İlaç tedarik zincirinde risk yönetimi
Risk management in pharmaceutical supply chain
- Tez No: 432030
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN BAŞLIGİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
İlaç tedarik zinciri, araştırmacılar ve akademisyenler tarafından son yıllarda daha fazla ilgi görmeye başlamıştır. İlaç tedarik zincirinin direkt insan sağlığıyla ilgili olması, önemini daha fazla artırmaktadır. Bu durum tedarik zincirinin hatasız çalışmasını gerektirmektedir. İlaç tedarik zincirinin herhangi bir basamağında meydana gelecek olan bir kesinti veya aksaklık insan sağlığını olumsuz etkileyebilecek ciddi sonuçlara yol açabilir. İlaç tedarik zinciri kompleks yapısından dolayı bir çok risklere ve belirsizliklere maruz kalmaktadır. Tedarik zincirinin hatasız bir şekilde ilerlemesi için risklerin ve belirsizliklerin doğru bir şekilde yönetilip minimize edilmesi gerekmektedir. İlaçların belirli bir son kullanım tarihlerinin olması yani bozulabilir ürünler olması ilaç tedarik zincirini diğer sektörlerden ayıran en önemli farklardan biridir. İlaçların son kullanım tarihlerinden önce hastalara ulaşması gerekmektedir, dolayısıyla son kullanım tarihlerinin sıkı kontrolü yapılmalıdır. Bu tez çalışmasının amacı, ilaç tedarik zincirinde riskleri ve belirsizliklerin etkilerini inceleyen , ilaçların son kullanım tarihlerini dikkate alan, toplam maliyeti minimize eden, fabrikada üretilecek ilaç miktarını belirleyen, fabrika – fabrika deposu, fabrika deposu-ilaç deposu arası optimal dağıtım miktarlarını belirleyen, fabrika deposunda her dönem sonunda depolanan ilaçları kullanım sürelerine göre takip eden matematiksel bir model geliştirmektir. Bu amaçla öncelikle ilaç tedarik zincirinde ortaya çıkabilecek riskler, uzmanlar ve literatürdeki çalışmalar yardımıyla belirlenmiştir. Daha sonra bulanık analitik hiyerarşi prosesi (AHP) yöntemi kullanılarak riskler önem sıralarına göre sıralanmıştır. İkinci aşama olarak, risklerin ve belirsizliklerin tedarik zinciri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla 4 farklı durum için 4 adet karma tamsayılı doğrusal programlama modeli oluşturulmuştur. Birinci model, risklerin ve belirsizliğin dikkate alınmadığı deterministik olarak hazırlanan modeldir. İkinci model, tedarik zincirinde oluşabilecek talep belirsizliğini ele alan modeldir. Belirsizlik bulanık olarak ifade edilmiştir ve bulanık karma tamsayılı doğrusal programlama modeli kurulmuştur. Üçüncü model, risklerin entegre edildiği modeldir. Bulanık AHP yardımıyla belirlenen ağırlıklar, modelin amaç fonksiyonuna entegre edilmiş ve risklerin ağırlıklarının amaç fonksiyonu ve değişkenler üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu modelde talep belirsizliği dikkate alınmamıştır. Dördüncü model ise hem risklerin hem de talep belirsizliğinin dikkate alındığı modeldir. Modeller temel durum için çözüldükten sonra, farklı durumlarda modellerin sonuçlarının değişimini incelemek amacıyla senaryo analizleri yapılmıştır. Bulanık modeller için, gerçekleşen talep miktarı sabit kalarak, gerçekleşen talepteki sapma miktarları artırıp azaltılmış, tüm modeller için de hem talebin azaldığı hem de talepteki sapma miktarının değiştiği durumlar için modeller incelenmiştir. Modeller, GAMS programında kodlanmıştır ve sonuçlar birbiriyle karşılaştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
The studies about pharmaceutical supply chain have gained more attention from researchers and academicians in recent years. A pharmaceutical supply chain is related directly to human health, so this increases the importance of pharmaceutical supply chain. For that reason, a pharmaceutical supply chain should work without failure. A disruption or a failure that occurs in any node of the supply chain cause negative effects on human health. Because of its complex structure, a pharmaceutical supply chain faces with different risks and uncertainties. To continue correctly, the risks and uncertainties should be managed and minimized successfully. The aim of this PhD. thesis is to develop mathematical models to consider the risks in pharmaceutical supply chain, to consider the expiry dates of medicines, to minimize the total cost, to determine the production amount, to determine the purchasing amount from outsource producer and to determine the optimal medicine flow between manufacturer - manufacturer warehouse and between manufacturer warehouse- pharmaceutical warehouse. First, the risks in the pharmaceutical supply chain are determined with the help of experts and with the studies in literature. Then, the risks are prioritized by using fuzzy analytic hierarchy process (AHP). In the next step, 4 different mixed integer linear programming models are developed to analyze the effects of risks on the pharmaceutical supply chain. First model is developed as deterministic mixed integer linear programming model. Second model considers the demand uncertainty in the supply chain. The uncertainties are considered as fuzzy numbers and a fuzzy mixed integer linear model is developed. Third model considers the risks in the pharmaceutical supply chains. The weights that are obtained from the fuzzy AHP are integrated to the objective function of the third model. Fourth model considers both the risks and the demand uncertainties. After the models are solved for the main case, scenario analysis is applied to the models to analyze the changes of the models under different situations. For fuzzy models, the rate of deviation from demand are changed and for all models demand amount is decreased and the rate of deviation from demand is changed at the same time. The models are coded in GAMS and the results are compared.
Benzer Tezler
- The impact of supply chain risk management practices on performance during COVID-19 pandemic
COVID-19 pandemisi döneminde tedarik zinciri risk yönetimi uygulamalarının performansa etkisi
LAMA ABDEL-RAHMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Kültür ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP GERGİN
- Tüketicilerin sahte ilaç ve gıda takviyesi konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi: İzmir ili örneği
Evaluation of knowledge and attitude of consumers about counterfeit medicines and food supplements: A case study in İzmir
SEDA NUR NURDAĞ SİLKÜ
Doktora
Türkçe
2021
Eczacılık ve FarmakolojiAnkara ÜniversitesiEczacılık İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ ŞAR
- İlaç tedarik zincirinde bulanık tabanlı risk değerlendirme
Using fuzzy set based model for pharmaceutical supply chain risks assessment
İREM YALÇINKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. SELÇUK ÇEBİ
- İlaç tedarik zincirinde envanter problemi çözümü için yeni bir model önerisi
A new model proposal for inventory problem in the pharmaceutical supply chain
GÖKÇE CANDAN
Doktora
Türkçe
2016
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN REŞİT YAZĞAN
- Collaboration and community mindset in pharmaceutical supply chain: A moderated mediation model
İlaç tedarik zincirinde işbirliği ve topluluk zihniyeti: Bir durumsal aracılık modeli
CANSU DİRLİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeYaşar Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE CAN