Manisa şehzadeler eğitim araştırma toplum sağlığı merkezi bölgesinde okul sağlığı düzeyinin tanımlanması
Description of school health level in Manisa sehzadeler education, research and public health center area
- Tez No: 429030
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEYHAN CENGİZ ÖZYURT
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: HBSC, Okul Sağlığı, Riskli Sağlık Davranışları, Okul Çevre Sağlığı, HBSC, School Health, Risky Health Behaviours, School Environmental Health
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Okul çağı 6-7 yaşlarından 24 yaşına kadar ki dönemi kapsar. Okul Sağlığı kavramı, öğrencilerin ve okul çalışanlarının sağlığının değerlendirilmesi, geliştirilmesi, sağlıklı okul yaşamının sağlanması ve sürdürülmesi, öğrenciye ve dolayısıyla topluma sağlık eğitiminin verilmesi için yapılan çalışmaları kapsamaktadır. Adolesan dönemdeki hastalık, sakatlık ve ölümlerin büyük bir kısmı riskli davranışlar ve çevreyle ilişkilidir. Okul çağı çocuklardaki riskli sağlık davranışları tütün kullanımı, alkol ve diğer madde kullanımı, sağlıksız beslenme, fiziksel inaktivite, istenmeyen kazalar ve şiddet ile istenmeyen gebelikler ve cinsel yolla geçen hastalıklar dahil seksüel davranışlardır. Bu araştırma ile Manisa'nın Şehzadeler ilçesinde yer alan ilk ve ortaöğretim okullarına devam eden okul çağı çocuklarda sağlık durumunun değerlendirilmesi, korunması ve geliştirilmesi için yapılan okul sağlığı programlarının tanımlanması, okul çağı çocukların sağlık risk davranışlarının ve belirleyicilerinin saptanması, araştırma kapsamındaki okulların okul çevre sağlığı düzeyinin belirlenmesi ve okullarda öğrencilere yönelik yürütülen sağlık eğitimi programlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım 11-13-15 yaş okul çocuklarında sağlık davranışları ve bu davranışların belirleyicilerini saptamaya yönelik kesitsel bir araştırmadan oluşmakta iken ikinci kısım okul çevre sağlığı, okul sağlığı programları ve okulda sağlık eğitimi faaliyetlerini saptamaya yönelik tanımlayıcı bir araştırmadan oluşmaktadır. Birinci kısım için öğrencilerin riskli sağlık davranışları ile ilgili veriler gözetim altında anket tekniğiyle toplanmıştır. Bunun için Dünya Sağlık Örgütü/Health Behaviour in School-aged Children (Okul Çocukları Sağlık Davranışı) 11-13-15 yaş için kullandığı yapılandırılmış anket formu kullanılmıştır. Manisa Şehzadeler İlçesindeki bu yaş gruplarına denk gelen ortaöğretim 5 ve 7 ile lise 9. sınıflarda okuyan toplam 6541 öğrenci araştırmamızın evrenini oluşturmuştur. Epi info bilgisayar paket programı yardımıyla, evren büyüklüğü 6541, prevelans %8.1, %95 güven aralığı, %5 hata payı baz alındığında alınması gereken minimum örnek büyüklüğü 1120 olarak hesaplanmıştır. Araştırmaya alınacak okullar tabakalı – rastgele örneklem yöntemi kullanılarak belirlenmiştir İkinci kısım olan okul çevre sağlığı, okul sağlığı hizmetleri ve sağlık eğitimi faaliyetleri durumunu tanımlamak için evren Manisa Şehzadeler İlçesindeki ortaöğretim okulları ile liselerin tamamıdır. Örneklem grubu ise "Risk davranışları'' bölümü için Manisa Şehzadeler İlçesinde örnekleme giren öğrencilerin bulunduğu ortaöğretim okulları ile liselerdir. Araştırmamızda günlük kahvaltı yapanların oranı %59 olarak tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %5.4'ü zayıf (wasting), %4.2'si bodur (stunting), %22'si kilo fazlalı (owerweight), %7.2'si obezdir (obesity). Araştırmaya katılan öğrencilerde günde bir defadan çok diş fırçalayanlar %33.7, hiç fırçalamayanlar %4.1'dir. Araştırmaya katılanların %23.9'u araştırma sırasında diyet yapmakta iken, %42.4'ü son 1 yılda diyet yapmıştır. Haftada en az 2 saat fizik aktivite yapanlar düzenli fizik aktivite yapıyor olarak tanımlanmıştır. Buna göre çalışmamızda düzenli fizik aktivite yapanlar %20.7'dir. Araştırmamızda sedanterlerin oranı %59.2'dir. Araştırmaya katılanların %29.3'ü son bir yılda en az bir kez yaralanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %51.5'i son bir yılda en az bir kez kavga etmiştir. %16.3'ü ise en az 3 kez kavga etmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %46.5'i sağlığını iyi, %25.1'i sağlığını mükemmel, %23.6'sı orta, %3'ü kötü ve %1.6'sı çok kötü olarak değerlendirmiştir. Araştırma grubunun %80.4'ü yaşam kalitesini yüksek olarak tanımlamıştır (yaşam kalitesi puanı 6 ve üzeridir). Araştırmaya alınan okulların hiç birisinin 100 metre yakınında fabrika bulunmamaktadır. %95.7'sinin 100 metre yakınında eğlence yeri, %82.6'sının 100 metre yakınında gayri sıhhi müessese, %26.1'inin ise 100 metre yakınında anayol bulunmamaktadır. Okulların %65'inde öğrenci başına düşen oyun alanı yeterli değildir. Okulların %73.9'unda okul çıkışında trafik riski varken, %47.8'inde okul çıkışında yaya geçidi bulunmamaktadır. Araştırmaya alınan okulların tamamında içme suyu şebeke suyundan sağlanmaktadır. Okulların %52.2'sinin içme suyunun analizi yapılmaktadır. %59.1'inin musluk sayısı yetersizdir. Araştırma kapsamındaki okulların tamamında tuvaletler bina içinde ve %95.7'si kanalizasyona bağlıdır. %60.9'unda kız tuvalet sayısı yetersiz iken, %30.4'ünde erkek tuvalet sayısı yetersizdir. Erkek tuvaletlerinin %95.7'sinde pisuvar sayısı yetersizdir. Okullardaki tuvaletlerin %39.1'inin genel temizliği yeterli değildir. Araştırmaya katılan okulların %43.5'inde dersliklerdeki öğrenci sayısı uygun değilken %43.5'inde öğrenci başına düşen hava hacmi yetersiz, %65.2'sinde öğrenci başına düşen alan yetersizdir. Tahtanın ön sıraya uzaklığı okulların %87'sinde uygun değildir. Yazı tahtalarının %73.9'u beyaz, %13'ü kara, %13'ü ise akıllı tahtadır. %72.7'sinde üst kat pencerelerinde önlem yoktur. Okulların tamamında ısınma tipi kaloriferdir. Okulların %73.9'unda laboratuvar vardır. Laboratuvarların %47.1'inin zemin malzemesi karodur. %76.5'inin sıra malzemesi tahta masadır. Laboratuvarların %23.5'inde gaz dedektörü vardır ve %82.4'ünde toksik maddeler kilit altında olup tamamında toksik maddeler üzerinde etiket vardır. Araştırmaya katılan okulların çoğunluğunda (%95.7) kantin vardır ve %36.4'ünde kantinlerin genel temizliği iyi değildir. Araştırma dahilindeki okulların %60.9'unda genel çöp bidonu okul bahçesi içindedir ve %17.4'ü oyun alanı içindedir. Okulların tamamında yangın söndürme cihazı varken %65.2'sinde yangın söndürme ekipmanı vardır. %73.9'unda yangın alarmı varken, okulların tamamında yangın/deprem tatbikatı yapılmıştır ve %91.3'ünde yangın/deprem eğitimi verilmiştir. %56.5'inde yangın merdiveni vardır. Okulların tamamında ecza dolabı varken, okulların %60.9'unda ecza dolabı içindeki malzemeler yeterlidir. Araştırma kapsamındaki okulların %21.7'sinde revir varken, hiçbir okulda görevli hekim bulunmamaktadır. Okulların %13'ünde görevli hemşire bulunmaktadır. Araştırmaya katılan okulların %43.5'inde sağlık eğitimi verilmektedir. Sağlık eğitimi konularını genellikle branş öğretmeni veriyor (%95), daha sonra ise aile/TSM hekimi veriyor. Okul yöneticilerinin tamamının görüşüne göre sağlık eğitimi konularını sağlık personeli vermeli. Araştırma sonucumuza göre, alt sosyoekonomik seviyede olma, zayıflık, bodurluk, düzensiz diş bakımı düzenliliği, kavga etme ve yaşam kalitesinin düşük olması bakımından birer risk faktörü iken, üst sosyoekonomik seviyede olma şişmanlık, sedanter yaşam ve düzensiz beslenme açısından risk faktörleridir.
Özet (Çeviri)
School-age covers the period between the ages 6-7 and 24. School Health concept includes studies made to evaluate and improve the health of students and school staff, provide and continue healthy school life and give health education to the students and thus the society. Most of the diseases, disabilities and deaths in adolescence are related to risky behaviours and the surrounding. Risky health behaviours in school-age children are tobacco, alcohol and other substance abuses, unhealthy nutrition, physical inactivity, undesired accidents and violence and sexual behaviours including undesired pregnancies and sexually transmitted diseases. The aims of this research were to define the school health programs made to evaluate, preserve and develop the health condition in school-age children going to elementary and secondary schools in Şehzadeler district of Manisa, determine risky behaviours for health for school-age children and their determiners, determine school environment health level in scope of the research and evaluate health education programs made for students in schools. This study was divided into two sections. While the first section was formed by a sectional research for determining health behaviours and the determiners of these behaviours in school children aged 11-13-15, the second section was formed by a definitive research for determining school environment health, school health programs and health education activities in school. Data on risky health behaviour of the students were gathered under supervision with a questionnaire technique for the first section. World Health Organization/Health Behaviour in School-aged Children questionnaire form for ages 11-13-15 was used for this. A total of 6541 students in 5th and 7th grades in secondary school and 9th grade in high school among these age groups in Şehzadeler district of Manisa constituted the universe of our research. With the help of Epi info computer package program, minimum sample size to be taken when universe size of 6541, prevalence of 8.1%, confidence interval of 95% and margin error of 5% were taken as basis was calculated as 1120. Schools to be included in the research were detected by using staged - random sampling method. The universe to define the condition of school environment health, school health services and health education activities which constituted the second section was all secondary and high schools in Manisa Şehzadeler district. Sampling group was formed by the secondary and high schools where the students participated in sampling for“Risky behaviours”section in Manisa Şehzadeler district studied. The ratio of students who had daily breakfast was determined 59% in our research. 5.4% of the students were wasting, 4.2% were stunting, 22% were overweight and 7.2% were obese. The ratio of students who brushed their teeth more than once a day was 33.7% and those who didn't brush at all was 4.1%. While 23.9% of the participants were on a diet during the research, 42.4% made diet in the recent year. Those who made physical activity at least 2 hours a week were defined as having regular physical activity. According to this, the ratio of those having regular physical activity was 20.7%. The ratio of sedentaries in our research was 59.2%. 29.3% of the participants had at least one injury in the recent year. 51.5% of the students participating in the research had at least one fight in the recent year. 16.3% had at least three fights. 46.5% of the students who participated in the research evaluated their health as good, 25.1% as perfect, 23.6% as average, 3% as bad and 1.6% as very bad. 80.4% of the research group defined their life quality as high (life quality score of 6 and above). There were no factories within 100 meters of the vicinity of the schools participating in the research. There were also no amusement places in 95.7%, non-sanitary enterprises in 82.6% and highways in 26.1% of those schools. The playground per student was unsatisfactory in 65% of the schools. While there was traffic risk at the school exit in 73.9%, there were no crosswalks at the school exit in 47.8%. City water was drunk in all participating schools. Drinking water analysis was made in 52.2. Number of taps was unsatisfactory in 59.1%. In all the schools covered, the toilets were inside the building and 95.7% were connected to the sewer system. While the number of female toilets was unsatisfactory in 60.9%, the ratio was 30.4% in males. Number of urinars was unsatisfactory in 95.7% of the male toilets. General hygiene was unsatisfactory in 39.1% of school toilets. While the number of students was inappropriate in 43.5% of the schools, the air volume per student was unsatisfactory in 43.5% and the area per student was unsatisfactory in 65.2%. The distance between the board and the front row was inappropriate in 87% of the schools. The boards were white in 73.9%, black and smart in 13% each. There was no protection in the upper floor windows in 72.7%. Heating was provided by central heating in all schools. Laboratory was present in 73.9%. Floor material was tile in 47.1% of the laboratories. Desks were wooden in 76.5%. There were gas detectors in 23.5% of the laboratories, toxic materials were under lock in 82.4% and all of these materials were labelled. There was a canteen in most of the participating schools (95.7%) and the general hygiene of the canteens was unsatisfactory in 36.4%. The trash bin was inside the school garden in 60.9% and 17.4% were inside the playground. While fire extinguisher devices were available in all of the schools, there were fire extinguishing equipments in 65.2%. While there was a fire alarm in 73.9%, fire/earthquake practice was made in all schools and fire/earthquake education was given in 91.3%. Fire escapes were present in 56.5%. While medicine cabinets were present in all schools, the materials inside were satisfactory in 60.9%. While there were medical rooms in 21.7% of the schools participating in the research, no doctors were in charge in any of the schools. There were nurses in charge in 13% of the schools. Health education was provided in 43.5% of the schools participating in the research. Generally the branch teacher gave health education (95%) and family/PHC doctors came after. According to all school managers, health education should be given by health staff. According to the research result, while lower socio-economical level, wasting, stunting, irregular dental care, fighting and low quality of life constitute risk factors, higher socio-economic level constitutes risk factors for fatness, sedentar life and irregular nutrition.
Benzer Tezler
- Manisa Şehzadeler Eğitim Araştırma Toplum Sağlığı Merkezi bölgesinde erişkinlerde sağlık okuryazarlığı düzeyinin belirlenmesi
Determination of health literacy level among adults in the district of Şehzadeler Community Health Center in Manisa
VECİHE YAĞMUR ŞEN UĞUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Halk SağlığıCelal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR DÜNDAR
- Manisa İli Şehzadeler Eğitim Araştırma Toplum Sağlığı Merkezi bölgesinde düşük doğum ağırlığı ve ilişkili risk faktörleri
Low birth weight and releated risk factors in Sehzadeler Education and Research Public Health Center in Manisa Province
SERAP ÖZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Halk SağlığıCelal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR DÜNDAR
- Manisa'da bir merkez ilçede ilköğretim 5. ve 7. sınıf öğrencilerinde akran zorbalığı ve etkileyen faktörler
PEER bullying and influencing factors among 5TH and 7TH grade elementary school students in a central district in Manisa
DAMLA AKMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıManisa Celal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYHAN CENGİZ ÖZYURT
- Özel Okul ve Devlet okullarında öğrenim gören ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine karşı tutumlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi (Manisa ili örneği)
Master's thesis examination of secondary students at private and public schools against physical education class according to different variables
FATİH OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖNER GÜLBAHÇE
- Fen bilgisi öğretmenlerinin sınıf yönetimi yeterliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi
Investigation of classroom teaching competencies of science teachers according to some variables
HAMZA OLÇUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimManisa Celal Bayar ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLENAZ SELÇUK