Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik öz-yeterlik düzeylerinin ve tutumlarının incelenmesi
Self-efficacy levels and attitudes of prospective social studies teachers towards geography
- Tez No: 435388
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAMZA AKENGİN, YRD. DOÇ. DR. SEFA SEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Öz-Yeterlik, Tutum, Sosyal Bilgiler, Coğrafya, Öğretmen Adayı, Self-Efficacy, Attitude, Social Studies, Geography, Prospective Teacher
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Bu araştırmada, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik öz-yeterlik ve tutum düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılan öz-yeterlik ve tutum ölçekleri geliştirilmiştir. Araştırmada ayrıca öğretmen adaylarının öz-yeterlik ile tutum düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığına ve her iki ölçekten elde edilen puanların cinsiyet, yaş, öğrenim türü, mezun olunan ortaöğretim kurumu, akademik başarı ortalaması, Kamu Personeli Seçme Sınavı kursuna devam durumu ve üniversite değişkenlerine göre farklılaşma durumu incelenmiştir. Araştırmada, nicel araştırma tekniklerinden betimsel tarama ve korelasyonel (ilişkisel) tarama desenleri kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 öğretim yılında Türkiye'de 59 üniversitenin eğitim fakültesinin ilköğretim bölümü sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında öğrenim gören 6432 son sınıf öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise Abant, Amasya, Anadolu, Cumhuriyet, Dicle, Gazi, Kafkas, M. Akif Ersoy ve Muş Alparslan Uşak, Yıldız Teknik Üniversitelerinin eğitim fakültelerinin sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında öğrenim gören 818 (359 kadın, 459 erkek) son sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen ve tarama modeline uygun olarak yapılan sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik öz-yeterlik ölçeği ile coğrafyaya yönelik tutum ölçeği ve kişisel bilgiler formu olmak üzere üç bölümden oluşan basılı form şeklindeki veri toplama aracıyla sağlanmıştır. Ölçeklerin geliştirilme çalışmasında uzman görüşleri alınmış ve elde edilen veriler üzerinde geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik öz-yeterlik ölçeğinin yapılan güvenirlik testi sonucunda Cronbach Alpha değeri .908 olarak tespit edilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik tutum ölçeğinin bütününe ait Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı .975, birinci alt boyut (sevgi ve hoşlanma) ölçeğinin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı .951, ikinci alt boyut (gerekli görme) ölçeğinin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı .855'dir. Araştırma çalışmalarında elde edilen veriler, bilgisayar ortamında analiz edilmiş olup anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Ayrıca araştırmanın alt problemlerine ait bulguların tespit edilmesi için yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, (Pearson Momentler Çarpımı) korelasyonel analiz, bağımsız grup t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile post-hocTukey HSD testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik öz-yeterlik düzeylerinin ''kesinlikle katılıyorum'', ''çok yüksek düzeyde'', coğrafyaya yönelik tutumlarının ise ''katılıyorum'', ''yüksek'' düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik öz-yeterlik düzeyleri ile tutumları arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve olumlu korelasyon tespit edilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik öz-yeterlik düzeylerinin cinsiyet, yaş, öğrenim türü, mezun olunan ortaöğretim kurumu, akademik başarı ortalaması, öğretmenlik sınavı KPSS için kursa devam etme durumu değişkenine göre anlamlı farklılık olmadığı tespit edilirken, öğrenim görülen üniversite değişkenine göre farklılık tespit edilmiştir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik tutumlarının yaş, öğrenim türü, mezun olunan ortaöğretim kurumu, akademik başarı ortalaması ve öğretmenlik sınavı KPSS için kursa devam etme durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre ölçeğin bütünü ile sevgi ve hoşlanma boyutunda anlamlı farklılaşma tespit edilirken, gerekli görme alt boyutunda anlamlı bir farklılaşma olmadığı tespit edilmiştir. Üniversite değişkenine göre tutum ölçeğinin alt boyutlarında anlamlı farklılık tespit edilirken tutum ölçeğinin bütününde anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main aim of this research is to determine self-efficacy levels and attitudes of prospective social studies teachers towards geography. Throughout the study, self-efficacy and attitude scales were developped by determining validity and reliability coefficients. Correlation among self-efficacy was examined as well as whether attitude levels and self-efficacy and attitude scores differ among gender, age, education level, type of secondary, school graduated, academic achievement, university and attendance to Exam for Selecting Goverment Personnel preparation course. The current research was carried out as quantitative correlational survey study. The population of the research was comprised of 6432 last grade prospective teachers who study Social Studies Teaching Department at Faculty of Education, Elementary Education of 59 Universities in Turkey in 2014-2015 school year. The sample of the research involved 818 last grade students (359 female 459 male) who study Social Studies Teaching department of the Faculties of Education of Abant, Amasya, Anatolian, Cumhuriyet, Dicle, Gazi, Kafkas, M. Akif Ersoy ve Muş Alparslan Uşak and Yıldız Technical Universities. Data in the research were collected through the printed forms which included three sections of self-efficacy scales of the prospective social studies teachers towards geography, the attitude scales towards geography and personal info forms which were developed by the researcher and applied in conformity with the scanning model. In the development phase of the scales, expert opinions were taken and validity and reliability studies were applied on the collected data. At the end of the reliability study on self-efficacy scales of prospective social studies teachers towards geography, .930 and Cronbach Alpha value was found .908 and the internal consistency coefficient based on Cronbach Alpha was found .975. The internal consistency coefficient based on Cronbach Alpha of the first sub-dimension (affection and liking) scale was identified .951 and the internal consistency coefficient based on Cronbach Alpha of the second dimension (necessity) scale is .855. Data collected in the research studies were analysed in the computer setting, and then its significance level was found 0.05. Furthermore, in order to discover the findings on sub-problems of the research, percentages, frequencies, mean, standard deviation (Pearson product-moment correlation coefficient), independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and post-hoc Tukey HSD were carried out. In the consequence of the research, it was figured out that the level of the self-efficacy of prospective social studies teachers towards geography were“totally agree”,“quite highly”. As to their attitudes towards geography were found“agree”,“highly”. However, a positive and intermediate relation was figured out between self-efficacy levels and attitudes of the prospective teachers towards geography. It was determined that the self-efficacy level of the prospective social studies teachers towards geography showed no meaningful differences in accordance with the variants of gender, age, sort of education, secondary school graduated, academic mean, current level to go to course for teaching examination (KPSS). But a difference was determined depending on the variant of the university which they got educated in. It was found that the attitudes of the prospective social studies teachers towards geography showed no meaningful differences in accordance with the variants of gender, age, sort of education, secondary school graduated, academic mean, current level to go to course for teaching examination (KPSS). While a differentiation was found on the whole scale and affection and liking in accordance with the variant of gender, there were found no meaningful differentiation under the sub-dimension of necessity. While there were identified meaningful differentiation under the sub-dimensions of the attitude scale in accordance with the variant of university, no meaningful differentiations were figured out on the whole of the attitude scale.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafyaya yönelik özyeterlik düzeylerinin incelenmesi
Graduate school of social sciences investigation of teaching candidates' teaching performance levels for geography
KÜBRA ELİBAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAksaray Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA VARNACI UZUN
- İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi
Investigation of preservice elementary social studies teachers? geography literacy levels
EBRU GENÇTÜRK
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının özyeterlik algıları ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi
Investigation of the relationship between preservice social studies teachers' self efficacy levels and their attitudes towards teaching profession
NUR İKBAL YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN ŞAHİN
DR. ÖĞR. ÜYESİ FETİ ÇELİK
- 2050 yılında sosyal bilgiler öğretmeni olmak: Bir Delphi çalışması
Becoming a social studies teacher in 2050: A Delphi study
TUĞÇE ZEHRA KIZILGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY KASAPOĞLU
- Coğrafya, sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya öğretimdeki strateji tercihleri ile bilimsel araştırma öz yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of the relationship between strategy preferences and scientific research self-efficacy of geography, primary school and social studies teacher candidates in geography teaching
MEHMET ÇOBALAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET EVREN ERGİNAL