Geri Dön

Yaş yöntemle ITO ince filmlerin üretimi, elektriksel ve optiksel özelliklerinin karakterizasyonu

Wet deposi̇ted processing of ITO thin films and characterization of thei̇r optoelectronic properties

PDF İndir

  1. Tez No: 439611
  2. Yazar: SANEM GÜZELLER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ESRA ÖZKAN ZAYİM, DR. REFİKA BUDAKOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Fizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 75

Özet

TCO (Saydam iletken oksit), optoelektronik cihazlarda temel malzemelerdendir. TCO, güneş pillerinde ve ince filme dayalı teknolojilerde önemli gelişmeler kaydetmektedir. İndiyum kalay oksit (ITO) ince filmler, saydam ve iletken olmalarından dolayı, elektrokromik cihazlarda, ışık yayan diyotlarda, ısıl aynalarda, güneş pillerinde, elektriksel ekranlarda ve büyük dokunmatik ekranlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. ITO ince filmler, ticari kullanım amaçlı olarak genellikle kimyasal buhar biriktirme (CVD) ve fiziksel buhar biriktirme (PVD) teknikleriyle üretilmektedir. Sol jel kaplama yöntemi, bahsi geçen tekniklere göre düşük uygulama maliyeti, düşük enerji maliyeti, büyük alana uygulanabilirliğinin yanında özellikle kullanılan malzeme ve altlıkta esneklik sağlaması açısından alternatif bir yöntem olarak öne çıkmaktadır. Sol-jel yönteminde kaplama metotları (daldırma, rulo, sprey, döndürme), kaplama kalınlığı, kaplama başlangıç malzemeleri ve oranları, kaplama ısıl rejimi ITO ince filmlerin performansını etkileyen parametrelerdir. Yüksek sıcaklıklarda tavlama işleminden önce indiyum oksit amorf bir yapıya sahiptir. Amorf yapılarından dolayı yapısal hatalar oluşur. Ayrıca ITO'nun yapıındaki Sn+4, In+3 ile etkileşime geçmez böylece mobilite ve serbest elektron yoğunluğu çok düşük seviyede kalır. Bu durumda ITO'nun direnci de yüksektir. Öte yandan ITO ince filmlerde yapısal hatalar (latis hataları, gözeneklilik ve nokta hataları) oksijen eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Yapısal hatalar optiksel saçılmalara sebep olduğundan ITO ince filmlerin saydamlığını düşürür. Amorf yapıdaki ITO ince filmlerin enerji bant aralığı da düşük seviyededir. Bir başka değişle filmlerin optik geçirgenliği düşüktür. Tavlama işleminden sonra ITO ince filmler kristal yapı kazanmaktadır. Tane boyutu büyümektedir ve tane sınırı azalmaktadır. Diğer yandan optik geçirgenlik artmaktadır. Büyük tane boyutu elektriksel direnci düşürmektedir. Kristallenmeden sonra In-O bağları bozulduğundan hem yapısal hatalar azalmakta hem de yük yoğunluğu ve mobilite artmaktadır. Argon atmosferinde ısıl işlem ile elde edilen filmlerin iletkenliği ve geçirgenliği yükselmektedir. Tez çalışmasında, başlangıç maddesi olarak kullanılan İndiyum klorür dörthidrat (InCl3.4H2O) ve kalay klorür beşhidratın (SnCl4.5H2O) organik solüsyonlar içerisinde çözünmesiyle kaplama solüsyonu hazırlanmıştır. Çözücü olarak etanol ve katalizör olarak asetik asit kullanılmıştır. Kaplama çözeltileri, daldırma yöntemiyle cam yüzeylerde biriktirilmiştir. Kaplama katmanları 130°C sıcaklıkta 15 dk kurutulmuş ve ardından 400°C 1 saat ısıl işlem görmüştür. ITO ince filmlerin geçirgenliği ve iletkenliği Sn/In oranları ve katman sayısı açısından incelenmiştir. 1 ile 7 kaplama katmanı hazırlanmıştır ve ITO ince filmler her katman için 0.10, 0.12, 0.15, 0.20 ve 0.24 Sn/In oranlarında kaplanmıştır. Son katmandan sonra ITO ince filmler 525°C 1 saat argon ortamında tavlanmıştır. ITO ince filmlerin optoelektronik özellikleri, kristal yapıları, mikro yapıları ile morfolojik özellikleri Sn/In oranlarına ve yüzeyde biriktirilen katman sayısı açısından incelenmiştir. Filmlerin karakterizasyonları ultraviyole-görünür (UV-Vis) spektroskopi, x-ışını kırınım (XRD) yöntemi, atomik kuvvet mikroskobu (AFM), taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve hall etkisi ölçümü ile yapılmıştır. Tez kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda, ITO ince filmlerin büyüme yönelimleri In2O3 yapısı ile ilişkili olarak da (222), (400) ve (440) düzlemleri olarak tespit edilmiştir. Sn/In oranı 0.10'dan 0.24'e arttığında XRD' deki ITO faz pikleri iyi bir kristallenme sonucu olarak daha şiddetli pik vermiştir. Ayrıca, tane boyutu 0,36 nm olduğu tespit edilmiştir. AFM analizinde, küçük tane boyutlu ve düşük yüzey pürüzlülüğe sahip ITO filme elde edildiği görülmüştür. ITO ince filmlerin morfolojisindeki farklılık filmlerin yapısal özelliklerini etkileyen Sn/In oranındaki farklılıktan kaynaklanmaktadır. 525°C sıcaklıkta tavlanmış ITO filmlerin stresi 0,692 olarak ölçülmüştür. Argon atmosferinde tavlanan ITO filmlerin cam yüzeye tutunması ve homojenliği artmıştır. Argon ortamında ısıl işlem ile oluşturulan ITO ince filmlerin homojenliği ve yüzey kaplaması geliştirmiştir. Ayrıca Argon ortamında tavlama ile ITO ince filmlerin enerji bant aralığının arttığı tespit edilmiştir. İndiyum kalay oksit filmlerin enerji bant aralığı yaklaşık 3,6 eV olarak hesaplanmıştır. Görünür bölgede ITO filmlerin optik geçirgenliği %88'dir. N-tipi ITO filmlerin yüzey direnci filmlerin kalınlığının artmasıyla azalmaktadır. Yüzey direnci üzerinde katman sayısının (1, 3, 5, 7 katman) etkisi ITO filmlerin kaplama kalınlığı 40 nm' den 250 nm' ye artarken, yüzey dirençleri 2 kΩ/□ 'dan 80 Ω/□ 'ye kadar düşmüştür. Bunun yanında, filmlerin argon ortamında ısıl işlem görmesinin de filmlerin iletkenliğinin önemli bir payı bulunmaktadır. Kalay katkısının arttırılması elektriksel özelliklerini büyük bir rol oynar. Sn/In oranı 0.10'dan 0.24'e artması taşıyıcı yoğunluğunu ve mobiliteyi iyileştirmektedir. Minimum yüzey direnci olan 80 Ω/sqr, 0,24 Sn/In oranına sahip 7 katman ITO ince filmlerle elde edilmiştir.Sonuçlar 5 katmanlı (kalınlığı 253 nm) Sn/In oranı 0.20 olan ITO ince filmlerinde optiksel ve elektriksel özellikleri arasında iyi bir denge elde edildiğini göstermektedir. Hazırlanan ITO filmlerde yüksek geçirgenlik (görünür bölgede %88) ve orta dereceli iletkenlik (3×10-3 Ωcm) elde edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Transparent Conductive Oxides (TCOs) are fundamental components in optoelectronic devices. TCOs are gaining improving importance in solar panels and in various new thin film based technologies. Indium tin oxide (ITO) thin films are used mainly in solar cells, large panel displays, electrochromic devices, light emitting diodes (LED), heat mirrors, electrical screening and touch screens and transparent conductive oxides. The commercial grade ITO films are mostly deposited by physical deposition technics such as CVD and sputtering. Wet chemical deposition is a potential alternative to these technics due to its low cost production, low energy need, large area application and flexibility in material and substrate properties. In sol-gel process, coating application methods (dip, spray, roll, spin etr.), coating thickness, coating composition, and heat treatment temperatures are significant parameters which may affect the performance of ITO thin films. Before sintering at high temperatures, indium tin oxide (ITO) thin films are in amorphous structure. And, due to the amorphous structure structural defects are formed. Also, Sn+4 in ITO structure does not completely interact with In+3, thus, mobility and free carrier density are too low. At this situation, resistivity of the ITO thin films is high. On the other hand, structural defects (lattice defects, impurities and point defects) in ITO thin films are generally arised from the oxygen deficieny. Moreover, structural defects result in optical scattering and hence decrease the tranparency of ITO thin films. Optical band gap (Eg) of thin films at amorphous structure is low grade. In other words, optical transmittance of thin films are low. After annealing process, ITO thin films are obtained as crystalline structure. Grain size grows and grain boundaries decrease. In other respects, the optical transmittance rises. The large grain size leads to the decrease in electrical resistivity. Not only structual defects decrease, but also the carrier density and mobility increase due to decomposing In-O bonds after crystallization. Additionally, the transparency and conductivity of the ITO thin films which are obtained by annealing process at argon atmosphere increase. In this thesis, coating solutions were prepared by dissolving Indiumchloridetetrahydrate (InCl3.4H2O) and tinchloride pentahydrate (SnCl4.5H2O) in organic solutions solvents. Ethanol was used as the solvent and acetic asid as catalyst. Indium tin oxide (ITO) thin films were deposited on glass substrates by dip coating method coating layers were dried in oven at 130°C for 15 min and calcined at at air atmosphere in 400°C for 1 h. for each layer. Transparency and conductive of ITO thin films were examined in terms of film thickness and Sn/In ratio. 1 to 7 coating layers were prepared and ITO thin films were obtained by optimization of the coating sol concentration at Sn/In ratio 0.10, 0.12, 0.15, 0.20 and 0.24 for each layer. Additionally, ITO films were sintered in 525°C for 1 h. at argon atmosphere. ITO thin films were investigated with optoelectronic properties, nanocrystalline structures and microstructure properties in terms of coating layer and Sn/In ratio. Characterization of their properties were detected in x-ray diffraction (XRD) for structural properties, ultraviolet-visible (UV-Vis) spectroscopy, atomic force microscopy (AFM) for the surface morphology and microstructureand hall effect measurement and scanning electron microscopy (SEM). It was observed that the growth directions of ITO thin films were (222), (400) and (440) relating to the In2O3 structure. As the Sn/In molar ratio increases from 0.10 to 0.24, the peaks of ITO phase on XRD become sharper as a result of good crystallinity. Also, ITO thin films grain size was obtained as 0,36 nm. AFM morhpology of ITO coating shows that ITO films with very small grain size and low surface roughness have been developed. In addition, the difference between the morphology of ITO thin films is due to the difference in Sn/In molar ratio that effect the structual properties of thin films. ITO thin films which were formed at argon atmosphere were improved surface coverage and homogeneity. Energy band gaps of indium tin oxide thin films which were grown by dip coating were calculated as ~3,6 eV. Moreover, energy band gaps of ITO thin films were improved by sintering at argon atmosphere. The optical transmittances of ITO thin films were considerably higher as 88% in the visible wavelength region. It is found out that, by increasing the film thickness, the sheet resistance of ITO thin films decreased. The sheet resistance of ITO films decreased from 2 kΩ/sqr to 80 Ω/sqr as the number of coating layers (1, 3, 5 and 7 layers) increased from 40 nm to 250 nm. Moreover, annealing at argon atmosphere makes a significant contribution for the conductivity of ITO thin films. Concurrently, the surface composition plays a substantial role in the values of the electricity. The increase at Sn/In molar ratio from 0.10 to 0.24 considerably enhance the mobility and the carrier concentration. Sheet resistance of ITO thin films were attained as low as 80 Ω/sqr in Sn/In ratio 0,24 and 7 layer. The results showed that ITO thin films which have Sn/In:0,20 with 5 layer (thickness-170 nm) were obtained with a good balance between optical and electrical properties. Highly transparent (88% in visible region) and moderately conductive (~ 3×10-3 Ωcm) ITO thin films were obtained.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    243460

    Transsfenoidal hipofiz adenomlarında BİS kullanımının sevofluran tüketimine etkisi

    Başlık çevirisi yok

    DUYGU BAYKAL CEYLAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Anestezi ve ReanimasyonKocaeli Üniversitesi

    Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KAMİL TOKER

  2. Tez No

    453955

    Otolog hematopoetik kök hücre nakli yapılan lenfomalı hastaların, nakil sonrası kardiyotoksisite gelişimi açısından retrospektif olarak değerlendirilmesi

    Autologous hematopoietic stem cell tranplanted lymphomatic diseases patients evaluated as retrospective for the development of cardiotoxicity after transplantation

    SEDAT ÇELİKÇİ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    HematolojiUludağ Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VİLDAN ÖZKOCAMAN

  3. Tez No

    48367

    Seröz epitelyal ovaryum kanserlerinde DNA akım sitometrisinin prognostik değeri

    Prognostic value of DNA Akımcytometry in serous epithelial ovarian cancer

    ALİ BENİAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Kadın Hastalıkları ve Doğumİstanbul Üniversitesi

    Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. DERİN KÖSEBAY

  4. Tez No

    39206

    Yaş yöntemle üretilen fosforik asidin füzel yağlarıyla arıtılması üzerine bir çalışma

    An Investigation on the purification of wet process phosphoric acid by fusel oil extraction

    ITIR AY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF.DR. OĞUZ RECEPOĞLU

  5. Tez No

    294980

    Yaş yöntemle üretim yapan çimento fabrikasında enerji ve ekserji analizi

    Energy and exergy analysis in the cement factory using wet metod

    ABİD USTAOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Makine MühendisliğiBartın Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET EMİN AKAY

Geri Dön