The role of time perspective in the workplace: Relative effects on job satisfaction, core self evaluations and burnout
Çalışma ortamında zaman perspektifinin rolü: İş doyumu, temel benlik değerlendirme ve tükenmişlik üzerindeki etkisi
- Tez No: 431514
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÜMİT AKIRMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: time perspective, job satisfaction, deviation from balanced time perspective, core self-evaluations, burnout
- Yıl: 2016
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Zaman perspektifi, geçmiş , şimdiki zaman ve geleceği yorumlamada bilişsel bir süreçtir (Zimbardo & Boyd, 1999). Bu çalışmada zaman perspektifi ve iş doyumu ilişkisi amaçlı çalışma davranışı teorisi perspektifinde incelenmiştir (Barrick & Mount, 1991). Veriler, anket yöntemi ile zaman perspektifi, iş doyumu , temel benlik değerleme , tükenmişlik , pozitif ve negatif duygulanımını ölçmek üzere bankacılık sektöründe çalışan 135 katılımcıdan toplanmıştır. Genel olarak korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Zaman perspektifini ölçmek için, pozitif ve negative geçmiş zaman, hedonistic ve fatalistic şimdiki zaman ve gelecek zaman içeren beş boyutlu Zimbardo zaman perspektifi ölçeği (ZTPT) kullanılmıştır. Olaylara karşı tutumlar ve karar verme sürecinde bireyler bir veya birkaç perspektifi baskın olarak kullanmaya eğilimlidir. Bilinçli bir şekilde bu perspektifleri durumun ihtiyaçlarına ve koşullarına göre değişimli olarak kullanabilmek bireyleri daha dengeli bir zaman perspektifine yönlendirir (Zimbardo & Boyd, 1999). Dengeli zaman perspektif tanımlaması, yüksek pozitif geçmiş zaman, orta derecede hedonistik şimdiki zaman ve gelecek zaman kombinasyonu olarak yapılmıştır (Stolarski, Bitner & Zimbardo, 2011). Bu kapsamda hesaplanan Dengeli Zaman Perspektifinden Sapma Katsayısı (DBTP) ile optimum noktaya ne kadar yakın olunduğu ölçülmektedir. Çalışmanın sonuçlarına göre, dengeli zaman perspektifi ile iş doyumu arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Pozitif ve negatif geçmiş zaman, hedonistik ve fatalistik şimdiki zaman ve gelecek zaman boyutları ile iş doyumu arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Hiyerarşik regresyon analizleri sonuçlarına göre hedonistik şimdiki zaman ve gelecek zaman boyutu ilave % 5 varyans ile iş doyumunu açıklamaktadır. Bunlara ilave olarak aracılık analizlerine göre temel benlik değerlendirmenin iş doyumu üzerinde gelecek zaman perspektifi aracılığıyla dolayli etkisi bulumustur. Ayrıca duygusal tükenmenin iş doyumu üzerinde dengeli zaman perspektifi ve negatif geçmiş zaman perspektifi aracılığıyla dolayli etkisi bulunmuştur. Pozitif ve negatif duygulanım istatistiksel olarak kontrol edildiğinde zaman perspektifinin aracılık etkileri istatistisel olarak anlamlı değildir. Araştırmanın bulguları, zaman perspektifinin iş doyumu, temel benlik değerlendirme ve tükenmişlik değişkenleri ile ilşkili olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, örgütsel çevrede zaman perspektifi, kişisel farklılık değişkeni olarak dikkate alınabilir ve dengeli bir zaman perspektifi gelişimi iş yerinde ilerleme ve işe karşı tutumlarda olumlu bir gelişim sağlayabilir. Anahtar Kelimeler : zaman perspektifi, iş doyumu, temel benlik değerlendirme, tükenmişlik, dengeli zaman perspektifinden sapma
Özet (Çeviri)
Time perspective is a cognitive process of interpreting past, present and future (Zimbardo & Boyd, 1999). In this study, time perspective and its relation to job satisfaction was studied in the frame of the theory of purposeful work behavior (Barrick & Mount, 1991). Data was collected with a questionnaire measuring time perspective, job satisfaction, core self-evaluations, burnout, positive and negative affectivity from 135 participants working at banking sector. Correlation and regression analysis were used. Time perspective was measured with the Zimbardo Time Perspective Inventory (ZTPI), which has five dimensions: Past Negative, Past Positive, Future, Present Fatalistic, and Present Hedonistic. Individuals tend to over- use or under -use one or more of these dimensions dominantly. Consciously switching between these temporal focus according to the situation's conditions and needs lead individuals to a balanced time perspective (Zimbardo & Boyd, 1999). Balanced time perspective is an optimum combination of high past positive and moderately high present hedonistic and future dimensions (Stolarski, Bitner & Zimbardo, 2011). The results of the study indicated significant positive relation between balanced time perspective and job satisfaction. The past positive, present hedonistic and future dimensions were also positively related to job satisfaction, past negative and present fatalistic dimensions were negatively related to job satisfaction. Hierarchical regression analyses demonstrated that present hedonistic and future dimensions accounted for 5% of the additional variance in job satisfaction when core self-evaluations and burnout variables were controlled. Further, mediation analysis demonstrated that core self-evaluations have an indirect effect on job satisfaction through future dimension. Also burnout has an indirect effect on job satisfaction through balanced time perspective and past negative dimension. When affectivity was statistically controlled, the mediation effects of time perspectives were not statistically significant. As an exploratory study, findings suggest that time perspective was related to organizational variables; job satisfaction, core self-evaluations and burnout. Time perspective seem to be another individual differences variable to be considered in organizational environment and developing a balanced time perspective profile may enhancc progress in workplace by changing work attitudes.
Benzer Tezler
- İşyeri nezaketsizliği: Sağlık sektöründe ampirik bir çalışma
Workplace incivility: An empirical study in health sector
TUĞBA SOYMAN
- Bilişim teknolojilerinin çalışma yaşam kalitesi üzerindeki etkisi
Effects of information technology on quality of worklife
DEVRİM YÜCEL
Doktora
Türkçe
2002
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HALUK ERKUT
- Ulaştırmada talep yönetimi stratejilerinin incelenmesi ve Ankara'da uygulanabilirliğinin araştırılması
A research on transportation demand management strategies and an evaluation for Ankara
MEHMET FATİH ERTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Trafikİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ONUR TEZCAN
- Türkiye'de ofis mobilyası sektöründe kullanıcı odaklı tasarım: Ofis sandalyesi örneği
User centered design in office furniture industry in Turkey: office chair example
BİGE ÖKTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ER
- Dünya ekonomilerindeki yıllık izin uygulamaları: Türk Hava Yolları örneği incelemesi
Annual leave in the world's economies: The case of Turkish Airlines
FATMA BENAN YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim, Teknoloji ve Toplum Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY ZORLU
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ DOĞAN