Ebû Hâtim er-Râzî ve Kitâbu'z-Zîne adlı eserinin Arap anlambilim tarihindeki yeri ve önemi
Abu Hatim ar-Razi and the place and importance of his book titled Kitab al-Zeenah in the history of Arabic semantics
- Tez No: 427401
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN TAŞDELEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ebû Hâtim, Kitâbu'z-Zîne, Anlambilim, Arap anlambilimi, Arap dili, Dilbilim, Ebu Hatim, Kitab Al-Zeenah, Semantics, Arabic Semantics, Arabic Language, Linguistics
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Arap anlambilimi alanında çalışmalar yapan Ebû Hâtim Ahmed b. Hamdân er-Râzî (322/933-34), Arap dilbilimcilerinden birisi olarak bilinir. O, hicrî IV. asırdaki hem akla hem de nakle dayanan bütün ilimlerin geliştiği ve olgunlaştığı bir dönemde yaşamıştır. Arap dili ve edebiyatı açısından önemli olan Ebu Hatim'in yaşadığı bu dönemdeki dilsel çalışmalar, aynı zamanda felsefî bir içerik kazanmıştır. Çalışmanın konusu olan Ebû Hâtim'in“Kitâbu'z-Zîne”adlı eseri de, Arap anlambilim çalışması açısından bir zemin teşkil etmektedir. Tezin giriş bölümünde, anlambilim hakkında genel bilgilere yer ve-rilmiştir. Daha sonra ise birinci bölümde, Ebû Hâtim'in eserinde yer alan dilbilimle ilgi-li genel bilgilerden bahsedilmiştir. Onun eserindeki kelimelerin tarihsel gelişimlerinin irdelendiği bu tezin temel kısmını oluşturan ikinci bölümde de Ebû Hâtim'in özellikle Arap anlambilimindeki önemi ortaya konmuştur. Ayrıca tezde, Ebû Hâtim'in eserindeki anlambilim konularının içerik olarak Arap semantiğindeki konumuna da değinilmiştir. Bu tezden elde edilen bulgulara göre her ne kadar anlambilim dil çalışmalarında yeni bir alan olsa da, Arap anlambiliminin temellerini hicri IV. yüzyıla kadar dayandırmanın mümkün olduğu görülmüştür. Böylece çalışma, gelecek nesil araştırmacıları için Arap anlambiliminin tarihsel kökeni hakkında önemli veriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Abû Hâtim Ahmad b. Hamdân Al-Râzî (322/934-35), worked in the field of Arabic semantics, known as one of the greatest Arabic linguists. He lived during the period when is developing and maturing of the sciences that are based on both of aql (reasoning) and naql (evidences) in the 4th Hijri Century. The linguistic studies in Ebu Hatim's the period of life, the important in terms of Arabic language and literature, have also received a philosophical content. Abu Hatim's titled book“Kitab Al-Zeenah”that is the subject of the thesis provides a foundation for the study of Arabic semantics. A number of information about the semantics has been given in the introduction section of the thesis. Afterwards, it has been mentioned about the general informations regarding linguistic in Ebu Hatim's book entitled 'Kitab Al-Zeenah' in the first chapter of the thesis. Ebu Hatim's importance of Arabic semantic in particular has been demonstrated in the second chapter of the thesis that are analyzed the historical developments of the words in his book. In addition, it has been contently addressed that the position of the semantic subjects of Ebu Hatim's book in the thesis. According to the findings which are obtained from this thesis, it has been determined that the foundations of Arabic semantics can be based until the 4th Hijri Century, even though the semantics a new field in the language studies. Thus, this study provides important data about the historical origins of the Arabic semantics for next generation researchers.
Benzer Tezler
- Ebu Hâtim er-Râzi'nin Kitâbu'z-Zîne fi'l-Kelimâti'l-İslâmiyyeti'l-Arabiyye adlı eserinin tercüme ve tahlili
Translation and analysis of Abu Hâtim er-Râzi's Kitâbu'z-Zîne fi̇'l-Keli̇mâti'l-iIslâmi̇yyeti̇'l-Arabiyye
AHMET ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADRİ ÖNEMLİ
- Ebû Hâtim Ahmed b. Hamdân er-Râzî'nin Kitâbu'z-Zîne adlı eseri ve Şiî maklâlât geleneğindeki yeri
Başlık çevirisi yok
HAMZA YEŞİLDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÖNMEZ KUTLU
- Ebû Hâtim Ahmed b. Hamdân Er-Râzî, hayatı, eserleri ve Arap dilbilimindeki yeri
Abu Hatem Ahmed b. Hamdan Al-Razi, his life, works and place in the Arabic linguistics
İBRAHİM TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KAYA
- Ebû Hâtim er-Râzî'ye göre Hz. Muhammed'in peygamberlik delilleri
According to Abu Hatim al-Razi Prophet Muhammad's prophetic evidences
ZÜLKİF ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN AKKUŞ
- Horasan'da İsmâilîliğin tarihsel gelişiminde Ebû Hâtim Ahmed B. Hamdân er-Râzî'nin yeri
The place of Ebu Hatim Ahmad B. Hamdan er-Razi in the historical development of İsmailiism in Horasan
HATİCE KÜBRA İNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÖMER YAVUZ