Göç nedeniyle Van Kırgızlarının sosyo-kültürel yapısında oluşan değişimler: Halkbilimi verilerine göre bir inceleme
Change in socio-cultural structure of the Van Kyrgyz due to migration: A research according to folkloric material
- Tez No: 422304
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEYMA GÜNGÖR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Sosyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Sociology, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Pamir Kırgızları, Van Kırgızları, sosyo-kültürel değişme, etno-kültürel kimlik, entegrasyon, Pamir Kyrgyz, Van Kyrgyz, socio-cultural change, ethnocultural identity, integration
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 443
Özet
Bu çalışma, ulus aşırı göçün göçmenlerin sosyo-kültürel yapısına etkisini ortaya koymak için gerçekleştirilmiştir. Göç; genel anlamıyla sosyal, ekonomik, politik, kültürel, çevresel veya bireysel nedenlerle yapılan geçici veya kalıcı yer değiştirmedir. Sosyal yapı, sosyal kurumlar ve aralarındaki ilişkilerden, kültürel yapı ise kültürü oluşturan maddî-manevî birim ve bütünlerden oluşmaktadır. Sosyo-kültürel yapı, iç ve dış faktörlere bağlı olarak değişebilen dinamik bir sistemdir. 1978'de Sovyet ordusunun Afganistan'a girmesiyle, Afganistan Pamir'inde yaşayan Kırgızların bir kısmı Pakistan'a, 1982'de ise Pakistan'dan Türkiye'ye göç etmişlerdir. Van'a yerleşenler ve zamanla Van Kırgızları diye anılan Kırgızların bir kısmı daha sonra İstanbul'a göç ederek, Zeytinburnu ve Bağcılar ilçelerine yerleşmişlerdir. Bu göçler ile Kırgız topluluğu farklı coğrafi ve etno-kültürel çevre ile karşı karşıya kalmanın maddî ve manevî zorluklarını yaşamışlardır. Çalışmada öncelikle göç nedeniyle göçmenlerin temel sosyal kurumlarında oluşan değişimlerin nitelikleri, göçmenlerin göç edilen topluma sosyal entegrasyon düzeyleri araştırılmıştır. Sonra, 2010-2015 yılları arasında Van Kırgızları arasında derlenen geçiş törenleri ve halk edebiyatı örnekleri, değişen ve değişmeyen öğeleri belirlemek için Afganistan (Pamir) ve Kırgızistan'dan (Çoŋ Alay) örneklerle karşılaştırılarak incelenmiştir. Disiplinler arası nitelikte olan çalışmada sahada derleme, Entegrasyon Teorisi; Karşılaştırma Yöntemi, Metin Merkezli Tarihî-Coğrafî Fin Yöntemi, Yapısalcı Yöntem; Bağlam Merkezli Performans ve İşlevsel Halkbilimi Yöntemleri, Edebî Metin Tetkik Yöntemleri kullanılmıştır. Sahada elde edilen bulguların değerlendirilmesi, bizi şu sonuçlara götürmüştür: 1) Kırgız göçmenlerin Türkiye toplumuna uyumu çoklu entegrasyon ve asimilasyon şeklinde gerçekleşmektedir; 2) Geçiş törenlerinde görülen değişimler daha çok yapısal niteliktedir. Kültürel kimliği korumada geçiş törenleri önemli rol oynamaktadırlar. 3) Kırgız dilinin işlevselliği daraltmıştır ve bu ortamda kendini yenileyemeyen sözlü gelenek ürünleri yok olmak üzeredir.
Özet (Çeviri)
The study was set out to explore the impact of transnational migration on socio-cultural structure of migrants. Migration is in general sense temporary or permanent change of place of residence due to social, economic, political, cultural, environmental or individual reasons. Social structure refers to social institutions and the relationships between them. Cultural structure refers to material and moral units and systems forming culture. Socio-cultural structure is a dynamic system that can change depending on internal and external factors. In 1978 following the entry of the Soviet army into Afghanistan, a part of the Pamir Kyrgyz who lived in Afghanistan's Pamir area migrated to Pakistan and later to Turkey in 1982. This ethnic group settled in the province of Van, for which in time they came to be called the Van Kyrgyz. In time, a part of Van Kyrgyz migrated to Istanbul and settled in Zeytinburnu and Bağcılar districts. Due to these external and internal migrations this Kyrgyz community faced different material and moral challenges brought by different geographic and ethno-cultural environment. The study seeks to know the character of the change in basic social institutions of migrants occuring due to migration and their social integration level into host country. This study also focuses on the change in rites of passages and oral lores. Folkloric material compiled among the Van Kyrgyz during the period 2010-2015 was compared with samples in Afghanistan (Pamir region) and Kyrgyzstan (Cong Alai region). Research methods of this interdisciplinary study include fieldwork, the Social integration theory, Push-pull theory; the comparative method, text-based Historical-Geografical Finnish method, the morphological method, context-based Performance theory and Functionalist method, Literary texts examination method. Evaluation of the findings shows that: 1) Adaptation of Kyrgyz migrants in Turkey is realized in the form of multi-community integration and assimilation; 2) Alterations in the rites of passage have structural character. Rites of passage play an important role in maintaining cultural identity. 3) The functionality of the Kyrgyz language is reduced and in these conditions oral lores can not renew themselves and are subject to disappearance.
Benzer Tezler
- Van'da evlerde üretilen kilimlerin ve dokuma bilenlerin tespiti üzerine bir araştırma
A research on the determination of the rugs which are produced at home and the people who knows vowening in Van
FUAT GÜLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
El SanatlarıYüzüncü Yıl ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RECAİ KARAHAN
- Van iline göç eden Afganistan uyruklu göçmen ailelerin yaşadıkları sorunlar üzerine sosyolojik bir araştırma
A sociological research on the problems experienced by Afghanistan migrant families immigrant to Van province
İBRAHİM ERAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ZEKİ DUMAN
- Afgan göçünün siyasi, ekonomik ve güvenlik nedenlerinin analizi
An analysis of political, economic and security reasons of Afghan migration
MEHMET ELÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiUluslararası Politik Ekonomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN KARAASLAN
- Toplumsal eşitsizlikler kesişimindeki Afgan kadınların uluslararası zorunlu göç deneyimleri
International forced migration experiences of Afghan women in the intersection of social inequalities
MUHAMMED SİNAN KARABIYIK
Doktora
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRAH AKBAŞ
- Van ilinin komşu illerden ve İran'dan aldığı göçün coğrafi ağırlıklı regresyon ile incelenmesi
Analysis of migration of Van province from neighboring provinces and Iran with geographic weighted regression
ÇETİN GÖRÜR