Bir göğüs hastalıkları hastanesinin sigara bırakma polikliniğine başvuran hastaların izlem sonuçları ve bu sonuçlara etki eden faktörler
Follow-up study results of patients of A cigarette cessation outpatient clinic in A chest diseases hospital and factors affecting these results
- Tez No: 440396
- Danışmanlar: PROF. DR. NİMET EMEL LÜLECİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Giriş ve Amaç: Günümüzde tütün dünyada tek başına en önemli önlenebilir ölüm nedenidir. Her yıl tütün 5 milyondan fazla kişinin ölümüne yol açmaktadır. 2030 yılına gelindiğinde bu sayı 8 milyonu aşacaktır. Dünya genelinde sigara içen yaklaşık 1,5 milyar insanın üçte biri 10 ülkede yaşamaktadır. Türkiye de bu on ülke arasında yer almaktadır. Ülkemizde sigara içenlerin yarısından çoğu (%55,1) sigarayı bırakmayı planlamakta veya düşünmektedir. Bu amaçla hizmet veren sigara bırakma polikliniği sayıları ve bu polikliniklere yapılan başvuru sayıları gün geçtikçe artmaktadır. Ancak uzun dönemde sigara bırakma başarı oranları istenildiği gibi değildir. Bu araştırmanın amacı sigara bırakma polikliniğine yardım için başvuran hastaların ileriye dönük yapılacak uzun dönemli izlemlerinden elde edilecek bilgiler ışığında başarı oranlarını hesaplamak, sigara bırakma sürecinde karşılaştıkları zorlaştırıcı ve kolaylaştırıcı faktörleri belirlemek, bu yolla tütün kontrolü stratejilerine katkıda bulunmak ve tütün bırakma girişimlerinin başarısını artırmaktır. Gereç ve Yöntem: İleriye dönük kohort türündeki bu araştırmada sigara bırakma polikliniğine başvuran 114 hasta 6 ay süresince izlenmiş, sigara içme konusundaki düşünce, algı ve davranışlarındaki özellikler belirlenmiş, izlem süresince sigaraya yeniden başlama durumu bir nefes de olsa sigara içme (kayma) kriterine göre hesaplanmış ayrıca sigara içilmeyen süreler de değerlendirilmiştir. Sigara bırakma durumu ve sigara içilmeyen süre değişkenleriyle ilişkili faktörler incelenmiş ve sigara bırakma sürecini kolaylaştıran veya zorlaştıran etkenler bulunmuştur. Çözümlemede Ki-kare, Student's t testi, Mann Whitney U, Kruskal Wallis önemlilik testleri, Kaplan Meier sağkalım analizi ve log rank testi; çok değişkenli analizlerde ise Cox regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan toplam 114 kişinin 30'u (%26,3) kadın, 84'ü (%73,7) erkektir. Kadınların yaş ortalaması 42,7 (ss=9,0) , erkeklerin yaş ortalaması 40,9 (ss=11,7)'dur. Katılımcıların sigara kullanmaya başlama yaşı ortalaması 16,4 (ss=4,2) olarak bulunmuştur. Katılımcılar sigara içmeye başlamalarındaki en sık nedenin 'arkadaş/çevre etkisi' olduğunu belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan kişilerin %87,7'si daha önce sigara bırakmayı düşünmüş; %78,9'u ise bırakmayı denemiştir. Katılımcıların çoğunluğu topluma yönelik tütün bıraktırma yöntemlerinden hiçbirini etkin bulmadığını belirtmiştir. En etkin bulunan yöntem ise 'sigara paketlerinin üstündeki resimler ve uyarılar' olmuştur. Araştırmaya dahil edilen ve tüm süre boyunca izlemi yapılan 100 katılımcıdan altıncı ay sonunda sigarayı bırakan kişi sayısı 5'tir (%5). Sigara içilmeyen süre ortalaması birinci ayın sonunda 12,8 (ss=12,2); altıncı ayın sonunda 31,6 (ss=49,8) gündür. Eşi sigara içmeyen, 28 gün ve üzerinde tedavi kullanan, tedavi şekli vareniklin olan katılımcıların sigara içmedikleri süreler istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha uzun olup bupropion kullanıcılarında bu süre diğer tedavi şekillerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde kısadır. Çoklu analizlerde de eşin sigara içmemesi, tedavi süresinin uzun olması, tedavi seçeneği olarak vareniklin kullanımı sigara bırakma başarısını olumlu etkileyen faktörler olarak bulunmuştur. Sonuç: Bu araştırma göstermiştir ki hastalara doğru tedavinin sunumunun yanında hastanın bu tedaviyi yeterli süre kullanmasının sağlanması da tütün bırakma sürecinde önem taşımaktadır. Tütün kullanan partnerlerin birlikte tedavi edilmesi ya da tütün kullanmayan partnerin eşinin tedavi sürecine aktif olarak katılmaya teşvik edilmesi tütün bırakma başarısını yükseltebilir. Bu araştırmada sigara bırakma durumu kayma kriterine göre değerlendirildiği için sigara bırakma başarısı diğer araştırmalardan düşük bulunmuştur. Buna rağmen katılımcıların ilk ayda sigara içmedikleri süre ortalamasının sadece 12,8 gün oluşu da sigara bırakma sürecinde erken dönemin ve bu dönemde hastanın yakın izleminin ne kadar kritik olduğunu gözler önüne sermiştir. Topluma yönelik tütün bıraktırma yöntemlerinden sigara paketleri üzerindeki resim ve uyarı yazılarının etki biçimi üzerine daha çok araştırma yapılması ve bu uyarılardan daha etkili bulunanların daha fazla kullanılması müdahalenin etkinliğini artırabilir.
Özet (Çeviri)
Introduction and Objectives: In our day, tobacco itself is the most important preventable cause of death in the world. Each year, tobacco causes death of more than 5 million people. This number will exceed 8 million by 2030. Across the globe, one third of approximately 1.5 billion people who are smoking live in 10 countries, which involves Turkey. More than half (55.1%) of the smokers in our country are planning or thinking to quit smoking. Smoking cessation outpatient clinics which are providing services for this purpose, and admissions to these clinics are increasing day by day. However, long term smoking cessation rates are unsatisfactory. The aim of this research is to calculate success rates for the patients who admitted to smoking cessation outpatient clinic in light of the data that will be obtained from prospective long-term follow-ups, to determine the complicating and facilitating factors that are encountered during smoking cessation process, thereby to contribute to tobacco control strategies, and to increase the success of tobacco cessation interventions. Materials and Methods: In this prospective cohort-type research, 114 patients who admitted to smoking cessation outpatient clinic were followed up for 6 months, their aspects of thoughts, perception and behaviors on smoking were determined, status of restarting smoking during follow-up was calculated based on even if smoking just a breath (slip) criterion, and also the periods without smoking were evaluated. Factors related with variables regarding status of smoking cessation and periods without smoking were examined, and factors complicating or facilitating the smoking cessation process were found. Chi-square, Student's t test, Mann Whitney U, Kruskal Wallis significance tests, Kaplan-Meier survival analysis and log-rank test were used for the analyses; and Cox regression analysis was used for the multivariate analyses. Findings: Out of total 114 people participating the research, 30 (26.3%) are women, 84 (73.7%) men. The average age of women is 42.7 (sd=9.0), and the average age of men is 40.9 (sd=11.7). Average age of the participants to start smoking was found to be 16.4 (sd=4.2). Participants reported the most common reason to start smoking as 'peer/group influence'. 87.7% of the participants previously thought to stop smoking; and 78.9% of them tried to stop smoking. Majority of the participants stated that they are not thinking the tobacco cessation methods for society as effective. The most effective found method was 'the images and warnings on cigarette packages'. 5 (5%) out of 100 participants who were included into the research and followed-up for whole period, stopped smoking at the end of month six. The average period without smoking is 12.8 (sd=12.2) days at the end of month one; and 31.6 (sd=49.8) days at the end of month six. The periods without smoking for participants whose spouses do not smoke, who used treatment for 28 days and more, and whose type of treatment is varenicline were statistically significantly longer, while this period in bupropion users were statistically significantly shorter compared to other types of treatment. Also in multivariate analyses, non-smoker spouse, long treatment period, and varenicline use as treatment option were found to be factors positively affecting the smoking cessation success. Conclusion: This research have shown that in addition to provision of proper treatment to patients, ensuring that the patient uses this treatment for a sufficient amount of time is also important in tobacco cessation process. Concomitant treatment of tobacco using partners or encouraging the non-smoker partner to actively participate in treatment process of his/her spouse may increase the success rate of tobacco cessation. As smoking cessation status was evaluated based on slip criterion in this research, smoking cessation success was found to be lower compared to other researches. Despite this, the fact that average period without smoking for the participants in the first month was 12.8 days, have revealed that early period and close follow-up of the patient in this period very critical in smoking cessation process. More research on the mode of effect of image and warning texts on cigarette packages, a method of smoking cessation towards society, and using the more effective found ones more may increase the efficacy of the intervention.
Benzer Tezler
- Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yatarak tedavi gören hastalarda sigarayı bırakma müdahalelerinin uzun dönem sonuçlarının değerlendirilmesi
Evaluation of long-term results of smoking cessation interventions of patients which are treated in services of the Recep Tayyip Erdoğan University Education and Research Hospital
ESİN BİLGİN KONYALIHATİPOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Göğüs HastalıklarıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK KARADOĞAN
- Pandemi döneminde üniversite hastanesinde görev yapan hemşirelerde sigara içme davranışları ve sigara bırakma konusunda yaklaşımları
Başlık çevirisi yok
AYGUL ABBASOVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Göğüs HastalıklarıGazi ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN ÖZTÜRK
- Sağlık çalışanlarında sigara bırakma prevalansı ve sigara içenlerde motivasyonel görüşmenin etkinliği
The prevalance of smoking of health workers and the effectiveness of motivational interviewing by smokers
ERSİN ÇEVİKALP
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde büzük dudak solunum egzersizi ve kahkaha terapisinin dispne, sağlık durumu ve bakım bağımlılığına etkisi
The effect of pursed lip breathing exercise and laughter therapy on dyspnea, health status, and care dependence in individuals with chronic obstructive pulmonary disease
GONCAGÜL ALDAN
Doktora
Türkçe
2024
Göğüs HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA ÖZDEMİR
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı(KOAH) tanılı bireylere verilen inhaler ilaç kullanımı eğitiminin etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the efficiency of inhaler drug usage training given to individuals diagnosed with chronic obstructive LUNG disease (COPD)
DİLEK MUSLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikSanko ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERYEM KILIÇ