Geri Dön

Mastering the chaos by asserting agency: Randomness salience and its effects for different models of agency

Özneliği kurarak kaosun üstesinden gelmek: Rastgelelik belirginliğinin farklı öznelik biçimleri üzerindeki etkileri

  1. Tez No: 439205
  2. Yazar: SİNAN ALPER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 171

Özet

Bu çalışmada, rastgelelik belirginliğinin önemsizlik hissini arttıracağı ve bunun sonucunda özerk öznelerin özerkliklerini, ilişkisel öznelerin ise ilişkiselliklerini ön plana çıkararak özneliklerini yeniden kurmak isteyecekleri varsayılmıştır. Bölüm 1'de, insanların örüntü tespit etmeye uygun şekilde evrildiği ve bu örüntülerin varoluşsal kaygıyı kontrol etme işlevine sahip olduğu savlandıktan sonra, rastgelelik belirginliğinin bazı olumsuz sonuçlarından bahsedilmiştir. Sonrasında, bu olumsuz deneyimin sebebinin, rastgeleliğin öznelik hissini azaltması olduğu iddia edilmiştir. Bölüm 2'de özerk ve ilişkisel özneliğin özelliklerinden bahsedilmiş, özerk ve ilişkisel öznelerin rastgelelik belirginliği sonrasında özneliklerini farklı yollardan yeniden kuracakları varsayılmıştır. Bölüm 3'te gerçekleştirilen korelasyonal çalışma, özerk özneliğin bireysel kontrol isteği ve sosyal olarak ayrıştırıcı duygularla; ilişkisel özneliğin ise ahenk sağlama isteği ve sosyal olarak bütünleştirici duygularla ilişkili olduğunu göstermiştir. Bölüm 4'te, Çalışma 2, 3 ve 4'teki deneylerde, hem benlik kurgusu hem de rastgelelik manipüle edilmiştir. Çalışma 2 ve 3'ün ortaya koyduğu sonuçlar hipotezlerle uyumlu olmamakla birlikte, Çalışma 4'ün sonuçları önemsizlik hissi hipotezini desteklemiştir. Çalışma 5 de bu sonucu tekrarlamış ve ilgili hipotezin desteklendiği tespit edilmiştir. Bölüm 5'te, benlik kurgusu genel kişilik özelliği olarak ölçülmüş, sonrasında da rastgelelik manipüle edilmiştir. Çalışma 6'daki sonuçlar özneliğin yeniden kurulması hipotezini desteklememiş, ancak Çalışma 7 ve 8 bu hipotezi destekler nitelikte bazı bulguları sağlamıştır. Çalışma 9'da, örtülü olarak rastgelelik hissini arttıran kontrol yoksunluğu manipüle edilmiş; rastgelelik belirginliği sonrasında özerk öznelerin, kontrol sahibi bir tanrıya inanç şeklinde vücut bulan dışsal kontrol odaklarıyla aralarına daha fazla mesafe koyarak özerkliklerini ön plana çıkardıkları bulunmuştur. Bölüm 6'da, çalışmaların bulguları, bu bulguların sağladığı pratik çıkarımlar ve çalışmaların olası kısıtları tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

In the current research, it was hypothesized that (1) the sense randomness would make people feel insignificant objects rather than active agents; and (2) independent agents would assert their independence and interdependent agents assert their interdependence after randomness salience in order to reestablish their sense of agency. In Chapter 1, after illustrating that people are evolved as pattern detectors and they also need nonrandomness in order to mitigate existential anxiety, I demonstrated some of the negative effects aroused by randomness salience. I argued that these negative effects were caused by the randomness' effect of undermining sense of agency. In Chapter 2, I hypothesized that independent and interdependent agents would reestablish their agency in different ways after randomness salience. In Chapter 3, the correlational analyses showed that independent agency was related to seeking personal control and socially disengaging emotions whereas interdependent agency was related seeking harmony and socially engaging emotions. In Chapter 4, the findings in Study 2 and 3 were not conclusive, but the findings in Study 4 and 5 supported the feeling of insignificance hypothesis. In Chapter 5, trait self-construals were measured and only randomness was manipulated. Study 7 and 8, but not 6, provided some evidence that randomness interacted with self-construal in predicting control orientations. In Study 9, control deprivation was manipulated and the results showed that, after randomness salience, independent agents enhanced their independence by distancing themselves from external sources of control. Overview of the findings and the potential limitations were discussed in Chapter 6.

Benzer Tezler

  1. Değişim yönetiminin incelenmesi ve kuramsal bir modelin geliştirilmesi

    The study of management of change and the development of an institutional model

    ADNAN ERKMENOL

  2. Anarşist ekonomi kuramı

    Theory of anarchist economy

    ALİ ALPER ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Ekonomiİnönü Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İRFAN KALAYCI

  3. Günümüz radikal İslami akımların temelleri

    Foundations of today's radical Islamic movements

    METİN KASIM KARABAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL İBRAHİM BULUT

  4. Mastering the conquered space: Resurrection of urban life in Ottoman Upper Thrace (14th-17th C.)

    Fethedilen mekânın efendisi olmak: Osmanlı Yukarı Trakyası'nda kentsel yaşamın yeniden doğuşu (14.-17. yy.)

    GRIGOR BOYKOV

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Tarihİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL İNALCIK

  5. The utilization of modeling and flipped video teaching in a combinatory manner for the development of young learners' spoken production

    Çocukların konuşma becerilerinin geliştirilmesi için modelleme ve ters yüz edilmiş video öğretiminin birlikte kullanılması

    ASLI ÖZÇELİK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSKENDER HAKKI SARIGÖZ