Bozkır kavimlerinde din (Göktürk dönemi sonuna kadar)
Bozkir kavimlerinde din religion tribes bozkir (Until the end of Göktürk)
- Tez No: 324979
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAMİ DURMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Orta Asya gibi muazzam bir coğrafyada yaşayan Türk toplulukları zamanla çeşitli dinlerin etkisi altında kalmışlardır. Türklerin etkilendikleri dinler zaman ve mekâna göre birbirinden değişiklikler arz etmiştir. Türklerin ticari, siyasi yakınlaşmaları dini hayatın farklılık göstermesinin temel nedenidir. Türkler Şamanizm'i kabul etmekle beraber bu Türklerde bir din değil, sihri bir metottur. Türklerin diğer inanç biçimlerini totemizm, toyunizm oluşturmuştur. Bunun yanı sıra Türkler dinlerin etkisi altında fazla kalmamışlardır. Esasen Türk Dini tek Tanrı inancına dayalı olan Gök Tanrı Dini'dir. Gök Tanrı Dini'nin esasını tek bir Tanrı anlayışı oluşturur. Türkler Tanrı'yı gökte kabul ettiklerinden ona bu ismi vermişlerdir. Türklerin inanç ekseninde Gök Tanrı'nın yanında çeşitli kutsallar yer almaktadır. Gizli tabiat güçlerini tam anlamıyla anlamlandıramayan Türkler bunlara inanmaktan geri durmamışlardır. Tabiat kuvvetlerine olan inancın yanında atalara saygı da yer almıştır. Çünkü Türkler ölmüş atalarının ruhlarının kendilerine yardımcı olacağına inanmaktadırlar. Bundan dolayı da yılın belirli zamanlarında atalarına sunulan bu kurbanlar dini hayatın vazgeçilmez bir bütünüdür. Yılın belirli zamanlarında Gök Tanrı'ya verilen kurbanlar vardır. Eski Türkler bazı dağ, tepe vb. yerleri kutsal kabul etmişlerdir. Güneş, ay, yıldırım, yıldız, şimşek Tanrılar kabul edilmiştir. Türklerde var olan öldükten sonra dirilme anlayışı onların mezar yapılarının farklı olmasına neden olmuştur. Çünkü Türkler ölüleriyle beraber kullandıkları atlarını, eşyalarını ve hatta kadınlarını da beraberinde gömmüşlerdir. Bunun nedeni ise öldükten sonraki diriliş anlayışıdır. Türklerde ölümden sonra yuğ aşı törenleri yapılmaktadır. Türklerde ölen kimseler için yas tutulduğunu görmekteyiz. Hatta bu yaslara diğer devletlerden de elçilerin katıldığını bilmekteyiz. Türklerde vatan toprağı kutsaldır. Buna bağlı olarak kültler oluşmuştur. Tarih sahnesine çıkan ilk Türkler, yani Hunlar (M.Ö. III. Asır), Şarki Asya sahasında, Çin'in şimaline doğru, Gobi çölü etrafında görünüyorlar. Milattan sonraki bin yılın ikinci yarısında Asya ve kısmen Avrupa tarihinde de mühim roller oynayan Türk kavimleri, Türkler ve Uygurlar, Orta Asya büyük dağlık bölgelerinde Baykal gölünün cenub garbinde oturuyorlardı. Türklerin anayurdunun Altay civarında olduğu başka belgeler yanında Çin kaynaklarının ilmi eserlerde çok geçen kaydı ile de ispat edilmiştir.Bu kayda göre Türk kavimlerine adını veren ve M.S. VI asırda meydana çıkan ?Türk? (=Göktürk) kavminin anayurdu Altay'dı.Eski Türklerde din, tüm kâinatın hâkimi ve yaratıcısı olan yüce bir varlığa inanma etrafında şekillenmiştir. Türkler bu yüce varlığı hem gök hem de Tanrı anlamı içeren ?Tengri? kelimesi ile ifade etmişlerdir. Tengri, eski Türk inancında, tek yaratıcı olarak din sisteminin merkezinde yer almaktadır. O, aynı zamanda semavi bir mahiyete sahip olduğundan, eski Türk vesikalarında çoğu kez ?Kök Tengri? adı ile zikredilmektedir. Bundan yola çıkarak eski Türk inancına ?Kök Tengri Dini? adı verilmiştir. Eski Türkler bunun yanı sıra Budizm, Maniehizm, Yahudilik, Hristiyanlık gibi dinleri de kabul etmişlerdir. Bazı araştırmacılar Türklerin mensup oldukları dinleri arasında Şamanizm'i de zikretmişlerdir.
Özet (Çeviri)
Turkish communities living such as a huge Central Asia region remained under the influence of various religions. Religions which the Turks are affected show changes according to time and space. Main cause of Turks religious life?s differences is their commercial and political approach. While Turks are accepting Shamanism, it is not a religion, it is a magic method. Other forms of belief of are Turks totemism and toyunism. In addition, Turks have not been influenced by the religions. In fact, Turkish Religious is based on the belief that God is the only God of Sky. Sky God Religion principles are created by one God. They assume that God is in heaven, so the Turks gave him this name. In the axis of belief of Turks, there are various saints nearby Sky God. Turks could not name hidden forces of nature, anyway they were not stopped themselves by believing them. Next to the belief of these naturel forces, they respected to their ancestors. Because they believed that their ancestor?s sprit would help you. Therefore, at certain times of the year, they offered sacrifices to ancestors and it is an indispensable collection of religious life. There are sacrifices that are given to Sky God in certain times of the year.Some of the ancient Turks accepted some mountain, hill and so on as a holy place. The Sun, the moon, lightning and stars are accepted as god?s .Turks is believed resurrection after death so their graves structures concept may be different. Turks buried their horses, possessions, and even their women along. The reason for this is the understanding of resurrection after death. After death, Turks Yug vaccine ceremonies are performed. We can observe mourning for those who died in the Turks. Even in this mourning, some other states ambassadors also participated in. For Turks homeland is holy place and depending on this, there are lots of different cultures. The first stage of history of the Turks, ie the Huns (BC .III Century) were seen in the Eastern Asia area, North of China towards the Gobi desert. After Christ, around the second half of the next thousand years in the history , Turkish tribes play important roles in the Asia and part of Europe . Turks and Uighurs stated in large mountainous regions of Central Asia, and around lake Baikal in southern garbine .There are other documents that proved Turkish homelandwas Altay and also it have been proved by scientific works in Chinese sources.According to this record, and that the name of the Turkish peoples coming out 6 AD century, the“Turk”(= Göktürk) and the homeland of this people is Altay.In Ancient Turks, religion was shaped around belief to the ruler of the entire universe and the supreme creator of the existence .Turks expressed this creator by the word“Tengri”. This is the meaning of both sky and God. The old Turkish belief, one creative is located in the center of religious system. He also has the celestial morale, in former Turkish documents he is mentioned with the name of“Root Tengri”. Thus, old Turkish belief is called ?Root Tengri religion?. Old Turks also believed as well as Buddhism, Maniehizm, Judaism, and Christianity. Some researchers also mentioned shamanism among these religions.Turkish communities living in the tremendous region, such as Central Asia believe various belief systems and one adopted and passed from one to another. With the arrival of a new belief system, prior belief system do not disappeared it keeps itself in the presence of a new belief system .Each new religion teaches to Turks new things and make an effect on thinking and way of life. Turkish word did not separate Turks with other peoples by language or politic structure it also set them apart from foreigners by their religion. Life close to nature in North Eurasia tribes is given cosmological aspect to the religion aspect. According to Turkish sources and appeared on the ancient Chinese; early beliefs are more important than the universe?s external appearance, duplication of the night and day and seasons changes .In Old Turkish sources, the flow of time was explained as follows: Sky dome was returning around gold or iron piles in its pole. Signs are believed to be carrying a large wheel-shaped Ecliptic (Turkish, call), perpendicular to return to the celestial dome, another revolution was executing. It was believed that of living things passing between life and death in a similar way. When they are living on Earth, they live under the bright sky dome and after death they sink with underground sources. The idea believed that there are celestial beings met with alp sprits in pivotal mountains. The fate of the people was determined by the god of sky and water,“pos”s (souls) to get their“pos”.Old Turkish religion is in the center of Sky God and it is formed a system of its own. Sky God centered religion can be called Sky God religion. People doing research about the religion of the old Turks religion said different things. When we look at the available former resources, we can say that they are so insufficient .thus the first resource is foreign-funded. Old western historians doing research on the Turkish religious give incorrect information on the subject. Western historians have been claimed that Turks belief is not to one God, they have polytheistic religions. In our country, some of the researches dealing old Turkish religion were influenced by the ideas of Western historians, and even adopting these ideas to their works. There are some researches that are reported Turks religion as shamanism or totemism. Anyway, some old western researchers reported that the old religion of Turks is belief in one God.
Benzer Tezler
- Karaçay-Malkar sosyo-kültürel yapısının etnik kökenleri ve kültürleşme
The Ethnic origins of Karachay-Balkar socio-cultural structure and acculturation
UFUK TAVKUL
- Bozkır kavimlerinde sosyal, dini, askeri, iktisadi, bilimsel ve düşünsel hayat
Social, religious, military, economic, scientific, and intellectual, life in steppe tribes
FERDİ AKYÜN
- Bozkır kavimlerinde devlet yönetimi (Başlangıçtan Uygur Dönemi sonuna kadar)
The state government in Steppe tribe (From the beginning to the end of the Uygur Period)
AYTEN AKCAN
- Bozkır kavimlerinde zaman ve takvim (Başlangıçtan Uygur Dönemi sonuna kadar)
Time and calender in steppes tribes (from the beginning to end of Uyghurs Period)
GÜLŞEN TEL
