Hüsn-i hat ile Dîvân şiirinin müşterekleri ve hüsn-i hattın Dîvân şiirine tesirleri
The mutual sides of calligraphy and Ottoman poetry and the effects of callgraphy to Ottoman poetry
- Tez No: 428187
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. YUSUF BİLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Hat, sanat, dîvân, şiir, yazı, Calligraphy, art, poetry, writing, divan
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Bu tezin amacı, ortak kaynaklardan beslenen, benzer çevrelerde yetişen ve ilgi gören hattat ve şairlerin icra ettiği, birçok ortak malzeme ve unsurun kullanıldığı hat sanatı ile dîvân şiiri arasındaki münasebeti ortaya koymaktır. İslamiyet'ten önce belli bir seviyede bulunan şiir ile henüz bir sanat değeri taşımayan Arap yazısı, İslamiyet'in doğuşuyla birlikte farklı bir hüviyete bürünmeye başlar. Türklerin İslamiyet'i kabulü, devamında da İslam medeniyetinin hâmisi ve hâkimi olmaları dolayısıyla hem şiir hem hüsn-i hat farklı bir merhaleye geçer. Hat sanatı, İbn-i Mukle ve İbn-i Bevvâb gibi hattatlar elinde belli bir aşama kaydetmiş ve ana ölçüleri bakımından sistemleştirilmiştir. Ancak 13. yüzyılda yetişen Yakût el-Mustâsımî'nin bu hattatların yazılarını incelemesi sonucu geliştirdiği aklâm-ı sitte (altı çeşit yazı) ve ilk defa kamış kalemin ağzının onun tarafından eğri kesilmesi neticesinde hat sanatında yeni bir çığır açılmıştır. Aynı yüzyılın sonlarına doğru Araplar gibi sözlü edebiyat geleneği güçlü olan Türkler tarafından, Arapça ve Farsçanın da ciddî etkisiyle, sonradan adına genelde dîvân edebiyatı, özelde ise dîvân şiiri denilecek edebiyat akımının temelleri atılır.Osmanlı döneminde gelindiğinde ise hemen her alanda olduğu gibi hat sanatı ve dîvân şiirinde de zirveye ulaşılır. Yazı ve şiirin en ihtişamlı günlerini geçirdiği bu dönemden sonra hat sanatı çeşitli sıkıntılar yaşasa da günümüze ulaşabilmiş, dîvân şiiri ise edebiyatımıza yansıyan batı etkisi dolayısıyla artık kaybolmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of the thesis is revealing the relationship between calligraphy fed from the mutual resources, grew up in a similar environment, and performed by cult calligraphists and poets and also used a lot of equipment and elemen and Ottoman Poetry. With the poetry-situated on a definite grade-before Islam and Arabian writing which has lack of art yet has started to apper in a different identity thanks to birth of Islam. With accepting Islam for Turkish people and following their domination and holding Islam Civilization, both poetry and calligraphy have moved to different extent. Calligraphy has been systematized its main sizes by calligraphists such as İbn-i Mukle and İbn-i Bevvâb and it has made a grade progress. However, Yakût el-Mustâsımî's six kinds of writing developed as a result of investigating these calligraphists' writings and as aconsequence of cutting curve the mouth of reed pen fort he first time by Mustâsımî have opened a new era in 13 th century. Through to the end of the same century, by Turkish people have a tough tradition of oral literature just like Arabs have been built a literary movement-with the help of the considerable effects of Arabic and Persian-generally called 'Ottoman Literature' but privately called 'Ottoman Poetry'. Whwn it comes to Ottoman Period, it has been reached to the top in almost all the field like in calligraphy and Ottoman poetry. Although calligraphy has lived some serious issues, it could survive after this period lived the most magnificence days of writing and poetry on the other hand Ottoman poetry has disappeared because of reflecting western effect to our literature.
Benzer Tezler
- Hüsn-i hat levhalarında edebî hikemî muhtevâ (Türkçe levhalar)
Başlık çevirisi yok
HALİME ARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT AK
- Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e bir hattatın portresi: Tuğrakeş İsmail Hakkı Altunbezer (1873-1946)
A portrayal of a calligrapher from Constitutionalism to the Republic: Tughrakesh İsmail Hakki Altunbezer (1873-1946)
AHMED ZAHİD ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sanat Tarihiİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİLAL KAZAN
- Hattat İsmail Hakkı Altunbezer hayatı, sanatı ve eserleri
Life, art and works of calligrapher İsmail Hakkı Altunbezer
MUHAMMET GÜRAY BİZKEVELCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF BİLEN
- 16. yüzyıl klasik Türk edebiyatında Tevhid
Başlık çevirisi yok
ŞERİFE UZUN
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ