Optimal screening policies for Alzheimer's disease
Alzheimer hastalığı için eniyi tarama programları
- Tez No: 435850
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL SAYIN KARABATI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Sağlık Kurumları Yönetimi, Industrial and Industrial Engineering, Health Care Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Alzheimer hastalığının (AH) bunamanın en sık görülen türü olduğu düşünülmektedir. Her ne kadar AH için tarama yapma gerekliliği çokça tartışılmış olsa da, hiçbir ülkede uygulanan toplumsal bir tarama programı mevcut değildir. Bildiğimiz kadarıyla bu çalışma AH için eniyi tarama programlarını Markov modelleriyle inceleyen ilk çalışmadır. İlk modelimizde, yaygın genel klinik uygulaması uyarınca Mini Mental Durum Muayenesi (MMDM) testi tarama testi olarak kullanılmıştır. Ödül fonksiyonu kaliteye ayarlanmış yaşam yılı (KAYY)ve tedavi masraflarından oluşturulmuştur. Bu, bir kişinin durumunun herhangi bir anda gözlemlenebilir olduğu varsayılan tamamen gözlemlenebilir modeldir. Oluşturduğumuz modelin sayısal uygulamasında Alzheimer Hastalığı Nörogörüntüleme Girişimi veritabanı ve var olan bilimsel araştırmalardaki veriler kullanılmıştır. Mevcut verilerle en iyi sonuç, ulusal bir tarama programı oluşturulmaması olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sonucun tarama sonucu yapılan teşhislerde uygulanan tedavinin etkinliğine çok hassas olduğu gözlenmektedir. Oluşturulan senaryolarda tedavi etkinliği arttıkça, belli bir yaş sonrası her sene tekrarlanacak bir tarama testi programı en iyi sonuç olmaktadır. Bilişsel becerileri daha çok arttıran tedaviler geliştirildikçe, ulusal bir tarama programı uygulanması toplum için en iyi sonuç olacaktır. Alzheimer hastalığının (AH) bunamanın en sık görülen türü olduğu düşünülmektedir. Her ne kadar AH için tarama yapma gerekliliği çokça tartışılmış olsa da, hiçbir ülkede uygulanan toplumsal bir tarama programı mevcut değildir. Bildiğimiz kadarıyla bu çalışma AH için eniyi tarama programlarını Markov modelleriyle inceleyen ilk çalışmadır. İlk modelimizde, yaygın genel klinik uygulaması uyarınca Mini Mental Durum Muayenesi (MMDM) testi tarama testi olarak kullanılmıştır. Ödül fonksiyonu kaliteye ayarlanmış yaşam yılı (KAYY)ve tedavi masraflarından oluşturulmuştur. Bu, bir kişinin durumunun herhangi bir anda gözlemlenebilir olduğu varsayılan tamamen gözlemlenebilir modeldir. Oluşturduğumuz modelin sayısal uygulamasında Alzheimer Hastalığı Nörogörüntüleme Girişimi veritabanı ve var olan bilimsel araştırmalardaki veriler kullanılmıştır. Mevcut verilerle en iyi sonuç, ulusal bir tarama programı oluşturulmaması olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sonucun tarama sonucu yapılan teşhislerde uygulanan tedavinin etkinliğine çok hassas olduğu gözlenmektedir. Oluşturulan senaryolarda tedavi etkinliği arttıkça, belli bir yaş sonrası her sene tekrarlanacak bir tarama testi programı en iyi sonuç olmaktadır. Bilişsel becerileri daha çok arttıran tedaviler geliştirildikçe, ulusal bir tarama programı uygulanması toplum için en iyi sonuç olacaktır. Bu sonuçlar ve tıbbi araştırmalar AH'nin 2011'de Ulusal Yaşlanma Enstitüsü'nün tanımladığı preklinik evrelerine yoğunlaşan daha ayrıntılı bir model oluşturmamıza sebep omuştur. Bu yeni modelde hastalıksız durum ve preklinik AH durumları kısmi gözlemlenebilir durumlardır. Ek olarak, tamamen gözlemlenebilir durumlar arasına preklinik AH için tedavi durumu modele katılmıştır. Hafif bilişsel bozukluk, klinik AH ve ölüm modelin diğer tamamen gözlemlenebilir durumlarıdır. Bu modelde beyin omurilik sıvısı testi tarama testi olarak kullanılmıştır. Kısmi gözlemlenebilir Markov karar süreci bir hastanın durumunun tamamen gözlemlenebilir olma varsayımını genişleterek modele esneklik kazandırır. Modelimizin sonucuna göre 50 yaşında belli bir risk oranına sahip olan bir kişinin toplam beklenen KAYY değerini enbüyükleyecek şekilde hangi yıllarda tarama testi yaptırması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Geçiş olasılıkları St. Louis'deki Washington Üniversitesi'nde Knight AH araştırma merkezi tarafından toplanan verilerden tahmin edilmiştir. Varsayılan preklinik tedavinin etkinliği ve o durumun KAYY değeri üzerinden analiz yapılmıştır. Ayrıca toplam beklenen maliyet hesaplandığında en iyi programları uygulamanın çoğu durumda maliyet tasarrufu sağladığı veya uygun maliyetli olduğu gösterilmiştir. Son olarak, amaç fonksiyonuna ilgili maliyetler eklenip probleme toplumsal bir bakış açısı kazandırılmıştır. Maliyetler hesaplandığında, en iyi tarama programlarını uygulamanın tasarruf sağladığı ve bu tasarrufun şu anki AH harcamalarının anlamlı bir yüzdesini oluşturduğu gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Alzheimer's Disease (AD) is believed to be the most common type of dementia. Even though screening for AD has been discussed widely, there is no screening pro- gram integrated as a policy in any country. To the best of our knowledge this work is the first one that investigates optimal screening policies for AD using Markov models. In our first model we use Mini-Mental State Examination (MMSE) as the screening tool in line with current clinical practice. The reward function takes into consideration quality-adjusted life years (QALYs) and treatment costs. It is a fully observable model which assumes that the true state of an individual can be observed with certainty at any time. We use Alzheimer's Disease Neuroimaging Initiative (ADNI) data to compute state-to-state transition probabilities and incorporated QALY and cost data from the literature. We find that the optimal decision is not to screen the population using MMSE under current levels of treatment effectiveness. Parameterization on this value results in changes of the optimal screening policy. These results and current medical research initiatives motivate us to build a more elaborate model which focuses on the preclinical stages of the disease as defined by the National Institute on Aging and Alzheimer's Association in 2011. In the new model, we introduce disease free and preclinical states as partially observable states, and the screening decision is taken while an individual is in one of the partially observable states. An additional completely observable treatment for preclinical state has been integrated along with mild cognitive impairment, AD and death states. This model considers cerebrospinal fluid (CSF) collection as a screening test. A partially observable MDP model provides modeling flexibility by relaxing the assumption that the true state of the patient can be observed. The output of our model is a screening program that specifies at what points in time an individual over 50 years of age with a given risk of AD will be directed to undergo screening in a way to maximize total expected QALYs. The transition probabilities between the states are computed with the support of the Knight Alzheimer's Disease Research Center database of Washington University in St. Louis. We analyzed the impact of the hypothetical treatment effectiveness and QALY of the corresponding state on the outcome. In addition, we computed the total expected discounted costs of implementing the optimal policies for individuals of different risk profile and showed that for a vast majority of instances, implementing screening policies are either cost-saving or cost-effective. Finally, we change the objective function by adding the related costs to obtain a societal perspective on the screening problem. Computing the costs, we see that implementing screening policies can save a significant proportion of the current estimated AD burden.
Benzer Tezler
- Personalized screening policies for cervical cancer prevention
Servikal kanser önlenmesinde kişiselleştirilmiş tarama politikalar
MALEK EBADI
Doktora
İngilizce
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSabancı ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JOHANNES BARTHOLOMEUS GERARDUS FRENK
DOÇ. DR. RAHA AKHAVAN TABATABAEI
- Diyarbakır'da yaşlı olmak: İhtiyaçlar, sorunlar ve hizmet beklentileri
Being an elderly in Diyarbakır: Needs, problems and service-related expectations
ÖZGÜR ALTINDAĞ
Doktora
Türkçe
2017
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA BUZ
- Admission and scheduling control for preventive services
Koruyucu servislerde talep kabulü ve çizelgeleme
DERYA KUNDUZCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKoç ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. E. LERZAN ÖRMECİ
- Cost-effectivenss analysis of a prospective breast cancer screening program in Turkey
Türkiye'de uygulanacak olası bir meme kanseri tarama programının maliyet-etkinlik analizi
ENGİN ASTIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Bölümü
DOÇ. DR. EBRU VOYVODA
DOÇ. DR. HAKKI HAKAN YILMAZ
- Karaciğer sirozlu hastalarda prognoz göstergesi olarak trombosit fonksiyon testlerinden pfa-200 testinin (kollajen-adp ve kollajen-epinefrin) chıld, meld ve na-meld skorları ile ilişkisi
Correlation between platelet function test pfa-200 (collagen-adp and collagen-epinefrin) and child, meld and na-meld scores in liver cirrhosis patients as a prognostic indicator
FARUK ELYİĞİT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
GastroenterolojiSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN AKAR