Gelişimsel düzenleme modelleri çerçevesinde beliren yetişkinlerde gelişimsel hedefler ve iyilik halinin incelenmesi
Developmental regulation models: An investigation of developmental goals and well-being in emerging adulthood
- Tez No: 434290
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHRA UÇANOK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gelişim Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
Araştırmanın temel amacı gelişimsel düzenleme modelleri çerçevesinde beliren yetişkinlik dönemini hedef belirleme perspektifinden incelemek ve bu modellerin sentezi sonucunda önerilen süreçlerle bireyin iyilik hali arasındaki ilişkileri değerlendirmektir. Araştırmanın örneklemi 18-30 yaşları arasında, en az lise mezunu 396 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcılara gelişimsel düzenleme modelleri çerçevesinde geliştirilen ölçeklerin yanı sıra, Yaşam Görüşü, Benlik Saygısı, Yaşam Doyumu ve Yalnızlık Ölçeği ile Kısa Semptom Envanterinden oluşan bir form uygulanmış ve yaşamlarındaki hedefleri ve bu hedeflere yönelik değerlendirmelerini içeren bazı sorular yöneltilmiştir. Katılımcıların hem gelecekteki hem de geçmişteki hedefleri değerlendirilmiştir. Niteliksel veri analizi sonucunda, beliren yetişkinlerin geleceğe yönelik en çok meslek, eğitim ve aileyle; geçmişte ise en çok eğitim ve meslekle ilgili hedeflere sahip oldukları ortaya konulmuştur. Gelişimsel hedefler bağlamında elde edilen sonuçlar, genç bireylerin içinde bulundukları gelişimsel dönemin özelliklerine uygun hedefler belirlediklerine işaret etmektedir. Ayrıca, yaşı daha büyük olan katılımcıların aile ve meslekle ilgili; nişanlı-evli olan veya bir işte çalışanların aileyle ilgili; herhangi bir işte çalışmayanların ise meslekle ilgili hedefleri daha sıklıkla ifade ettikleri ortaya konulmuştur. Beliren yetişkinlerin en çok eşleriyle/kız-erkek arkadaşlarıyla hedefleri hakkında konuşup fikir alışverişinde bulundukları da görülmüştür. Beliren yetişkinlerin çoğunun geçmişte belirledikleri hedefe ulaştıkları görülmüştür. Ayrıca, lise mezunu bireylerin üniversiteyi bitirmiş; gelir düzeyi düşük olan bireylerin ise yüksek olan bireylere göre geçmişte belirledikleri hedeflere daha az ulaştıkları ortaya konulmuştur. Analizler sonucunda, hedefin içeriğiyle (benlik odaklı hedefler belirleme) iyilik hali arasında bir ilişki elde edilmezken; hedefle ilgili olumlu değerlendirmelerinin (hedefin elde edilebilirliği, hedefin bireyde uyandırdığı olumlu duygular) bireyin iyilik haliyle pozitif; olumsuz değerlendirmelerin ise (hedefin bireyde uyandırdığı olumsuz duygular) bireyin iyilik haliyle negatif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Ayrıca, gelişimsel düzenleme modellerinin sentezi sonucunda önerilen süreçlerden metadüzenlemenin hedefe bağlı olma ve hedeften vazgeçmeyle pozitif yönde ilişkili olduğu ortaya konulmuştur. Metadüzenlemenin yalnızca hedefe bağlı olma üzerinden bireyin iyilik haliyle ilişkili olduğu da görülmüştür. Elde edilen bulgular gelişimsel düzenleme modellerine ilişkin literatür çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main aim of this research is to investigate emerging adulthood from the goal-setting perspective in the frame of developmental regulation models and to evaluate the relations between proposed processes and individuals' well-being through the synthesis of these models. The study sample consists of 396 participants aged between 18-30 and graduated from high school or above. The participants were administered a battery that consists of scales developed in the frame of Developmental Regulation Models along with Views of Life Survey, Rosenberg Self-Esteem Scale, Satisfaction with Life Scale, Loneliness Scale and Brief Symptom Inventory. Questions addressed participants' life goals and their appraisals of these goals were also included. Both future and past goals were assessed. Qualitative data analysis indicated that emerging adults' future goals were mostly related with occupation, education and family and their past goals were frequently related with education and occupation. In terms of developmental goals, the results showed that young adults set goals appropriate to properties of their developmental period. Furthermore, older participants stated goals related with family and occupation; engaged/married or employed participants stated goals related with family; and nonemployed participants stated goals related with occupation most frequently. It was observed that emerging adults frequently discuss and exchange opinions about their goals with their romantic partners. According to the results, most of the emerging adults had reached their past goals. Moreover, it was revealed that high school graduate participants attained their goals less frequently when compared to the graduate ones and low income individuals attained their goals less often when compared to high-income ones. Analysis indicated that while there was not any significant relationship between goal content (self-focused goals) and well-being; there was positive relationship between positive goal appraisals (goal attainability, positive feelings) and well-being; and a negative relationship between negative goal appraisal (negative feelings) and well-being. In addition, metaregulation predicted goal engagement and disengagement. Metaregulation was only related with well-being via goal engagement. The findings of the study were discussed with respect to developmental regulation models literature.
Benzer Tezler
- Bağlanma ile sınır kişilik özellikleri ve narsisizm arasındaki ilişkide zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüklerinin seri aracılık etkisi
The serial mediation role of mentalization and emotion regulation difficulties on the relationship between attachment with borderline personality traits and narcissism
İBRAHİM MAHMUT CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE İNAN
- Gelişimsel Düzenleme Modeli çerçevesinde genç yetişkin, orta yaş ve yaşlılıkta kontrol stratejilerinin incelenmesi
Developmental regulation across adulthood: An investigation of control strategies in young, adulthood, middle age and old age
ZEHRA UÇANOK
- Türkiye'de büyükşehir yönetimleri ve büyükşehirlerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin model arayışları üzerine bir inceleme
The metropolitan municipalities in Turkey and an analysis on the reseraches about models related to the restructuring of metropolitan municipalities
DEMET DÖNMEZ
Doktora
Türkçe
2018
Kamu YönetimiMustafa Kemal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAKUP BULUT
- Evlilik dışı birlikte yaşam modellerine uygulanacak hukuk
The law applicable to non-marital cohabitation
IŞIL SELİN TEKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Uluslararası Özel Hukuk) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜGEN SARGIN
- Psikoz bağlanma ölçeği: Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması ve şizofrenide bağlanma biçimleri ile sosyal biliş, duygu düzenlenmesi ve içgörünün ilişkisi
Psychosis attachment measure: Turkish validity and reliability study and the relationship between attachment styles and social cognition, emotion regulation and insight in schizophrenia
NİHAN BÜYÜKLÜOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL GÖKA
DOÇ. DR. HASAN KAYA