The determinants of posttraumatic growth and posttraumatic stress among motor vehicle accident survivors: Personality, coping mechanisms, and ruminations
Trafik kazası mağdurlarında travma sonrası gelişim ve travma sonrası stres'i yordayan faktörler: Kişilik, baş etme mekanizmaları ve ruminasyonlar
- Tez No: 439240
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE NURAY KARANCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Trafik kazası deneyimi özellikle Türkiye'de sıklıkla yaşanan bir olaydır. Travmatik olaylar olumsuz psikolojik sonuçlara yol açsa da bu olayların olumlu sonuçları da psikoloji literatüründe incelenmektedir. Bu çalışma Türkiye'deki trafik kazası mağdurlarında, trafik kazalarının travma sonrası stres (TSS) ve travma sonrası gelişim (TSG) gibi olumsuz ve olumlu sonuçlarını incelemeyi amaçlamaktadır. TSS ve TSG'yi yordayan faktörler sırasıyla Multivariate Risk Factor ve Life Crises and Personal Growth Modelleri temel alınarak incelenmiştir. Bu faktörler kişilik özellikleri, olaya ilişkin faktörler (olayın zamanı ve algılanan şiddeti) ve baş etme ve ruminasyonlar gibi kaza sonrası değişkenlerdir. Ayrıca, TSG ve sürücü olan trafik kazası mağdurlarında olumlu sürücü davranışlarındaki değişim arasındaki ilişki Life Crises and Personal Growth Modeli ve Conservation of Resources Teorisi'nin birleşimi temel alınarak incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi 225 yetişkin trafik kazası mağdurundan oluşmaktadır. Bunların 105'i erkek, 120'si kadın katılımcılardır. Yapılan regresyon analizlerinin sonuçları kazanın algılanan şiddeti, çaresiz ve kaderci baş etme ve intrusive ruminasyonun TSS'yi yordadığını ortaya çıkarmıştır. Diğer bir yandan, kazanın algılanan şiddeti, problem çözme odaklı başa çıkma ve istemli ruminasyon ise TSG'yi yordamaktadır. TSS ve TSG'nin alt testleri ise farklı değişkenler tarafından yordanmaktadır. Bu çalışmada, ayrıca TSS ve TSG, ve bu değişkenleri yordayan faktörlerin ilişkilerinin incelenmesi amacıyla aracı değişken analizleri yapılmıştır. Çalışmanın sonuçları ilgili literatür bulguları ve çalışmanın hipotezleri çerçevesinde tartışılmış, çalışmanın klinik göstergeleri ve kısıtlılıkları ele alınmış ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The experience of traffic accidents is a quite frequent adversity, especially in Turkey. Although traumatic events result in negative psychological consequences, their positive outcomes have also been examined in psychology literature. The current study aimed to examine negative and positive consequences, namely posttraumatic stress (PTS) and growth (PTG) of traffic accident survivors in Turkey. Factors related to PTS and PTG were examined based on the Multivariate Risk Factor Model and Model of Life Crises and Personal Growth, respectively. These factors were personality characteristics, event related variables (timing and severity of the accident), and post trauma variables (coping and ruminations). Furthermore, the relationship between PTG and the change in the positive driver behaviors among driver survivors was examined based on the combination of the Conservation of Resources Theory and Model of Life Crises and Personal Growth. The sample consisted of 225 adult traffic accident survivors (105 males, 120 females). The findings showed that in the last step of the regression analysis, perceived severity of the accident, helplessness and fatalistic coping, and intrusive rumination were associated with PTS. Furthermore, perceived severity of the accident, problem solving coping, and deliberate rumination were related to PTG. The subscales of PTS and PTG were related to different variables. Mediation analyses were conducted to examine the relationship between predictive variables, and PTS and PTG. The results were discussed in relation to the hypotheses of the current study and literature findings, strengths and clinical implications, and limitations and directions for future studies were presented.
Benzer Tezler
- Terör gazilerinde, psikolojik dayanıklılıkla travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide, problem odaklı başa çıkma ve algılanan sosyal desteğin aracı rolü
The medium role of problem-focused cooperation and perceived social support in the relationship between psychological resilience and post-traumatic growth in veterans of terror
ASLIHAN ÇAKIR
- COVİD-19 pandemi sürecinde meme kanseri tanısı olan kadınlarda psikolojik sıkıntı ve travma sonrası gelişimin belirleyicileri: Kontrollü bir çalışma
Determinants of psychological distress and post-traumatic growth levels of breast cancer survivors during the COVID-19 pandemic: A controlled study
BEYZA TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA AKÇİNAR
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK ANUK
- Yetişkinlerde travmatik yasın ve travma sonrası büyümenin psikososyal belirleyicileri
Psychosocial determinants for traumatic grief and posttraumatic growth in adults
GİZEM CESUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. SEDAT IŞIKLI
- Prevalence of traumatic events and determinants of posttraumatic growth in university students
Üniversite öğrencilerinde travmatik olayların rastlanma sıklığı ve travma sonrası gelişimin belirleyicileri
GİZEM ARIKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. NURAY KARANCI
- Psychological impacts of mass violence: Dersimi people remembering 37-38
Başlık çevirisi yok
ÖZGE KANLI