Şlempe ve Cibreden yavaş salınımlı potasyum-struvit gübresi üretimi için bir proses geliştirilmesi
Development of a process for producing slow released potassium-struvite fertilizer from Vinasse and Grape marc
- Tez No: 432836
- Danışmanlar: PROF. DR. FİKRET TÜMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Potasyum-struvit, Yavaş salınımlı gübre, Aktif karbon, Şlempe, Cibre, Potassium-struvite, Slow released fertilizer, Activated carbon, Vinasse, Grape marc
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kimyasal Teknolojiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 236
Özet
Hızlı çözünen klasik gübrelerin ekonomik kayıplar yanında çevre kirlenmesine de yol açması yavaş salınımlı gübrelerin kullanımını gerekli hale getirmiştir. Diğer taraftan, dünyadaki rezervi sınırlı olan kaynakların hızla tükenmekte oluşu, yan ürün ve artıkları değerlendirecek yeni proseslerin geliştirilmesine yol açmıştır. Bu çerçevede fosfatlı gübreler, gerek yavaş salınımlı gübrelerin üretimi ve gerekse fosfat rezervlerinin korunması yönlerinden önemlidir. Bu çalışmada, melastan alkol üretiminin destilasyon basamağında ortaya çıkan potasyum içerikli şlempe ile şarap üretim artığı olan cibreden çıkarak yavaş salınımlı potasyum mağnezyum fosfat gübresi ve yan ürün olarak da aktif karbon üretimi için proses şartları araştırılmıştır. Bu amaçla önce, konsantre şlempe-cibre karışımları azot gazı atmosferinde pirolize tabi tutulmuş ve piroliz ürününün su ile ekstraksiyonuyla potasyum çözeltiye alınmıştır. Ekstraksiyondan kalan ve asitle stabilize edilen katı maddeler aktif karbon özellikleri yönünden karakterize edilmiştir. Potasyum içerikli ekstrakttan yavaş salınımlı gübre bileşeni olan potasyum mağnezyum fosfat (potasyum-struvit, KMgPO4.6H2O) çöktürülerek elde edilmiş, proses şartları ve ürün karakteristikleri ortaya konulmuştur. Kurutulmuş konsantre şlempe-cibre karışımları 600-800C'de pirolize tabi tutulduktan sonra elde edilen chardan potasyum, su ile yüksek verimle ekstrakte edilebilmektedir. Asit çözeltisiyle işleme sokulan katı kalıntının spesifik yüzey alanının yüksek değerlerde oluşu, karışım bünyesindeki potasyumun aktifleşmeye neden olduğunu ortaya koymaktadır. İkinci basamakta, ekstraksiyon sonucu elde edilen, alkalinitesi yüksek olan potasyum içerikli çözeltiden fosforik asit ve mağnezyum bileşikleri de kullanılarak potasyum-struvit içerikli ürünler elde edilmiştir. Ancak, ekstraktın sahip olduğu alkalinitenin optimal pH'yı sağlamak için kafi gelmediği ve NaOH gibi bir bazın kullanılmasına ihtiyaç bulunduğu belirlenmiştir. Potasyum-struvit çöktürme işleminde sadece ekstrakt kullanıldığında, fazla miktarda ekstrakta ihtiyaç olmakta ve bu durumda safa yakın potasyum-struvit elde edilebilirken, potasyum temelinde hesaplanan verim yaklaşık % 30 civarında kalmaktadır. Stokiometrik orandaki bileşenlerle (K:Mg:P=1:1:1) ve pH'yı optimale yükseltmek üzere NaOH çözeltisi kullanıldığında, potasyum kazanım temelinde verim yaklaşık % 50'ye çıkarılabilmektedir. Stokiometrik orandan fazla mağnezyum ve fosfat bileşeni ve optimal pH'ya ulaşmak üzere de NaOH çözeltisi kullanıldığında, potasyum bazında verim artırılabilirken bu durumda da elde edilen üründe potasyum yüzdesi düşük olmaktadır. K:Mg:P=1:3:3 şartlarında, ekstrakttaki potasyumun yaklaşık % 89'u çöktürülüp kazanılabilmektedir. Bu durumda, potasyum-struvit yanında başka mağnezyum fosfat bileşikleri de çökerek potasyum yüzdesi düşük ürünler elde edilmektedir. Ancak safsızlık olarak bulunan mağnezyum fosfatın, bileşenlerin nütrient elementleri oluşu nedeniyle, potasyum yüzdesi teorik potasyum-struvit bileşimine göre düşük olarak oluşan ürünün gübre değerini fazlaca etkilemeyeceği ifade edilebilir. Çeşitli şartlarda elde edilen potasyum-struvit içerikli ürünlerin kimyasal bileşimi yanında bazı fizikokimyasal özellikleri de belirlenmiştir. Bu çerçevede ayrıca, ürünün su ve bitki beslemede önemli olan bazı maddeleri içeren ortamlarda çözünürlük özellikleri de ortaya konulmuştur. Elde edilen ürünün, uzun süreli temas sonunda potasyum temelinde sudaki çözünürlüğü yaklaşık % 2, kompleksleştiricilerin bulunduğu ortamda ise % 10'dan fazla olarak bulunmuştur. Bu değerler, proses sonunda elde edilen ürünün yavaş çözünen tipten bir gübre materyali olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak, bu prosesle şlempedeki potasyum, yavaş çözünen özellikte potasyum-struvit içerikli bir gübre olarak elde edilebilirken, yan ürün olarak da belli amaçlarla kullanılabilir tipten bir aktif karbon kazanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Economic losses and environmental pollution problems arising from conventional fertilizers having rapid dissolution character has necessitated the use of slow release fertilizers. Moreover, rapidly depletion of natural resources has led to development of new processes utilizing by-products and wastes. In this context, phosphorous fertilizers are important in view of both production of slow release fertilizer and conservation of phosphate reserves. In this study, process conditions of preparation of potassium magnesium phosphate fertilizer and activated carbon, using vinasse generated at distillation step in the alcohol production from molasses together with grape marc, have been investigated. For this purpose, firstly, mixtures of concentrated vinasse and grape marc were subjected to pyrolysis under nitrogen gas atmosphere and potassium was extracted from pyrolysis product by using water. Extraction residues stabilized with acid treatment were characterized in view of the characteristics of an activated carbon. Potassium magnesium phosphate (potassium-struvite, KMgPO4.6H2O), a slow-release fertilizer compound, was obtained by precipitation from the extract containing potassium and process conditions and product characteristics were explored. After dried mixtures of vinasse and grape marc were pyrolyzed at 600-800C, potassium could be extracted from char with water in high yield. High specific surface area of resulting solid residue indicated that the potassium in the mixture caused an activation during the pyrolysis. In the second stage, the products containing potassium-struvite were obtained from extract in high alkalinity by using phosphoric acid and magnesium compounds. However, because the other chemicals used for providing necessary stoichiometric ratio made the medium acidic, alkalinity of extract was not sufficient for providing appropriate pH. For this reason, an extra base such as NaOH is needed to provide the optimal pH level. When only extract was used in potassium-struvite precipitation, excessive amount of extract was needed. In this case, nearly pure potassium-struvite could be obtained, however, resulting potassium recovery yield was found to be as low as about 30 %. When NaOH solution was used to reach optimal pH for the case of stoichiometric mixture (K:Mg:P = 1:1:1), the recovery yield in the base of potassium could be increased to about 50 %. At the conditions of magnesium and phosphate constituents more than stoichiometric ratio and appropriate amount of NaOH solution, potassium recovery yield could be increased but potassium percentage of product decreased. For example, in the K:Mg:P ratio of 1:3:3, about 89 % of potassium could be recovered by precipitation. In this case, product with lower potassium percentage was obtained due to coprecipitation of different magnesium phoshate compounds. The presence of magnesium phosphate lowered the potassium percentage of product compared to that of pure potassium-struvite, however, its presence may not affect the fertilizer value of product because it is also consisted of plant nutrients. In addition to chemical composition, physicochemical properties of products containing potassium-struvite obtained at various conditions have been determined. Additionally in this context, its solubility properties in water and some aqueous solutions containing some substances that are important in plant nutrition, has been explored. Potassium based solubility was found to be about 2 % in water, at the end of long contact time. Besides, in the aqueous solution containing complexing agent, it was more than 10 %. These values showed that the product obtained in this process was a slow release fertilizer material. As a result, by using this process, potassium in the vinasse could be obtained as a slow-released fertilizer, and an activated carbon, which could be used for certain purposes was recovered as a by-product.
Benzer Tezler
- Cibre ve şlempeden elde edilen aktif karbonun bitüm katkı maddesi olarak kullanılabilirliğinin araştırılması
Investigation of usability of activated carbon obtained from marc and vinasse as bitumen additives
ELİF ŞEYMA SEYREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İnşaat MühendisliğiFırat Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET YILMAZ
DR. HASAN ARSLANOĞLU
- Şlempe arıtım tesisi atığı kondensatın damıtma yöntemi ile değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
HAKAN DEMİRAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Kimya MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. M. ERCENGİZ YILDIRIM
- Bazı atıksu çamurlarının ve endüstriyel atıksuların havasız ortamda (anaerobik) çürütülebilirliklerinin incelenmesi
Investigations of anaerobic treatability of some wastewater sludges and ındustrial wastewaters
NEŞE ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
1995
KimyaEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. M. ERCENGİZ YILDIRIM
- Yeniköy linyitlerinin vinas bağlayıcısı kullanılarak üretilen briketlerinin diğer bağlayıcılarla kıyaslanması
Comparison of briquettes of Yenikoy lignites produced by using vinasse binder with other binders
AYLİN BOZTEPE
Doktora
Türkçe
2016
Kimya MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFİ SARAÇ
DOÇ. DR. FATMA JALE GÜLEN
- Endüstriyel atık maddelerden mikrobiyal yolla B-karoten üretimi
B-carotene production by means of fermentation from industrial waste
MUSTAFA KAHYAOĞLU