Enerji bitkisi yetiştirilebilecek alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri, uzaktan algılama ve Analitik Hiyerarşi Prosesi desteği ile tespiti
Geographic information systems (GIS), remote sensing and analitic hierarchy process (AHP) – based determination of suitable sites for energy crop cultivation
- Tez No: 420531
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HASAN SARPTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Energy
- Anahtar Kelimeler: Coğrafi Bilgi Sistemleri, Çok Kriterli Karar Analizi, Dallı darı, Uzaktan Algılama, Analitik Hiyerarşi Prosesi, Geographic Information Systems, Multi Criteria Evaluation, Switchgrass, Remote Sensing, Analytic Hierarchy Process
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güneş Enerjisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Yapılan bu tez çalışmasında günümüzde enerji arzının yaklaşık % 86.5'ini oluşturan fosil kaynaklara alternatif olabilecek biyoyakıt hammaddesi dallı darının yetiştirilebileceği alanların CBS, AHP ve UZ-AL teknikleriyle belirlenmesi sağlanmıştır. Yer seçiminin yapılabilmesi için öncelikle eleyici kriterler (kısıtlar) ve faktörler belirlenmiş ve bu kriterlerin CBS ortamında değerlendirilebilmesi için farklı veritabanlarından veri temini yapılmış; ayrıca veri türetimi/oluşturma gerçekleştirilmiştir. Bu aşamadan sonra uygun sahaların tespit edilebileceği çok kriterli karar analiz modeli oluşturulmuş ve bu modelin çalıştırılacağı, farklı faktör uygunluklarına sahip 7 adet senaryo üretilmiştir. Her senaryoda kullanılacak modelde ise; (1) Eleyici kriterler çalışma sahasından çıkartılmış, (2) Faktörler, bulanık mantık modülü (FUZZY) ile dallı darı yetiştiriciliği için sahip oldukları uygunluk aralıklarına standardize edilmiş, (3) Faktörlerin bu yetiştiricilikteki önem dereceleri (ağırlıkları) uzman personellerin değerlendirmeleriyle oluşturulan AHP matrisleri ile hesaplanmış ve (4) Tüm bu basamakların ÇKKA modülüne (MCE) entegre edilmesiyle ağırlıklı çakıştırmanın yapılması sonucu sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışmada geliştirilen karar destek sistemi, 1.2 milyon ha'lık İzmir ilinde uygulanmış ve dallı darı yetiştiriciliğine uygun olmayan 624.023 ha'lık tarım ve 428.878 ha'lık orman alanları gibi sahalar elenerek (kısıtlanarak) 49.612 ha'lık tarım dışı alanlar (marjinal alanlar) belirlenmiştir. Kalan tarım dışı alanların faktör standardizasyonlarının ve ağırlıklarının ÇKKA'ya entegre edilmesi sonucu, 7 senaryoda farklı sonuç haritalarına ulaşılmıştır. Düşük yükseklik ve düşük eğim aralığına sahip olan birinci senaryoda, yetiştiriciliğe orta ve üstü uygunluğa sahip alanlar yaklaşık 18.899 ha iken; yükseklik ve eğim aralığı diğer senaryolara göre fazla olan üçüncü senaryoda, bu alan değeri 28.484 ha'a çıkmıştır. Çalışmada tespit edilen alanlar, dallı darının verimi ele alındığında, şehrin yakıt ihtiyacının yaklaşık % 40'a yakınını karşılayabilecek büyüklüğe sahiptir. Bu rakam özellikle ülkenin nüfus açısından üçüncü büyük şehri için çok önemli bir değerdir. Bu çalışmada geliştirilen model, tüm kurum ve/veya kuruluşların, yöneticilerin, özel ve/veya tüzel kişilerin kullanabileceği ve yol gösterici bir özelliğe sahiptir. Burada gerçekleştirilen çalışma basamakları ve öneriler ise bu çalışmadan sonra yapılacak çalışmaları daha ileriye götürme niteliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, suitable areas for switchgrass cultivation - what is one of the biofuel material and can be alternative energy source apart from fossil fuels- via GIS, AHP and RS techniques. To make a decision for cultivation areas, first of all, the constraints and factors were identified and created widely database with obtained and producted data. Then the comprehensive multi-criteria decision analysis model was created and used for seven scenarios with variable factor suitability intervals. In this model for all scenarios; (1) Constraints were eliminated from whole working area, (2) Factors were standardized with FUZZY logic method to normalize the factor's suitability intervals for switchgrass cultivation, (3) All factor's weights were calculated with AHP matrix, what were created with specialists and (4) All these steps were integrated to MCE module and results were obtained via weighted overlay in MCE. Developed criteria evaluation model was applied in 1.2 million hectares of İzmir. In this area, all agricultural areas (624. 023 ha) and forested areas were constrained; thus marginal areas (49.612 ha-non-agricultural area) were determined. In these marginal areas, factor standardisation and factor weighting were integrated to MCE; thus the results were obtained in seven variable scenarios. In the first scenario (low elevation and slope values existed), the areas between middle and high suitability to cultivation were calculated as 18.899 ha. In the other third scenario (high evaluation and slope values existed), the areas between middle and high suitability to cultivation were calculated as 28.484 ha. When the switchgrass yield is tackled, the determined areas can supply approximately 40 % of all the fuel-oil demand of the city. This value is very significant for the İzmir, what is the third populous city of the Turkey. The developed model in this thesis can be useful for decision makers, managers and institutions. The model steps and results and recommendations have also very important qualification to bring forward all future works about this subject.
Benzer Tezler
- Katı biyoyakıt üretimi
Solid biofuel production
AYŞENUR SEVEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Kimya MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFİ SARAÇ
- Enerji bitkisi olarak mısır ve tatlı sorgumun yetiştirme tekniklerinin biyokütle ve biyoyakıt özellikleri üzerine etkisi
The effects of cultivation techniques on biomass and biofuel properties for corn and sweet sorghum as energy plant
ALİYE ŞEFLEK
- Enerji bitkisi olarak kullanılan filotu ( Miscanthus X giganteus )'nda farklı azot seviyelerinin biyokütle verimi ve bazı verim özelliklerine etkisi üzerine bir ön araştırma
A preliminary study on the effect of different nitrogen levels on biomass yield and some yield characteristics of elephantgrass ( Miscanthus X giganteuss ) used as an energy crops
TUĞÇE ÖZDOĞAN
- Arıtma çamurunda yetişen enerji bitkilerinin emisyon değerleri ölçümü ve değerlendirilmesi
Evaluation of emissions values of energy crops growing on sewage slude
MİHRİCAN İBRAHİMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyoteknolojiSakarya ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİM ÖZDEMİR
- C3 enerji bitkisi olan enginar (Cynara cardunculus L.) saplarının pirolizi ve biyoyakıt üretiminin incelenmesi
Pyrolysis of artichoke stalks (Cynara cardunuculus L.), c3 energy crop, and an investigation into production of bio-oil
YUNUS EMRE ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2006
Kimya MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAİT YORGUN