Alevî-Bektâşî klasiklerinde sahabe algısı
The perception of companionship in the Alevi-Bektashi classics
- Tez No: 425283
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KIYASETTİN KOÇOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Tasavvufî bir düşünce ve tarîkatözellikleri taşıyan Alevîlik-Bektâşîlik nitelemeli yapı,târihî seyir içerisinde önemli değişiklikler geçirmiştir.Yarı göçebe-göçebe bir sosyal yapıda olan ve daha çok Yesevî geleneğe mensup sûfîler kanalıyla İslamlaştırılan Alevî-Bektâşî nitelemeli gruplar yaşadıkları zaman ve coğrafyaya bağlı olarak farklı tesirlerden etkilenmişlerdir.Türkiye Diyanet Vakfı tarafından yayımlanan“Alevî-Bektâşî Klasikleri”içerisinde yer alan eserler Alevî-Bektâşî nitelemeli gruplara ait yazılı kaynakların tanınmasına vesile olmakta ve söz konusu değişim ve gelişimi ortaya koyması açısından da önem arzetmektedir. Çalışmamızda,TDV tarafından yayımlanan“Alevî-Bektâşî Klasikleri”nden hareketle geçmişte herbiri kendi ocağıyla anılan ama günümüzde Alevî-Bektâşî geleneği olarak tanımlanan yapıda sahabenin nasıl konumlandırıldığı ele alınmıştır.Giriş bölümünde, kullanılan meteodoloji ile kaynaklar hakkında bilgiler verilerek kaynak değerlendirmesi yapılmıştır.Birinci bölümünde Alevîlik ve Bektâşîlik kavramlarıyla sahabe tanımı, sahabenin önemi ve tabakaları açıklanmıştır. İkinci bölümde ise Alevî-Bektâşînitelemeli gruplarda öne çıkarılan sahabîler tespit edilerek öncelikle târihî hayatlarına temas edilmiş ve Klasiklerde sahabenin tanımlanması üzerinde durulmuştur. Sonrailgili gelenek içerisinde daha arka planda olansahabîler tespit edilerek hayatlarına temas etmeden eserlerde nasıl konumlandırıldıkları analiz edilmiştir.Sonuç olarak sahabe tanımlanırken kullanılan kavramlarıngenel bir kabulden ziyade Hz. Ali, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin ve Selmân-ı Fârisî gibi sahabîler etrafında şekillendiği, bazı Hurûfî-Bâtınî ve Şî'î-Safevî etkiler görülmekle birlikte sahabenin inanç unsuru olarak görülmediği, sahabeye karşı teberrî ve düşmanlık gibi yaklaşımların olmadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Groups that are identified as Alevi-Bektashi, which has the features of a Sufi thought and a tariqa (a school of Sufism), have undergone significant changes in history. These groups, which originally were in the semi-nomadic or nomadic structure and were Islamized largely by Sufis from Yasawi tradition, were influenced from different effects in different times and geographies. The works in the“Alevi-Bektashi Classics”which was published by the Turkish Diyanet Foundation (TDF) let the groups that are identified as Alevi-Bektashi to be known. These works are also important because they give indications about the change and development of the groups.In this study, based on the works“Alevi-Bektashi Classics,”which was published by TDF, the place of Companions of Prophet Muhammad in the group that is identified as Alevi-Bektashi tradition, in which each separate group is called with distinctively, is examined. In the introduction, information is given about the methodology of the study and the basic sources. In the first chapter the concepts of Alevism and Bektashism, Companionship, importance of Companions and works about them are articulated. In the second chapter, the important Companions of the Prophet who are highlighted in the groups that are identified as Alevi-Bektashi are determined by exploring their lives in detail. Moreover, their representation in the Classics is explored. Then, the Companions of Prophet who are less stressed in these groups are determined and how they were presented is discussed without touching on their lives. It is concluded that when defining the Companionship it is observed that the concept was designed generally with companions such as Ali, Hasan, Hussein, Salman al-Farisin instead of a general recognition of all companions of the prophet. It is also found out that there are Hurufi-Batini and Shia-Safawi influence on the concept of companionship, yet the issue of companionship is not considered as an issue of faith and there is no adversity toward the companions.
Benzer Tezler
- Alevî-Bektâşî klasiklerine göre Hak Muhammed Ali inancı (Karşılaştırmalı bir inceleme)
Haq Mohammad Ali Faith according to the classics of Alawi Bektashi (A comparative review)
CİHAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT ERKAN
- Alevi- Bektaşi klasiklerinin din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programındaki inanç ve ibadet konularına göre incelenmesi
Investigation of Alevi-Bektashi classics according to faith and worship subjects in primary school religious culture and moral education curriculum
SÜLEYMAN ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED FATİH TURANALP
- Alevî-Bektaşîlikte hurufîliğin etkisi (Alevî-Bektaşî klasik metinler örneği)
The effect of hurufism in Alevism-Bektashism (An example of classical Alevism-texts)
SAMET KARAHÜSEYİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF BENLİ
- Alevi-Bektaşi klasiklerinden Erkânnâme 1 adlı eserdeki alevilik-Bektaşilik terimlerinin incelenmesi
Examination of the Alevi-Bektashism terms in erkanname1, one of the Alevi-Bektashi classics
ESMA KARABEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DEMİREL DÖNMEZ
- Alevi-Bektaşi klasiklerinden Makâlât adlı eserdeki alevilik-Bektaşilik terimlerinin incelenmesi
Examination of the terms of Alevi-Bektashism in the flame-Bektashi classics Makâlât
ZELİHA KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DEMİREL DÖNMEZ