Tuva destanlarının tipolojisi
Typology of Tuva epics
- Tez No: 440963
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İHSAN KALENDEROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Tuva, Sovyetler Birliği'ne katıldıktan sonra, Dil, Edebiyat, Tarih ve Bilim Araştırma Enstitüsünün kurulmasıyla halk edebiyatına bilimsel ilgi önemli ölçüde artmıştır. 1945'ten günümüze kadar bu enstitü düzenlenen kongreler yardımıyla, bilim adamlarının ve bölgelerdeki etkin üyelerin katılımıyla Tuva halk edebiyatının çeşitli türlerinden çok sayıda örneği yazıya geçirilmiş ve bir arşiv oluşturulmuştur. Tuva halk edebiyatında kahramanlık destanları önemli yere sahiptir. Tuva sözlü edebiyat geleneğinde kahramanlık destanları, gelenek ve görenekleri, inançları, çalışırken edinilen tecrübe ve bilgiyi, toplum hayatıyla ilgili tarihî olguları ve düşünceleri, aydınlık bir gelecek için istek ve arzuları geleceğe aktarma rolünü üstlenir. Bundan dolayı kahramanlık destanlarının eğitim ve terbiye açısından önemi büyüktür. Tezde Tuva destanlarında yer alan tiplerin tipik özellikleri, tipoloji yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Tez, giriş hariç altı kısımdan oluşmaktadır.“Giriş”bölümünde Tuva Destanlarının Tipolojisi'nin amacı ve araştırmanın önemi belirtilmiştir. Birinci ve ikinci kısımda Tuva Türklerinin tarihi ve destancılık geleneği üzerinde durulmuştur. Üçüncü kısımda“Edebî Eserde Tip Kavramı ve Tipin Özellikleri”başlığı altında, edebî eserlerde tip kavramının tanımı yapıldıktan sonra, konu ile ilgili yurt içinde yapılan çalışmalar değerlendirilmiştir. Dördüncü kısımda“Sözlü Anlatılarda Tip Kavramı ve Tiplerin Özellikleri”başlığı altında masal, fıkra, halk hikâyesi, geleneksek halk tiyatrosu türlerinde yer alan tiplerin oluşum ve gelişim aşamaları değerlendirilmiştir. Beşinci kısımda ki“Sözlü Edebiyat Verimlerinden Destan ve Destan Tiplerinin Özellikleri”başlığında destanın teşekkülü, tiplerin oluşumu ve gelişimi incelenmiştir.Altıncı kısımda ise“Türk Destan Kahraman Tiplerinin Özellikleri”nedeğinilmiştir.“Türk Destan Kahramanı Kalıbı”başlığı altında Türk destanlarında yer alan merkezî kahraman tipi on yedi özelliğe bağlı olarak ele alınmıştır. Tezin bu bölümünde Tuva destanları bulunan on beş destanın merkezî kahraman tipleri, bu kısmın alt başlığında oluşturulan Türk destan kahramanı kalıbına göre değerlendirilmiştir. Tezde çalışılan konu“Sonuç”bölümünde değerlendirme yapılarak anlatılmıştır.
Özet (Çeviri)
Tuva, after joining the Soviet Union, Language, Literature, History, Science and Research of the folk literature of scientific interest has increased significantly with the establishment of the Institute. From 1945 until today, with the help of congress this institute, scientists from various types of Tuvan folklore with the participation of active members in the region and has been put into writing many examples and have created an archive. Heroic in Tuva folk literature has an important place. heroic in Tuva oral literary tradition, customs, and traditions, beliefs, while the acquired experience and knowledge, community historical facts and thoughts about life, undertakes the transfer requests and desires for the future role for a bright future. Hence the importance of education and training is a great heroic epic. Typical characteristics of the type contained in Tuva epic thesis was examined using the typology. The thesis consists of six parts including input.“Introduction”section Typologist of the purpose and importance of the research of Tuva Epic indicated. The first and the second part focuses on the history and the epic tradition of Tuva Turks. In the third part of“Literary Work in Type Concept and Characteristics of Type”under the title, after the definition of such concepts in literature, relevant studies in the country were evaluated. In the fourth part,“Oral Turkish Type Concept and Characteristics of Type of Literature under the heading”tales, anecdotes, folktales, traditional folk formation and development stages of the type involved in theater types are evaluated. In the fifth part of the“Properties of Epic and Epic Type of Oral Literature”Formation of epic title, formation and development of the types it was examined. In the sixth part of the“Properties of Turkish Epic Hero Type”What was mentioned.“Turkey Epic Hero Pattern”under the title of Turkish epics located is considered depending on the central hero type seventeen feature. In this part of the thesis contained in Tuva epic fifteen central hero types epic, created under the title of this section is evaluated according to the Turkish epic hero mold. Studies topics in the thesis evaluated based on the“Results”section.
Benzer Tezler
- Altay, Tuva ve Hakas Destanlarında ölüp dirilme motifi
The motif of resurrection in Altai, Tuva and Hakas Epics
KEZBAN ÖRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Kırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ
- Tuva Destanlarının söz varlığı
Vocabulary analysis of Tuvan Epics
EMİN ERDEM ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA SAVRAN
- Altay, Tuva ve Hakas destanlarında tabiat kültleri
Natural cults in Altay (Altai), Tuva (Tyva) and Khakass epics
HAVVA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ
- Tuva Destanlarında maddi kültür
Material culture in Tuva Epos
DİCLE DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıAhi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ
- Tuva-Türk destanlarında şekil değiştirmeler
Shape changing epics of Tuva Turk
GÖKSAL METİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Kırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ