Klarnet icrâcısı Mustafa Çalar'ın icrâlarının tahlîli ve Türk müziği klarnet eğitiminde kullanımına yönelik bir çalışma
An analysis of the musical performings of the clarinet performer Mustafa Çalar and a study oriented to the utilization on the Turkish music clarinet education
- Tez No: 422562
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLÇİN YAHYA KAÇAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 267
Özet
Türkiye'de klarnet icrâcılığı 19. yüzyılın başlarından itibaren varlığını sürdürmektedir. Türk Müziği'nde kullanım süreci ise; Klarnet İbrahim Efendi ile başlayıp, radyonun etkin olduğu dönemde popüler bir icrâcı olan Şükrü Tunar'ın (1907-1962) ve sonrasında Mustafa Kandıralı'nın (1930- …) icrâları doğrultusunda şekillenmiştir. Günümüze ulaşan bu icrâ tarzının Türk Müziği klarnet eğitimine ne denli yansıdığı ise tartışma konusudur. Ayrıca, Türk Müziği klarnet eğitimi için oluşturulan metotların büyük bir kısmında Türk Müziği'ne ait herhangi bir motif, cümle ve/veya terminolojik unsurun yer almadığı da görülmektedir. Geçmişten günümüze gelen mezkûr icrâ tarzının ve yöresel icrânın önemli bir temsilcisi olduğu düşünülen Mustafa Çalar'ın icrâları doğrultusunda hazırlanan bu çalışmanın Türk Müziği klarnet eğitimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu çalışma analitik bir araştırmadır. Alan araştırması, kaynak tarama ve doküman analizi yöntemlerini kapsamaktadır. Bu yöntem doğrultusunda, Mustafa Çalar'ın icrâ etmiş olduğu yetmiş iki adet sözsüz eser tespit edilmiştir. Mustafa Çalar'a özgü motiflerin tespiti ve örneklem grubunun oluşturulması amacıyla yörenin diğer önemli bir klarnet icrâcısı olan Ali Kavalcı'nın icrâ örnekleri ile Mustafa Çalar'ın icrâ örnekleri karşılaştırılmıştır. Oluşturulan örneklem grubu içerisindeki eserlere içerik analizi yapılmıştır. Bu bağlamda, aralarındaki benzerlik ve farklılık durumunun tespiti için icrâ ile nota çift dizek halinde yazılmıştır. Bunun için iki tür karşılaştırma ortaya çıkmıştır. Birincisi; var olan nota ile Mustafa Çalar'ın notaya alınan icrâsının çift dizek halinde yazılması sonucundaki değerlendirme; ikincisi ise Ali Kavalcı'nın notaya alınan icrâsı ile Mustafa Çalar'ın notaya alınan icrâsının çift dizek halinde yazılması sonucundaki değerlendirmedir. Araştırmanın evreni, Mustafa Çalar'ın sözsüz olarak icrâ etmiş olduğu yetmiş iki adet eserden meydana gelmiştir. Örneklem grubu ise on adeti“zeybek”, bir adeti de“longa”formunda olan on bir adet eserden oluşmaktadır. Örneklem grubundaki eserlerin karşılaştırılması sonucunda, Mustafa Çalar'ın kullandığı süsleme teknikleri ve bu tekniklerin kullanım sıklığı ile her eser için münferit benzerlik ve farklılık durumu ortaya çıkmıştır. Mezkûr karşılaştırmalar sonucunda elde edilen Mustafa Çalar'a özgü motifler,“ses sahasının genişletilmesi veya daraltılması”,“ses sürelerinin büyütülmesi veya küçültülmesi”,“aynı motifin tekrarı veya farklı perde üzerindeki tekrarı (sekvens)”gibi motif değiştirme ve geliştirme yöntemleriyle çeşitlendirilmiştir. Bulgulara ve yorumlara dayalı“özel”ve“genel”sonuçlar çerçevesinde;“Yöresel icrâ zemininde hazırlanan bu çalışma ışığında başka yörelere yönelik çalışmalar yapılabilir”,“Çalışmada kullanılan 'özgün kodlama yöntemi' ve tahlil biçemi ileride yapılacak başka çalışmalarda kullanılabilir”,“Türk Müziği klarnet eğitimi için yapılan bu çalışma, Türk Müziği eğitiminde var olan diğer sazlar için de uygulanabilir”,“Türk Müziği icrâsı için öğretici, farklı üslûp ve tavır özelliklerinin kavranabilmesi amacıyla farklı nota kaynaklarına ve/veya icrâ örneklerine ulaşıp, bunları –gerekirse dikte edip- materyal olarak kullanabilir”ve“Araştırmacı tarafından icrâ edilen on iki adet eserin ses kaydı (Bkz. EK-3) ve notaları, Türk Müziği klarnet eğitiminde kullanılabilir”gibi öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler : Türk Müziği Klarnet Eğitimi, Klarnet, İcrâ Tahlîli, Yöresel İcrâ, Mustafa Çalar, Ali Kavalcı
Özet (Çeviri)
In Turkey, the performance art of clarinet has been continued its existence since the early XIXth century. The utilization process of the clarinet in the Turkish music started with Klarnet İbrahim Efendi and its performing style was formed in the direction of the performings of Şükrü Tunar (1907-1962) who was a famous performer in the period that the radio was active and later by Mustafa Kandıralı's (1930-….) performings. That in what way this extant performing style redounds on the clarinet education in the Turkish music is a question of debate. Besides, in a large part of the methods producted for the Turkish music clarinet education, it is also seen that no any motifs, phrases and/or terminological factors exist concerning the Turkish music. This study, prepared in the direction of the performings of Mustafa Çalar who is thought to be a prominent representative of the mentioned performing style and regional performing that came from the past to the present, is predicted to be contributed to the clarinet education in the Turkish music. This is an analytic study. It contains the methods of field research, literature survey and document analysis. In the direction of this method, seventy-two pieces of wordless work performed by Mustafa Çalar were determined. With the purpose of determining the motifs belongs to Mustafa Çalar and creating the sample group, the performing samples of Ali Kavalcı who is another important clarinet performer of the same region and those related to Mustafa Çalar were compared. For the works within the created sample group, it was made a content analysis. In this context, for the determination of the case of similarity and difference between the works, the performings and scores were written as double staff. For this, two kinds of comparison came in view. The first one, the consideration in consequence of writing the existing score and the notated performing of Mustafa Çalar as double staff; and the second one is the consideration in consequence of writing the notated performing of Ali Kavalcı and notated performing of Mustafa Çalar as double staff. The population of the research consists of seventy two wordless works performed by Mustafa Çalar. The sample group consists of eleven pieces of work that ten of them are in“zeybek”and one of them is in“longa”forms. As a result of comparing the works in the sample group, for the ornamentation technics used by Mustafa Çalar and the frequency of occurence of these technics and for every work a disjunctive case of similarity and difference appeared. The personal motifs of Mustafa Çalar taken as a result of the comparisons in question were variated through the methods of changing and developing motifs such as“widening or tightening of the sound area”,“enlarging or lessening the duration values”,“the repetition of the same motif or the repetition on a different pitch of it (sequence)”. As part of the“specific”and“general”results based on the findings and comments, it was offered some suggestions as“In consideration of this study prepared under the backround of regional performing, it can be done some studies towards the other regions; ”'The original codification method' and the analysis style used in the study can be used for the other researches to be studied in the future“; ”This study done for the Turkish music clarinet education can also be applied for the other instruments that exist in the education of Turkish music“; ”In an attempt to be able to comprehend the didactic and different style and manner features which are towards the Turkish music performing, it can be reached to the varied note references and/or samples and they can be used as materials through dictating, if needed“; ”The sound recordings (see APPENDIX-3) and scores of the twelve pieces of work performed by the researcher, can be used in the Turkish music clarinet education". Keywords : Turkish Music Clarinet Education, Clarinet, Performing Analysis,Regional Performing, Mustafa Çalar, Ali Kavalc
Benzer Tezler
- Mustafa Kandıralı'nın çiftetelli ve oyun havalarındaki icracılık yönü
Mustafa Kandırali's performance of the direction of çiftetelli and Turkish belly dance
NASUHİ CAN ÖZAYDIN
- Klarnet icracısı İbrahim Efendi'nin taksimlerinin makamsal ve teknik açıdan incelenmesi
Modal and modal performances of clarinet performer İbrahim Efendi's taksims technical examination
HASAN KULABAŞ
- Harput yöresinde klârnet icrâsı ve Mehmet Şerif Çeçen (Çaça) örneği
The performance of clarinet in Harput region and example of Mehmet Şerif Çeçen (Çaça)
MUHAMMED TAHA SALMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÖNÜL
- Carl Baermann'ın Op.63 Daily Studies klarnet metodunun çalım teknikleri açısından analizi ve çalışma önerileri
Daily studies Op.63 By Carl Baermann method clarinet playing tecniques in terms of analysis and the study of recommendations
HAKAN GÜVENÇLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELÇUK BİLGİN
- Hatay ili Antakya ilçesinde yaşayan domların müzik kültürleri
The musical cultures of the doms living in Antakya, Hatay
ERHAN ZETEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MüzikNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiMüzikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TİMUR VURAL