Geri Dön

1998 ve 2005 müfredatlarına göre hazırlanan sosyal bilgiler ders kitaplarının kalıp yargılar açısından incelenmesi

Evaluation of the social studies course books developed according to the 1998 and 2005 Turkish social studies curricula regarding stereotypes

  1. Tez No: 429398
  2. Yazar: MÜSLİM OVALI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT TARMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Ders kitapları, Kalıp Yargılar, Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayları, Course books, Stereotypes, Social Studies, Social Studies Pre-service Teachers
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

Bu çalışma, Sosyal bilgiler ders kitaplarının kalıp yargılar açısından incelenmesi ve Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ders kitaplarındaki kalıp yargılar hakkında görüşlerini almak için yürütülmüştür. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntemden (mixed method) yararlanılmıştır. Bu çalışmanın nitel boyutunda, 1998 ve 2005 müfredatına göre hazırlanmış toplam 12 adet Sosyal bilgiler ders kitabı kalıp yargılar açısından incelenmiştir. Ders kitaplarının incelenmesinde Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında (Metin-Görsel) Kalıp Yargı Değerlendirme Çizelgesi kullanılmıştır. Çalışmanın nicel boyutunda ise Sosyal bilgiler ders kitaplarındaki kalıp yargılar hakkında görüşlerine başvurulan Ü1, Ü2 ve Ü3 üniversitelerinin eğitim fakültelerindeki 4. sınıf Sosyal bilgiler öğretmen adaylarından elde edilmiştir. Nicel verilerin toplanmasında“Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarındaki Kalıp Yargılar Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri”anketinden yararlanılmıştır. Araştırmanın nitel verilerinden elde edilen sonuçlar şunlardır: Sosyal bilgiler ders kitaplarındaki metin ve görsellerin müfredat değişikliğiyle daha iyi hale geldiği söylenebilmektedir. Fakat birtakım kalıp yargıların yeni müfredatta da varlığını devam ettirdiği gözlemlenmiştir. Özellikle ders kitaplarında engelli bireyler ve kadınların anlatımında kalıp yargıların olduğu ve bunların etkisinin azalarak ta olsa devam ettiği söylenebilmektedir. Yeni müfredatın ders kitaplarındaki görsellerinin kalıp yargı oluşturma açısından anlamlı farklılıkların olduğu eskide tekrarlanan hataların devam etmediği gözlemlenmiştir. Fakat bakanlığın izni ile yayımlanan özel yayınevlerine ait kitapların görsellerinin kalıp yargı açısından sorunlu olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nicel verilerinden elde edilen sonuçlar ise şunlardır: Araştırmaya katılan Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ders kitaplarında kullanılan metin ve görsellerde birtakım sorunlar olduğu görüşünü belirtmişlerdir. Öğretmen adaylarıyla yapılan anketin ders kitaplarında kullanılan görsellerde belirli coğrafi alanlara yer verilmesi, ders kitaplarında öğrencileri kalıp yargıya yönlendirecek görsellere yer verilmesi, ders kitaplarının toplum içerisinde farklı kesimleri görmezlikten gelinmesi, ders kitaplarının insanları kategorize etmesi gibi maddelerin büyük çoğunluğuna katıldığı tespit edilmiştir. Nitel verilerden elde edilen sonuçların çoğunluğu nicel verilerle ve literatürle desteklenir niteliktedir. Bütün bu veriler ders kitaplarındaki görsel ve metinlerin bireylerde kalıp yargı oluşturma açısından sorunlu olduğunu göstermektedir.

Özet (Çeviri)

This study was conducted to evaluate the social studies course books regarding stereotypes and to explore the views of the social studies teachers about the stereotypes in the course books. The researcher employed mixed methods research approach which incorporates both quantitative and qualitative research methods in the present study. In the qualitative phase of the study, a total of 12 social studies course books developed according to the 1998 and 2005 curricula were evaluated by using the Evaluation Checklist for the Stereotypes in Social Studies Course books. On the other hand, in the quantitative phase of the study, the views of senior students from three faculty of education of three universities about the stereotypes in social studies course books were gathered by using the survey of“Pre-service Teachers' Views about Stereotypes in the Social Studies Course books”. The findings of the qualitative phase of the study include (a) it can be said that the curriculum reforms exerted a positive effect on the texts and visual images in the social studies course books regarding stereotyping; (b) however, there still exist some stereotypes in the course books of the new curriculum; (c) it can be said that stereotyping still exist especially about the disabled and women in the course books, but it is not as strict as before; (d) it is observed that visual images stereotyping is not as widespread as before in the course books of the new curriculum; (e) however, it is found out that there are problems regarding stereotyping in the course books of private publishing companies published under the permission of Ministry of Education. In addition, the findings of the quantitative phase include (a) the social studies pre-service teachers expressed that there are some problems in the texts and visual images involved in the course books regarding stereotyping; (b) the survey conducted among pre-service teachers revealed that pre-service teachers agree that certain geographic places were involved in the visual images used in the course books; that the course books involved some visual images that can lead students to have stereotypes; that the course books disregarded some communities in the society; that the course books had some tendency toward discrimination among people. Most of the findings obtained from the qualitative data can be supported by both the quantitative data and other studies in the literature. Overall, the findings revealed that the texts and visual images have potential to cause individuals to create stereotypes.

Benzer Tezler

  1. Well-being, burnout, and teaching anxiety among EFL teachers

    İngilizce öğretmenlerinin iyilik hali, tükenmişlik duygusu ve öğretme kaygısının incelenmesi

    AYŞE MİNE ONAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAMİ AYDIN

  2. Teaching translation to students at english language teaching departments

    İngiliz dili öğretimi bölümlerindeki öğrencilere çevirinin öğretilmesi

    DENİZ KÜÇÜK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2005

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    İngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    DR. ELİF ERÖZLÜ

  3. Türkiye ile Kanada fen eğitiminin karşılaştırılması ve önerilen bir fen uygulaması

    Comparison of science education in Turkey and Canada and a proposed science application

    İLKNUR GÜVEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    İlköğretim Bölümü

    PROF. DR. AYLA GÜRDAL

  4. Legislative reforms in Turkey between 1998-2005 in the context of gender mainstreaming

    Türkiye'de toplumsal cinsiyet ana akım politikası bağlamında 1998-2005 yılları arasında yasal reformlar

    ŞENAY ERAY

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2008

    Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü

    DOÇ. DR. AYŞE GÜNDÜZ HOŞGÖR

  5. Hayat bilgisi öğretimi kazanımlarının süreç içinde yurttaşlar üzerindeki etkilerini ölçmeye yönelik görüşlerin incelenmesi

    Examining opinions about the effects of outcomes of social studies teaching on citizens

    GÜLŞAH KURU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HANİFE KESKİN