Kimlik, çıkar ve jeopolitik ekseninde Ahıska Türkleri sorunu
The issue of Ahıska Turks in the light od identity, interest and geopolitics
- Tez No: 425251
- Danışmanlar: PROF. DR. KAMER KASIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 585
Özet
Ahıska Türklerinin ataları Kıpçaklar, 12. yüzyılda Rusların baskısıyla vatanlarını terk ederek Ahıska'ya yerleşmişlerdir. Ahıska, onlar gelmeden önce de değişik Türk boylarının yurdu olmuştur. Kıpçakların torunlarının Ruslarla teması, 19. yüzyılın başlarından itibaren yeniden başlamıştır. Temasın sağlandığı dönemde Osmanlı idaresi altında yaşayan Ahıska Türkleri, 14 Eylül 1829 tarihli Edirne Antlaşması'ndan itibaren Rus egemenliğine girmişlerdir. Ahıska Türkleri Sorunu'nun temelleri, egemenlik değişiminin yaşandığı bu dönemde atılmıştır. Bu kapsamda Rus Çarlığı, Anadolu'dan göç eden Ermenilerin bir kısmını Ahıska'nın içinde yer alan Ahılkelek'e yerleştirerek sorunun temelini atmıştır. Ruslar bu hamlesiyle, Kafkasya'da stratejik öneme sahip Ahıska'nın kendi çıkarlarıyla uyumlu bir etnik grubun kontrolünde bulunması için uygun zemin hazırlamışlardır. Bu konuyla bağlantılı olarak Ruslar, Sovyetler Birliği döneminde Kıpçakların torunlarını 14 Kasım 1944'de Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan'a sürgüne göndermek suretiyle ikinci hamlelerini yapmış ve nihai hedeflerine ulaşmışlardır. Sürgün neticesinde Ahıska, çoğunluğu Ermenilerin oluşturduğu bir bölge haline gelmiştir. Rus çıkarlarına hizmet eden bu durum, günümüzde de devam etmektedir. RF, selefleri Rus Çarlığı ve Sovyetler Birliği'nin politikalarını aynen devam ettirmektedir. Bu yüzden sürgünle başlayan Ahıska Türkleri Sorunu'nun Rus çıkarlarıyla bağlantısı, çözümsüzlüğünün önemli nedenleriden birini oluşturmaktadır. Ahıska Türkleri, 1956 yılında başlattıkları geri dönüş mücadelesinden henüz sonuç alamamışlardır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla sorun, uluslararası bir nitelik kazanmıştır. Gürcistan, Ahıska Türklerinin geri dönüşüne karşıdır. Ancak 1999 yılında Avrupa Konseyi'ne üye olma şartı gereği, Ahıska Türklerinin geri dönüşünü kabul etmek zorunda kalmıştır. Buna göre geri dönüş sürecini 2011 yılında tamamlaması gereken Gürcistan, 11 Temmuz 2007'de geri dönüş yasasını onaylamasına rağmen, süreci sürüncemede bırakma eğilimindedir. Sorunun tarafları; başta Ahıska Türkleri olmak üzere Gürcistan, RF ve Türkiye'dir. Tarafların soruna yönelik politikalarının belirlenmesinde çıkarlar etkili olmaktadır. Bununla birlikte Ahıskalıların kimlikleri ile Ahıska'nın jeostratejik konumu, söz konusu politikayı şekillendiren faktörlerdir. Bu faktörler, Ahıskalıların sürgün kararında etkili olduğu gibi, Rus çıkarlarıyla ilişkisini sağlayan asıl etkenlerdir. Sorunun Rus çıkarlarıyla bağlantısından dolayı, bölgesel ve küresel örgütlerin barış girişimlerinden sonuç alınamamaktadır. Bu çalışmanın amacı, sorunu tüm yönleriyle ele alarak bir bütün halinde anlaşılmasını sağlamak, bundan sonraki çalışmalara referans oluşturmak ve çözüm sürecinde görev alacaklara yardımcı olmaktır.
Özet (Çeviri)
Kipchaks, ancestors of Ahıska Turks, left their country under the Russian pressure, and settled in Ahıska in the 12th century. Ahıska had also been a homeland by some other Turkish tribes before the settlement. The contact of descendants of Kipchaks with the Russians had reemerged since the beginning of the 19th century. Ahıska Turks who contacted with Russians in the period of Ottoman rule, entered into the Russian domination starting with the Edirne Treaty dated on September 14, 1829. The foundations of the issue of Ahıska Turks were laid in this period of change of sovereignty. Russian Empire laid the foundations of the issue by compelling the settlement of Armenians who migrated from Anatolia into Ahilkelek which then was a part of Ahıska. Russians, making this move, had set the ground to be able control Ahıska which was a region of strategic importance in the Caucasus through cooperation of an ethnic group that serves for Russian interests. In connection with this issue, Russians made a second move by deporting grandsons of Kipchaks to Uzbekistan, Kazakhstan and Kyrgyzstan on 14 November, 1944 during the Soviet Union era and achieved their ultimate goal. Along with deportation, Ahıska became a region of Armenian majority. This situation serving Russian interests, has even still been continuing today. Russian Federation, the successor of Russian Empire and the Soviet Union, continues implementing the same policies of her predecessors. Accordingly the linkage between the issue of Ahıska Turks and the Russian interests constitutes one of the most important causes of deadlock. Ahıska Turks, who started the repatriation campaigns in 1956, have yet to accomplish their tasks. The issue, together with the collapse of the Soviet Union, gained an international status. Georgia opposes the repatriation of Ahıska Turks. On the other hand it was forced to accept the condition of the repatriation for the sake of achieving the membership of the Council of Europe in 1999. In line with this, Georgia, which was to complete the process of the repatriation in 2011, has deliberately tended to leave the process unsolved altough it did approve the law of the repatriation within this context on 11 July 2007. The parties to the issue are Georgia, Russian Federation, Turkey, and the Ahıska Turks. National interest of each party is the essential factor to shape policies in dealing with the issue. However, the geostrategic position and identity politics of Ahıska Turks are also significant in shaping the aforementioned policy. As a matter of fact, these two factors in question have a severe impact on the decision of Ahıska Turks's deportation, and enable to establish the linkage with Russian interests. Regional and global organizations are not able to put in practice any initiative for peace just because of this absolute linkage. The purpose of this study is to ensure an understanding of the issue comprehensively, to create a reference for future studies and to help officials who take part in the resolution processes.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki sosyalist ve İslamcı fikir dergilerinde Kıbrıs sorununun eleştirel jeopolitik açıdan değerlendirilmesi (1960-1980)
A critical geopolitical evaluation of the Cyprus problem in socialist and Islamist intellectual magazines in Türkiye (1960-1980)
TAYLAN SEYİRCİ
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN İZOL
- Teoriler ışığında Türk-İran ilişkilerinde stratejik derinlik
In the light of the theories strategic depth in Turkish-Iranian relations
KÜRŞAT KOLSUZ
- Sosyal bütünleşme ekseninde Mısır'daki kıptîlerin sosyal talepleri
Social demands of Egyptian copts around social integration
ELİF ERYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
AntropolojiMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Sosyolojisi ve Antropolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL AYDINALP
- Kimlik ve güvenlik perspektifinden Çin Halk Cumhuriyeti'nin Doğu Türkistan politikası
From the perspective of identity and security, East Turkestan policy of People's Republic of China
AYŞE NİHAL KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR SARI
- The Idea of Eurasianism and its impact on Turkish foreign
Avrasyacılık fikri ve Türk dış politikasına tesiri
İSA AFACAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Uluslararası İlişkilerFatih ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BÜLENT ARAS