Geri Dön

Lives as translation, lives in translation: Biographers and translators in search of a total borges

Çeviri hayatlar, çeviride hayatlar: Biyografi yazarları ve çevirmenlerin mutlak Borges arayışı

  1. Tez No: 429990
  2. Yazar: CEYDA ELGÜL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. TAHİR GÜRÇAĞLAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 344

Özet

Bu çalışmada çeviri ve biyografi yazımı, belli bir alıcı grubuna hitaben bir kaynağın temsilini oluşturan, ve bu süreçte benzer kısıtlamalara tabi tutulan, paralel yaratıcı aktarım (transcreation) biçimleri olarak ele alınır. Altı çizilen başlıca kesişme noktaları şunlardır: 1) yeniden yazarların ürünleri üzerindeki tartışmaya açık otoritesi; 2) ürünlerin metinler arasılığı; 3) anlatıların sunduğu 'akıcılık/canlılık' ve üreticilerin 'görünürlüğü' (Venuti, 1998; 1994); 4) imge yaratımının 'kırılma' (refraction) vesilesiyle gerçekleşmesi (Lefevere, 1992; 2000); 5) temsilden beklenen şeffaflık. Bu ortak noktalar Arjantinli yazar Jorge Luis Borges'in İngilizce ve İspanyolca biyografileri ve bu eserlerin Türkçeye çevirileri üzerinden tartışılır. İlk bağlamda kaynak biyografiler yazarın hayat hikayesinin 'yeniden çevirileri' olarak ele alınır, odaklanılan nokta ürünler arasındaki 'rekabettir' (Venuti, 2004). Sonrasında bu 'alternatif çevirilerinin' iki tanesi makro ve mikro ölçeklerde incelenir. Öncelikle biyografilerin oluşumunda yer alan aktörler ve yayın bağlamları irdelenir, sonrasında bu ürünlerin akıcılık (fluency), güvenilirlik (reliability), doğrulukları (accuracy) ve üreticilerin görünürlüğü sorgulanır. Bu çeviri odaklı tartışmalara biyografilerin metinler arasılığı ve çok dilliliği de dahil edilir. Biyografiler çeviri olarak ele alındıktan sonra bu eserlerin çevirideki serüvenlerine geçilir. Bu ikinci bağlamda, aynı makrodan-mikroya yöntem izlenerek, Türkçe çevirmenlerin biyografi yazarları tarafından kurulan imgeyi benzer kısıtlamalar altında nasıl aktardığı (ve/ya yeniden ürettiği) gösterilir.

Özet (Çeviri)

This study portrays translation and biography as analogous mediums of transcreation that confront similar constraints while constructing a representation of a selected source for a certain group of receivers. As points of intersection, it underlines: 1) the questionable authority of the rewriters; 2) the intertextuality of the products; 3) the 'fluency/vividness' of the narratives and the '(in)visibility' of the producers (Venuti, 1998; 1994); 4) the concern of image-making through 'refraction' (Lefevere, 1992; 2000); 5) the motive of transparency. The English and Spanish language biographies of the Argentine author Jorge Luis Borges and their translations into Turkish constitute the corpus of my two-layer setting. In the first context, heading from the above-mentioned points of intersection, I survey the source biographies as the 'retranslations' of the author's life story, with a particular focus on the 'competition' among them (Venuti, 2004). Then I embark on two of these 'alternative translations' of Borges' life-story pursuing a macro-to-micro focus; that is, I first explore the agency and publishing contexts of the biographies, then examine their fluency, reliability, accuracy, and their producer's (in)visibility. The intertextuality and multilingualism of the works are also discussed in line with these matters. Following the analysis of the biographies as translation, the second frame investigates the journey of these works in translation. Pursuing the same macro-to-micro method, I trace how, under comparable constraints brought by rewriting a source, Turkish translators transfer (and/or reproduce) the image of the foreign constructed by the biographers.

Benzer Tezler

  1. Mecdî Mehmed Efendi, Hadâ'iku'ş-Şakâ'ik (290-430 sayfalar arası), (inceleme-çeviri yazı)

    Başlık çevirisi yok

    AHMET UĞUR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUNCAY BÜLBÜL

  2. Ricâl tenkidi açısından Halîlî ve el-İrşâd adlı eseri

    El-Halîlî and el-İrşâd in terms of ricâl criticism

    BÜŞRA BEDİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BEKİR ÖZÜDOĞRU

  3. Sicill-iahval defterlerindeki Safranbolulu (Zağfiranbolulu) memurlar (1879-1909)

    Başlık çevirisi yok

    AHMET ERKARTAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    TarihSakarya Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ATİLLA ÇETİN

  4. Eski Yugoslavya'da İslam düşüncesi çalışmaları (1945-1992)

    Başlık çevirisi yok

    YUSUF SALİH

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M. SAİM YEPREM

  5. Lâmiʻî Çelebi Dîvânı'nın bağlamlı dizini ve işlevsel sözlüğü

    Contextual index and functional dictionary of Lâmi̇'î Çelebi̇'s Dîvân

    ESRA KILIÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK