Horasan'da İsmâilîliğin tarihsel gelişiminde Ebû Hâtim Ahmed B. Hamdân er-Râzî'nin yeri
The place of Ebu Hatim Ahmad B. Hamdan er-Razi in the historical development of İsmailiism in Horasan
- Tez No: 827127
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULLAH ÖMER YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: İslâm Mezhepleri Tarihi, Şiî-İsmâilîlik, Horasan, Ebû Hatîm er-Râzî, History of Islamic Sects, Shia-Ismailism, Khorasan, Abu Hatim al-Razi
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
İsmâilîlik, İslâm düşünce dünyasının içinden çıkmış olup asırlar boyunca İslâm âleminde etkin bir rol oynamıştır. Teşekkülünden itibaren hareketli ve özgün yapısı ile kitleleri arkasına almayı başaran İsmâilîlik kısa sürede İslâm âleminin birçok bölgesinde varlık göstermiştir. İsmâilîlik statik bir yapıya sahip olmayan özelliği sebebi ile her bölgede farklı bir temsiliyet kazanmıştır. Horasan bölgesindeki gelişimi ise bölgenin kendi dinamikleri doğrultusunda olmuştur. Bu özelliği de İsmâilîliği Horasan bölgesinde etkin bir konuma taşımıştır. Horasan bölgesinde gelişen İsmâilîlik hem literatür olarak hem de davet anlayışı olarak kendine has bir politika geliştirerek bölgenin genel tarihi seyrinde aktif bir mezhep olarak varlığını sürdürmüştür. H. III. asrın sonlarına doğru ise İsmâilîlik kendi içerisinde kritik bir evre olan Fâtımî-Karmatî bölünmesi ile karşı karşıya kalmıştır. Bu evrenin bir diğer özelliği ise İsmâilîlerin, İslâm dünyasında önemli bir aktör olarak siyaset sahnesinde yerini almış olmasıdır. Aynı dönemde Horasan İsmâilîlilerinin baş dâîsi olan Ebû Hâtim er-Râzî'nin görüşleri ve davet politikası ise Horasan İsmâilîliğinin tarihsel gelişiminde kritik bir rol oynamıştır. Aksiyoner kişiliğinin yanı sıra Ebû Hâtim er-Râzî, İsmâililîğin itikadı anlayışını temellendirirken bir yandan bölgenin kültürel ve felsefi dinamiklerinden yararlanmış diğer yandan ise bu tezleri İslâmi argümanlarla destekli bir hale getirmiştir. Ebû Hâtim er-Râzî'nin eserleri ve fikirleri sadece kendi dönemini etkilememiş kendinden sonraki İsmâilîleri de etkilemeye devam etmiştir.
Özet (Çeviri)
Ismailism emerged from the world of Islamic thought and played an active role in the Islamic world for centuries. Since its formation, Ismailism, which has succeeded in getting the masses behind it with its dynamic and original structure, has existed in many regions of the Islamic world in a short time. Ismailism gained a different representation in each region due to its non-static structure. Its development in Khorasan region was in line with the region's own dynamics. This feature carried Ismailism to an effective position in the Khorasan region. Ismailism, which developed in the Khorasan region, developed a unique policy both in terms of literature and understanding of invitation and continued its existence as an active sect in the general historical course of the region. Towards the end of the third century, Ismailism faced the Fatimid-Karmati split, which was a critical phase in itself. Another characteristic of this phase is that the Ismailis took their place on the political scene as an important actor in the Islamic world. The views and invitation policy of Abu Hatim al-Razi, the chief da'i of the Khorasan Ismailis in the same period, played a critical role in the historical development of Khorasan Ismailism. In addition to his activist personality, Abu Hatim al-Razi benefited from the cultural and philosophical dynamics of the region while grounding the theological understanding of Ismailism on the one hand, and on the other hand, he supported these theses with Islamic arguments. Abu Hatim al-Razi's works and ideas not only influenced his own period but also continued to influence the later Isma'ilis.
Benzer Tezler
- Moğollar ve Nizari ismaililerinin İran'daki hâkimiyetinin sonu
End of the dominance of Mongols and Nizari İsmailis in Iran
GÜLŞEN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihNecmettin Erbakan ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AKKUŞ
- Hamdullah El-Müstevfî'nin Târih-i Güzîde adlı eserine göre Selçuklular zamanında bâtınîlik
Bâtinîyya during great Seljuk Empire according to Hamdullah Müstevfî's Târih-i Güzîde
SEHER KAYAALP KÖKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihKırıkkale ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM GÖKBÖRÜ
- Horasan Türkçesinin Kelat-i Nader ağzı üzerine
Başlık çevirisi yok
GHAZALE ESMAILABADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL ERSÖZ