Âşık Çelebi Terceme-i Ravzatü'ş-Şühedâ (İnceleme-metin)
Aşık Çelebi Terceme-i Ravzatü'ş-Şühedâ (Examination-text)
- Tez No: 427400
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLAL KEMİKLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk Edebiyatı, tercüme, Âşık Çelebi, Ravzatü'ş-Şühedâ, Kerbela olayı, Turkish Literature, Translation, Āşık Çelebi, Rawzat al-Shohada, the Karbala event
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 482
Özet
Hüseyin Vâiz-i Kâşifî'nin Kerbela olayını merkeze alarak 908/1502 yılında yazdığı Ravzatü'ş-Şühedâ konusuyla ilgili Fars edebiyatının şaheseridir. Eser yazıldıktan kısa bir süre sonra farklı kişiler tarafından Türkçe'ye tercüme edilmiştir. Bunlardan birisi de Âşık Çelebi'nin tercümesidir. O, eseri 953/1546 yılında tercüme etmiş olsa da kırk yaşında iken (966/1560) metni tekrar düzenlemiştir. Bu düzenlemeden sonra ortaya sanat kaygısı ile oluşturulmuş bir metin çıkmıştır. Tezin öncelikli amacı, yazma hâlde bulunan eserin“tenkitli metin”yöntemiyle metninin hazırlanması olarak belirlenmiştir. Metnin daha iyi anlaşılması için de hem kaynak metnin yazarı, hem de mütercim tanıtılmıştır. Görüldüğü kadarıyla Âşık Çelebi tercüme esnasında kaynak metne şekil özellikleri açısından büyük ölçüde bağlı kalmıştır. Ancak içerikle ilgili aynı şeyi söylemek zordur. Kaynak metnin bazı kısımlarında özetleme yoluna gittiği gibi bazı yerlerde de genişletme yoluna gitmiştir. Yine bazı yerleri tercüme etmeden geçtiği gibi, bazı yerlerde de eklemelerde bulunmuştur. Tezde mütercimin bu tür tercihlerinin olası sebepleri de araştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Rawzat al-Shuhada, which was written by Hussain Waiz al-Kâshifî in 908/1502 about the Karbala event, is a masterpiece of Persian literature on the subject. The work was translated into Turkish by many scholars in a short period of time after it was written. Among these translations is that of 'Ashiq Chelebi. Although he translated the work in 953/1546, he re-worked on the text when he was forty in 966/1560. After this re-working, a new text, which exhibits artistic concerns, emerged. The primary purpose of our thesis is the transliteration of the manuscript of this text in a critical edition. For a better understanding, both author and the translator are introduced. After close examination, it is seen that 'Ashiq Chelebi, to a large extent, is loyal to the source text in terms of formal features. However, it is not possible to say the same thing about the content. He chooses to summarize some parts, while he expands some others. Moreover, he skips some parts while he adds extra information in other places. The thesis investigates the possible causes of the translator's choices.
Benzer Tezler
- Aşık Çelebi'nin 'Miracu'l-İyale ve Minhacu'l-Adale' adlı eserindeki siyaset düşüncesi
Aşık Çelebi's political thought in his work 'Miracu'l-İyale ve Minhacu'l-Adale'
AHMET ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN HACAK
- Aşık Çelebi'nin Ravza Tercümesi: İnceleme - metin - sözlük
A study on the Translation of Ravza by Aşık Çelebi̇ i̇ncluding the scruting, the text and the dictionary section
METİN GÜLER
Doktora
Türkçe
2015
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT TOKATLI
- Acâibü'l-Mahlûkât türünün 16. ve 17. yüzyıl Osmanlı coğrafya eserlerine etkisi
The effect of Acaibü'l- Mahlûkât genre on 16th and 17th century Ottoman geographical works
NAGİHAN ÇATAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLHAMİ DANIŞ
- Edeb'in tercümanı, 'ilm'in gücü: Meşa'irü'ş-Şu'ara mukaddimesinde şiirin meşruiyeti
The conveyor of adab, the power of 'ilm: the legitimacy of poetry in the mukaddime of Meşa'irü'ş-Şu'ara
AHMET BARIŞ EKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAN TEZCAN
- Âşık Çelebi tezkiresindeki poetik kavramlar
Poetic concepts in tezkire of Âşik Çelebi̇
LEVENT SARIÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıArtvin Çoruh ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULKADİR ERKAL