Ergenlerin psikolojik zihinlilik, krizlerle baş edebilme ve ebeveynlerinden algıladıkları psikolojik kontrol düzeyleri ile ebeveynlerinin çocukluk çağı yaşantıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examination of the relationships between adolescents' psychological mindedness, ability to cope with crises, and perceived parental psychological control, and their parents' childhood experiences
- Tez No: 960595
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAKTAN DEMİRCİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Psychology, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Araştırmada ebeveynlerin olumlu ve olumsuz çocukluk yaşantıları ile ergenlerin yaşamsal krizlerle baş edebilme potansiyelleri arasındaki ilişkiler çok boyutlu olarak incelenmiş; ergenlerin yaşamsal krizlerle baş edebilme potansiyelleri, ergen psikolojik zihinliliği, ebeveyn psikolojik kontrolü, ebeveyn saymazlığı ve ebeveyn çocukluk yaşantıları, çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olup 2022-2023 eğitim ve öğretim yılında Manisa ilinin Yunusemre ve Şehzadeler merkez ilçelerinde bulunan liselere devam eden 15-18 yaş grubu 748 ergen ve ebeveynlerinden (748 anne, 748 baba) oluşmaktadır. Araştırma verileri Genel Bilgi Formu, Ruh Sağlığını Koruma ve Ruhsal Bozuklukları Önleme Ölçeği, Ergenler İçin Psikolojik Zihinlilik Ölçeği, Ebeveyn Psikolojik Kontrol Ölçeği, Çocukluk Deneyimleri Ölçeği ve Olumlu Çocukluk Yaşantıları Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde Pearson Korelasyon Katsayısı, Hayes'in PROCESS makrosu Model 6 Seri Aracılık Testi, Hiyerarşik Regresyon Analizi, Bağımsız Gruplar T Testi, Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ebeveynlerin çocukluk yaşantıları ile ergenlerin yaşamsal krizlerle baş edebilme potansiyelleri arasındaki ilişkide ebeveyn psikolojik kontrolünün/saymazlığının ve ergen psikolojik zihinliliğinin seri aracılık gösterdiği görülmüştür. Ebeveynlerin olumsuz çocukluk yaşantılarının ergenlerin yaşamsal krizlerle baş edebilme potansiyelleri üzerindeki yordayıcılığını ebeveynlerin olumlu çocukluk yaşantılarının zayıflattığı saptanmıştır. Ayrıca araştırmada ele alınan ergenlerin yaşamsal krizlerle baş edebilme potansiyelinin, ergen psikolojik zihinliliğinin, ebeveyn psikolojik kontrolünün, ebeveyn saymazlığının ve ebeveyn çocukluk yaşantılarının çeşitli değişkenler açısından anlamlı farklılıklara sahip olup olmadığı ortaya konmuştur. Araştırma bulguları ilgili literatür çerçevesinde tartışılarak yorumlanmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
n the study, the relationships between parents' positive and negative childhood experiences and adolescents' potential to cope with life crises were examined in a multidimensional manner. Additionally, adolescents' potential to cope with life crises, their psychological mindedness, parental psychological control, parental disregard, and parents' childhood experiences were evaluated to various variables. The study sample was determined using a simple random sampling method and consisted of 748 adolescents aged 15-18 attending high schools in the Yunusemre and Şehzadeler central districts of Manisa Province during the 2022-2023 academic year, together with their respective mothers and fathers (748 mothers, 748 fathers). The research data were collected using the General Information Form, the Mental Health Protection and Mental Disorders Prevention Scale, the Psychological Mindedness Scale For Adolescents, the Parental Psychological Control Scale, the Early Life Experiences Scale, and the Positive Childhood Experiences Scale. The data were analyzed using Pearson Correlation Coefficient, Hayes' PROCESS macro Model 6 Serial Mediation Test, Hierarchical Regression Analysis, Independent Samples t-Test, Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test, and One-Way ANOVA. As a result of the study, it was found that parental psychological control/disregard and adolescent psychological mindedness have a serial nediating role in the relationship between parents' childhood experiences and adolescents' potential to cope with life crises. Additionally, parents' positive childhood experiences were found to attenuate the predictive power of their negative childhood experiences on adolescents' capacity to cope with life crises. In addition, the study examined whether adolescents' potential to cope with life crises, adolescent psychological mindedness, parental psychological control, parental disregard, and parents' childhood experiences significantly differ based on various variables. The research findings were discussed
Benzer Tezler
- Ergenlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin bilinçli farkındalık ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Examining psychological well-being levels of adolescents in terms of mindfulness and various variables
BENGÜL ÖZYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN AYDIN
- Ergenlerin psikolojik dayanıklılıkları ile gelecek beklentileri arasındaki ilişki
Başlık çevirisi yok
ENGİN AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
PROF. DR. KURTMAN ERSANLI
- Ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının boyun eğici davranışlar ve öz anlayış açısından incelenmesi
Analysis of psychological resilience of adolescents in terms of submissive behaviour and self compassion
FATMANUR KAYGISIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA TRAŞ
- Ergenlerin psikolojik belirti düzeyleri ve uyumlarını yordayan bazı değişkenler
Some variables explaining the psychological significance and compliance level of the adolescents
CEMİL SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. MEHMET ENGİN DENİZ
- Psychological well-being of adolescents: maternal rearing behaviors, basic personality traits and emotion regulation processes
Ergenlerin psikolojik sağlığı, çocuk yetiştirme davranışları, temel kişilik özellikleri ve duygu düzenleme süreçleri
DİLEK SARITAŞ
Doktora
İngilizce
2012
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ