Geri Dön

Maniheizm ve Budizm'in Uygurlar'ın kültür hayatına etkileri

The impacts of Manichaeism and Buddhism into Uygurs' cultural life

PDF İndir

  1. Tez No: 429238
  2. Yazar: MÜNEVVER EBRU ZEREN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL MANGALTEPE
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 938

Özet

Tezimizde Gök Tanrı dininin ardından İran kökenli Maniheizm ve Hint kökenli Budizm dinlerini benimseyen Uygurlar'ın kültür hayatında bu iki yabancı dinin etkileri incelenmiştir. Turfan ve Kansu bölgelerinde yüksek bir medeniyet kuran Uygurlar'a ait Maniheist ve Budist edebiyat ve sanat eserleri, XX. yüzyıl başından itibaren başlayan kazılarla açığa çıkarılmış olup, yüzyılı aşkın bir süredir dil, tarih, edebiyat ve sanat tarihi uzmanları tarafından ele alınmıştır. Ancak elde edilen malzemelerin çok fazla olması, Turfan ve Kansu Uygurları'nın farklı siyasi ve kültür muhitlerine girmiş olmaları ile yüzyıllar boyunca yaşanan Uygur Budizmi'nin farklı mezheplerin etkisi altına girmesi gibi sebepler yüzünden Maniheizm ve Budizm'in Uygur kültürü üzerindeki en önemli etkileri birbirleriyle ve Gök Tanrı dinini benimsedikleri dönemin kültürü ile karşılaştırmalı olarak ele alınmamıştır. Tezimiz bu boşluğu doldurmayı hedeflemekte olup Maniheizm için Orhun ve Turfan Uygurları'na ait VIII.- X. yüzyıl; Budizm için ise Mahayana mezhebini benimsemiş olan Turfan Uygurları'nın IX.-XII. yüzyıllar arası dönemini kapsamaktadır. Tezimizde, dönemin siyasi tarih kaynaklarının yanı sıra Eski Uygur Türkçesi ile yazılmış çok sayıda dini metinler ve dönemin arkeolojik bakiyeleri olan sanat eserleri ana kaynak olarak kullanılmıştır. Bunun için öncelikle tezimizde iki ayrı bölüm halinde yer alan Maniheizm ve Budizm dinlerinin temel prensipleri, inanç sistemleri ve ibadetleri açıklanmış, ardından Türkler'in ve Uygurlar'ın bu dini benimseme süreçleri aktarılmıştır. Bu açıklamaların ardından Maniheizm ve Budizm'in Uygurlar'daki siyasi etkileri analiz edilmiş; edebiyat ve sanat alanlarındaki en önemli eserleri ile etkileri ortaya konularak eski inançlarıyla karşılaştırılmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

In our dissertation, the impacts of two foreign religions, Manichaeism of Iranian origin and Buddhism of Indian origin, which the Uygurs adopted after their native Sky God religion, are investigated. The Manichaean and Buddhist literary and artistic artifacts belonging to Uygurs who established a high civilization in Turfan and Kansu regions, were unearthed in the excavations started since the beginning of XXth century. Since, they have been analyzed carefully by language, history, literature and art history experts. But, due to the huge number of artifacts, the fact that Turfan and Kansu Uygurs entered to different political and cultural environments and the long-lived Uygur Buddhism was exposed to several Buddhist sects, the most critical impacts of Manichaeism and Buddhism into Uygur culture were not mutually analyzed and compared with the old Uygur culture, constituted heavily around Sky God Religion. Our dissertation aims to fill this gap and focuses on the period between VIIIth-Xth centuries of Orhun and Turfan Uygurs for Manichaeism and IXth-XIIth centuries of Turfan Uygurs and Mahayana sect for Buddhism. The main sources of our work are the historical sources, the religious texts written in old Uygur Turkish and the artistic artifacts. First, the main religious principles, faith and worship of Manichaeism and Buddhism and the historical processes of Turks and Uygurs adoption are explained. Then, the political impacts, the most important works of literature and art and their impacts are analyzed and compared with Uygur's oldest religion and culture.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    613628

    İslamiyeti kabul etmeden önceki Uygurların sosyokültürel hayatı

    Socio cultural life of Uighurs before adoption of Islam

    PAIREZHATI ABASI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Sosyolojiİbn Haldun Üniversitesi

    Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM VEHBİ BAYSAN

  2. Tez No

    254407

    Uygurlarda kadın

    Uigur's women

    ZEKİYE GENÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAYRUNNİSA ALAN

  3. Tez No

    436694

    Kumul on iki makamı üzerine bir inceleme

    A study on Kumul on iki makamı

    TUERDE WUSIMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ADEM ÖGER

  4. Tez No

    211551

    İslam öncesi Türk sanatında bazı hayvansal ve bitkisel kültür ögeleri

    Some animal and vegetable culture elements on Turkish art before Islam

    SÜMEYYA ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    DinSelçuk Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. MUSTAFA YILDIRIM

  5. Tez No

    807000

    Eski Uygur Türkçesinde yiyecek ve içecek adları üzerine bir inceleme

    A review on the names of food and beverage in old Uygur Turkish

    EMİNE ŞEYMA POLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıOrdu Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSEYİN YILDIZ

Geri Dön