1998 ve 2005 müfredatlarına göre hazırlanan sosyal bilgiler ders kitaplarının kalıp yargılar açısından incelenmesi
Evaluation of the social studies course books developed according to the 1998 and 2005 Turkish social studies curricula regarding stereotypes
- Tez No: 429398
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT TARMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Ders kitapları, Kalıp Yargılar, Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayları, Course books, Stereotypes, Social Studies, Social Studies Pre-service Teachers
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Bu çalışma, Sosyal bilgiler ders kitaplarının kalıp yargılar açısından incelenmesi ve Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ders kitaplarındaki kalıp yargılar hakkında görüşlerini almak için yürütülmüştür. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntemden (mixed method) yararlanılmıştır. Bu çalışmanın nitel boyutunda, 1998 ve 2005 müfredatına göre hazırlanmış toplam 12 adet Sosyal bilgiler ders kitabı kalıp yargılar açısından incelenmiştir. Ders kitaplarının incelenmesinde Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında (Metin-Görsel) Kalıp Yargı Değerlendirme Çizelgesi kullanılmıştır. Çalışmanın nicel boyutunda ise Sosyal bilgiler ders kitaplarındaki kalıp yargılar hakkında görüşlerine başvurulan Ü1, Ü2 ve Ü3 üniversitelerinin eğitim fakültelerindeki 4. sınıf Sosyal bilgiler öğretmen adaylarından elde edilmiştir. Nicel verilerin toplanmasında“Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarındaki Kalıp Yargılar Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri”anketinden yararlanılmıştır. Araştırmanın nitel verilerinden elde edilen sonuçlar şunlardır: Sosyal bilgiler ders kitaplarındaki metin ve görsellerin müfredat değişikliğiyle daha iyi hale geldiği söylenebilmektedir. Fakat birtakım kalıp yargıların yeni müfredatta da varlığını devam ettirdiği gözlemlenmiştir. Özellikle ders kitaplarında engelli bireyler ve kadınların anlatımında kalıp yargıların olduğu ve bunların etkisinin azalarak ta olsa devam ettiği söylenebilmektedir. Yeni müfredatın ders kitaplarındaki görsellerinin kalıp yargı oluşturma açısından anlamlı farklılıkların olduğu eskide tekrarlanan hataların devam etmediği gözlemlenmiştir. Fakat bakanlığın izni ile yayımlanan özel yayınevlerine ait kitapların görsellerinin kalıp yargı açısından sorunlu olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nicel verilerinden elde edilen sonuçlar ise şunlardır: Araştırmaya katılan Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ders kitaplarında kullanılan metin ve görsellerde birtakım sorunlar olduğu görüşünü belirtmişlerdir. Öğretmen adaylarıyla yapılan anketin ders kitaplarında kullanılan görsellerde belirli coğrafi alanlara yer verilmesi, ders kitaplarında öğrencileri kalıp yargıya yönlendirecek görsellere yer verilmesi, ders kitaplarının toplum içerisinde farklı kesimleri görmezlikten gelinmesi, ders kitaplarının insanları kategorize etmesi gibi maddelerin büyük çoğunluğuna katıldığı tespit edilmiştir. Nitel verilerden elde edilen sonuçların çoğunluğu nicel verilerle ve literatürle desteklenir niteliktedir. Bütün bu veriler ders kitaplarındaki görsel ve metinlerin bireylerde kalıp yargı oluşturma açısından sorunlu olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to evaluate the social studies course books regarding stereotypes and to explore the views of the social studies teachers about the stereotypes in the course books. The researcher employed mixed methods research approach which incorporates both quantitative and qualitative research methods in the present study. In the qualitative phase of the study, a total of 12 social studies course books developed according to the 1998 and 2005 curricula were evaluated by using the Evaluation Checklist for the Stereotypes in Social Studies Course books. On the other hand, in the quantitative phase of the study, the views of senior students from three faculty of education of three universities about the stereotypes in social studies course books were gathered by using the survey of“Pre-service Teachers' Views about Stereotypes in the Social Studies Course books”. The findings of the qualitative phase of the study include (a) it can be said that the curriculum reforms exerted a positive effect on the texts and visual images in the social studies course books regarding stereotyping; (b) however, there still exist some stereotypes in the course books of the new curriculum; (c) it can be said that stereotyping still exist especially about the disabled and women in the course books, but it is not as strict as before; (d) it is observed that visual images stereotyping is not as widespread as before in the course books of the new curriculum; (e) however, it is found out that there are problems regarding stereotyping in the course books of private publishing companies published under the permission of Ministry of Education. In addition, the findings of the quantitative phase include (a) the social studies pre-service teachers expressed that there are some problems in the texts and visual images involved in the course books regarding stereotyping; (b) the survey conducted among pre-service teachers revealed that pre-service teachers agree that certain geographic places were involved in the visual images used in the course books; that the course books involved some visual images that can lead students to have stereotypes; that the course books disregarded some communities in the society; that the course books had some tendency toward discrimination among people. Most of the findings obtained from the qualitative data can be supported by both the quantitative data and other studies in the literature. Overall, the findings revealed that the texts and visual images have potential to cause individuals to create stereotypes.
Benzer Tezler
- Well-being, burnout, and teaching anxiety among EFL teachers
İngilizce öğretmenlerinin iyilik hali, tükenmişlik duygusu ve öğretme kaygısının incelenmesi
AYŞE MİNE ONAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ AYDIN
- Teaching translation to students at english language teaching departments
İngiliz dili öğretimi bölümlerindeki öğrencilere çevirinin öğretilmesi
DENİZ KÜÇÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ELİF ERÖZLÜ
- Türkiye ile Kanada fen eğitiminin karşılaştırılması ve önerilen bir fen uygulaması
Comparison of science education in Turkey and Canada and a proposed science application
İLKNUR GÜVEN
- Legislative reforms in Turkey between 1998-2005 in the context of gender mainstreaming
Türkiye'de toplumsal cinsiyet ana akım politikası bağlamında 1998-2005 yılları arasında yasal reformlar
ŞENAY ERAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
DOÇ. DR. AYŞE GÜNDÜZ HOŞGÖR
- Hayat bilgisi öğretimi kazanımlarının süreç içinde yurttaşlar üzerindeki etkilerini ölçmeye yönelik görüşlerin incelenmesi
Examining opinions about the effects of outcomes of social studies teaching on citizens
GÜLŞAH KURU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANİFE KESKİN