Türk basınına göre Arnavutça eğitim ve alfabe tartışmaları (1908-1912)
Education in Albanian language and the discussions of alphabet according to the Turkish media (1908–1912)
- Tez No: 432569
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERCAN KARAKOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: İkinci Meşrutiyet dönemi, Arnavutlar, Arnavutluk, Arnavutça eğitim, alfabe tartışmaları, Türk basını, Second Constitutionalist Era, Albanians, Albania, Albanian Education, discussions on alphabet, Turkish media
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 500
Özet
Bu çalışma İkinci Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte Arnavutların eğitim alanındaki faaliyetlerini, Arnavutça eğitim taleplerini ve bu eğitimin hangi alfabe ile yapılacağı konusunda Arnavutlar arasında ortaya çıkan alfabe tartışmalarını dönemin Türk basını üzerinden incelemeyi ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, 1908 yılında İkinci Meşrutiyet'in ilanından başlayarak 1912 yılında Arnavutluk'un bağımsızlığıyla sonuçlanan döneme kadar olan süreci kapsamaktadır. Radyo ve televizyonun olmadığı bir dünyada gazetelerin bilgi, haber ve fikirlerin çok daha geniş kitlelere ulaştırılmasında önemli bir kitle iletişim aracı olduğu varsayımından hareketle dönemin yüksek tirajlı beş büyük gazetesi Tanin, İkdam, Sabah, Yeni Gazete ve Tasvir-i Efkâr bu tezin ana kaynakçasını oluşturmuştur. Bunlarla birlikte arşiv belgelerinden ve ikinci el kaynaklardan da yararlanılmıştır. Basın üzerindeki sansürün kalktığı ve adeta bir basın patlamasının yaşandığı bu dönemin gazeteleri incelendiğinde, Arnavutların Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte kurdukları kulüp ve cemiyetler aracılığıyla eğitim alanındaki faaliyetlerine hız verdikleri görülmüştür. Ayrıca düzenlenen kongrelerde bu alanda yapılması gerekenleri masaya yatırmışlar ve bu konuda atılması gereken adımları kararlaştırmışlardır. Bu dönemde Arnavutların yanı sıra hükümetin de eğitim konusunda faaliyetlerde bulunduğu ve Arnavutluk'ta eğitimin yaygınlaştırılması konusunda çalışmalar yürüttüğü görülmüştür. Diğer yandan Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte Kanun-i Esasi'den çok şey bekleyen Arnavutların Anayasa'nın yeniden yürürlüğe girmesiyle birlikte anadilde eğitim taleplerini yüksek sesle dillendirmeye başladıkları, bunun da beraberinde Arnavutça eğitimin hangi alfabe ile yapılacağı sorusunu gündeme getirdiği tespit edilmiştir. Böylece Arnavutlar arasında ayrışmalara sebebiyet verecek olan bir tartışmanın da fitili ateşlenmiştir. Bu bağlamda dönemin gazetelerinin hedef kitlelerinin olduğu ve sayfalarında yer verdikleri haber ve yorumlarla bu kitlelerin inanç, düşünce ve tutumları üzerinde etkili olmayı amaçladıkları varsayımından hareketle alfabe meselesi gazetelerde incelenmiştir. Neticede bu meselenin Türk basınını uzun süre meşgul ettiği, tartışmaların yalnızca Arnavutlarla sınırlı kalmayıp Türk aydınlarını da kapsadığı görülmüştür. Ayrıca gazetelerin gündem belirleme ve kamuoyu oluşturma etkisinin bir ürünü olarak halkın, düzenlenen mitingler vasıtasıyla tepkisini ortaya koyduğu ve tartışmalara müdahil olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This Ph. D. thesis aims to examine and evaluate the activities of the Albanian people in the field of education that started with the proclamation of the Second Constitutionalist Era, their demands of education and the discussions on alphabet among Albanians concerning which alphabet would be used in education based on the Turkish media of that time. The study encompasses the period that started with the proclamation of the Second Constitutionalist Era and ended with the independence of Albania in 1912. Based on the assumption that newspapers were an important tool for mass communication in conveying information, news and ideas to wide masses of people in a world without radios and television, five important newspapers that had a high circulation at that time - Tanin, İkdam, Sabah, Yeni Gazete and Tasvir-i Efkâr constituted the main sources of reference in the present study. Additionally, archive documents and second hand sources were used. Examining the newspapers of the time when the censorship on the media was lifted and there was in fact a blasting in media, it was seen that the Albanian accelerated the speed of the activities in the field of education through the clubs and foundations they established with the start of the Second Constitutionalist Era. The steps that should be taken in this field were handled in congresses and it was decided to take the necessary steps regarding this matter. In this period, it was seen that the government also carried out some activities concerning education and took some actions about the dissemination of education in Albania. On the other hand, it was found that the Albanian who had a lot of expectations from Kanun-i Esasi (Ottoman Basic Law of 1876) began to raise their voice about the demands of education in their mother language when the new Constitution entered into force and this brought along the question of which alphabet would be used in Albanian education. Thus, the fuse of a discussion that would cause differences of opinion among Albanian people was ignited. In this regard, the alphabet issue was investigated in newspapers based on the assumption that the newspapers of the time had a target audience and aimed to influence the beliefs, thoughts and attitude of the these masses of people with their news and columns. As a result, it was seen that this matter occupied the agenda of the Turkish press and the discussions did not remain limited to the Albanian but also included Turkish intellectuals. Also, as a result of newspapers influence in setting an agenda and creating a public opinion, it was found out that the public demonstrated their reaction through mass meetings and were involved in the discussions.
Benzer Tezler
- Demokrasi tarihi açısından 1912 Mebusan Meclisi ve faaliyetleri
Başlık çevirisi yok
KENAN OLGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Türk İnkılap Tarihiİstanbul ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SARAY
- Türk basınına göre Türkiye-den Avrupa'ya işçi göçü: 1961-1974
According to the Turkish press labor migration from Turkey to Europe: 1961-1974
MERVE TEOMAN
- Türk basınına göre Atatürk'ün İstanbul'daki faaliyetleri (01 Temmuz 1927-10 Kasım 1938)
Atatürk's activities in Istanbul, according to the Turkish media (1 July 1927-10 November 1938)
HALUK ÇAĞLAR
Doktora
Türkçe
2011
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- Türk basınına göre İkinci Dünya Savaşı'nda İtalya'nın işgali
The Occupation of Italy at the Second World War According to Turkish Press
METEHAN ERASLAN
- Türk basınına göre Türkiye-Irak ilişkileri (2001-2009)
View of Turkish press on Turkey-Iraq relations (2001-2009)
ALİ ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN SALMAN