir çalışma mevcut olmadığından, n-bütan ve i-bütan adsorpsiyonunda kullanılmış olan bazı zeolitler ile kıyaslanmıştır. Sonuç olarak, kullanılan metal organik kafesler birbirlerinden farklı adsorpsiyon özellikleri göstermiş ve en önemlisi zeolitler ile kıyaslandığında metal organik kafeslerin zeolitlere oranla kapasitelerinin oldukça yüksek olduğu gözlenmiştir.Rho-ZMOF yapılarının sod-ZMOF yapılarına oranla n-bütan ve i-bütan adsorpsiyon kapasiteleri açısından üstün oldukları görülmektedir. Farklı alkali metal katyonları ile iyon değişimi yapılmış kafes yapıları birbirirlerinden farklı davranış göstermiştir, bu durum katyon değişiminin adsorpsiyon prosesi üzerindeki etkisini gözler önüne sermektedir. Simulasyon çalışmasında kullanılan metal organik kafeslerin genel olarak performansları değerlendirildiğinde Mg-formiyat, FOHQUO ve rho-ZMOF yapılarının n-bütan ve i-bütan adsorpsiyonu için iyi bir adsorban özelliği gösterdikleri gözlenmiştir. Rho-ZMOF yapılarının n-bütan seçiciliği çok yüksek olmamasına rağmen çalışma kapasitesi açısından performanslarının oldukça yüksek olduğu görülmüştür. FOHQUO ve Basosiv M050 yapıları seçicilik açısından rho-ZMOF'lara üstünlük sağlarken, çalışma kapasitesi açısından rho-ZMOF'ların gerisinde kalmışlardır.
Özet (Çeviri)
Effective separation of hydrocarbons play a significant role in the petrochemical industry. One of the most important hydrocarbon separation processes is separation of butane and isobutane. Butane and isobutane are commercial petrochemical products and have similar physical properties leading to difficulties in their separation. The conventional technology, fractional distillation, is an energy-intensive and expensive process for molecules that have similar volatility. Therefore, alternative processes such as adsorption is getting a lot of attention. In adsorption processes, there is no phase change; thus, they are relatively energy-efficient. The performance of adsorption processes depend significantly on the choice of the solid adsorbents. A succesful adsorption separation process requires an adsorbent with large capacity and high selectivity. An organic material, activated carbon, and an inorganic material, zeolite, are mostly used as adsorbates. Although activated carbon has high adsorption capacity and large surface area, it does not have an ordered structure. Zeolites have ordered structure, but they are inadequate in stability and diversity. Therefore, development of better novel materials are required. At this stage, metal organic frameworks, also named as coordination polymers, which have both inorganic and organic structure emerge as a new class of nanoporous materials. Metal organic frameworks (MOFs) show great potential in gas adsorption. They exhibit unique advantages over other traditional porous materials like carbonaceous materials and zeolites. MOFs are formed by the coordination of metal ions with organic linkers. Nowadays, metal organic frameworks gain attention from chemists and material scientists because of their homogenous microporosity, large surface area, tunable pore size, functionality, controllable crystalline structure, structure diversity, remarkable thermal and chemical stability properties, and the number of studies and publications noteworthily increase. The majority of these studies is related with gas separation, in particular, selective adsorption of industrially important gas mixtures. Metal organic frameworks also find various applications apart from gas separation. These are gas storage, ion exchange, catalysis and drug delivery. At this stage, molecular simulation methods also emerge as a tool to characterize metal organic frameworks for these applications. With rapidly growing computational resources, molecular simulation has become an indispensible tool and plays an increasingly important role in material science and engineering. Molecular simulation methods are extensively used in from the range of small chemical systems to materials ensemble. Molecular simulation methods enable calculation of thermophysical properties of lesser known systems and help to gain a deeper understanding of properties that differ based on the molecular structure. Also, simulation at a molecular level provides microscopic insight that is experimentally challenging and simulation helps to establish the structure-function relationship to guide the selection and design of new materials. Furthermore, getting experimental adsorption isotherms for mixtures is more complicated than that for pure components and is difficult to obtain experimentally. To date, most simulation studies in metal organic frameworks have been focused on gas storage and separation. The objective of this study is to investigate n-butane and isobutane adsorption in different metal organic frameworks by the help of molecular simulation methods. The grand canonical Monte Carlo simulation is used to simulate adsorption isotherms. In the grand canonical Monte Carlo simulation, chemical potential, temperature and volume are constant. Chemical potential is converted to fugasity using the Peng-Robinson equation of state. In this thesis, rhombic and sodalite type zeolite like metal organic frameworks (ZMOFs) which are ion exchanged with Na+, Li+ and K+ metal cations, ZIF-8, Cu-BTC, FOHQUO and Mg-formate (trade name Basosiv M050) were studied. Simulation studies were performed at 333 K and 1-6 bar pressure range. We used Lennard Jones (LJ) 12-6 potentials and the Coulomb potential to model repulsion-dispersion forces and electrostatic interactions, respectively. Also, we used the universal force field (UFF) Lennard Jones parameters for the metal organic framework atoms. By the help of Material Studio 5.5® simulation programme, adsorption isotherms for pure n-butane and i-butane and their 50:50 mixture were obtained. Using these adsorption isotherms, adsorption of n-butane and i-butane in metal organic frameworks were investigated as a function of pressure. Ideal selectivity, real selectivity, and working capacity of metal organic frameworks were calculated and performance of metal organic frameworks were evaluated. Results were compared with zeolites used for adsorption of n-butane and i-butane in the literature. The metal organic frameworks investigated in this study showed different adsorption characteristic from each other. Also, metal organic frameworks showed much higher working capacity than zeolites. Furthermore, it was observed that rho-ZMOF structures were superior to sod-ZMOFs in terms of adsorption capacity. The results show that pore size and structure significantly affect selective adsorption. Pore volume of sod-ZMOFs is approximately half of the pore volume of rho-ZMOF. Zeolite like metal organic frameworks ion exchanged with different metal cations showed various behaviours. The results showed that cation type has an important effect on the adsorption process. Within the MOFs studied in this thesis, Mg-formate (Basosiv M050), FOHQUO and rho-ZMOF structures show good adsorbent properties for adsorption of n-butane and i-butane. Although rho-ZMOF structures did not show very high adsorption selectivity, their working capacity were very high. Finally, while FOHQUO and Basosiv M050 are superior to rho-ZMOF structures in terms of selectivity, they showed worse performance than rho-ZMOF structures in terms of working capacity.
Benzer Tezler
- Adsorption simulations of thiophene removal from LPG by MOFs
LPG'de bulunan tiyofenin MOF'larda adsorpsiyon simülasyonu
MASOUD TEYMOURFAMIANASL
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÖKTUĞ AHUNBAY
- Tirozinaz enziminin immobilizasyonu için farklı morfolojiye sahip metal-organik kafeslerin sentezlenmesi ve fenolik bileşiklerin giderilmesinde kullanılması
Synthesis of metal-organic frameworks with different morphology for immobilization of tyrosinase enzyme and their use in the removal of phenolic compounds
TUĞBA AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Biyokimyaİnönü ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURHAN ATEŞ
DOÇ. AHMET ULU
- Olefin/paraffin separation in polymer/mof mixed-matrix membranes
Polimer/mof karışık-matris membranlarda olefin/parafin ayrımı
ELİF BEGÜM DOĞAN
Doktora
İngilizce
2023
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÖKTUĞ AHUNBAY
PROF. DR. GUILLAUME MAURIN
- Synthesis and applications of supramolecules and macromolecules containing multiple triazole units
Çoklu triazol üniteleri içeren supramolekül ve makromoleküllerin sentez ve uygulamaları
ÖZGE ÖZÜKANAR
Doktora
İngilizce
2023
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM VOLKAN KUMBARACI
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN