Erzincan ili cami mimarisi
Erzincan province mosque architecture
- Tez No: 440971
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ZEKİ İBRAHİMGİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1076
Özet
Erzincan hakkında şimdiye kadar yapılan çalışmalar daha çok tarih, coğrafya, sosyal ve kültürel hayat üzerine yoğunlaşmış, merkez ve ilçelerden birkaçı dışında Türk mimarisi ele alınmamıştır. Erzincan merkez hakkında 20 hurufat defterinde 1691- 1834 yılları arasında 120 cami, 130 mescid, Üzümlü (Cimin)'de 1706- 1834 tarihleri arasında 4 cami, Kemaliye (Eğin)'de 21 defterde 1630-1833 tarihleri arasında 78 cami ve 12 mescid, Kemah'ta 7 defterde 1681-1821 tarihleri arasında 40 adet cami ve 12 adet mescid, Refahiye (Gercanis)'de 1426- 1771 tarihleri arasında 35 cami ve 1 adet mescid ve Tercan'da 12 defterde 1696-1829 tarihleri arasında 25 cami ve 6 adet mescidin adı geçmektedir. Ilıç ilçesi, Osmanlı Dönemi'nde Kemaliye'ye bağlı köy olduğundan ilçenin ismi, Kemaliye hurufat defterlerinde geçmektedir. Bu ilçede 1754-1830 tarihleri arasında 1 adet caminin olduğunu öğrenmekteyiz. Kemaliye ilçesine bağlı bazı köy isimleri, Kemaliye hurufat defterlerinde olmayıp Arabgir hurufat defterlerinden taranmıştır. Hurufat kayıtlarında Erzincan ili genelinde toplam 301 adet cami ve 160 adet mescidin ismine rastlanmaktadır. Toplamda 461 cami-mescidden farklı adlarla yazılan 28 yapıyı çıkardığımızda geriye 433 cami-mescid kalmaktadır. Bu kayıtlarda adı geçen camilerden 38 tanesi ayaktadır. Bunlardan da kayıtlarda daha erken tarihli olan günümüze gelebilen 13 cami 18.- 19. yy. larda yeniden yapılmıştır. Diğer 59 cami de 15 yy. – 20.yy.başları arasında inşa edilmiştir. Geriye kalan 395 yapı genellikle depremlerden ve az da olsa tahribatlardan dolayı yıkılmıştır. Mevcut 72 yapıdan 4 tanesi kubbe ile geri kalan 68 tanesi düz ahşap tavanla örtülüdür. 1 cami yıkılmış haldedir. Yapılarda ağırlıklı alçı ve ahşap süsleme vardır. Bunun yanı sıra kalem işi, taş süsleme görülmekle birlikte sadece Kiremitçi Mustafa Ağa Camisi (Orta Camisi)'nde de çini süsleme mevcuttur. Çevrede bulunan malzemeyle yapılar inşa edilmiştir. Ağırlıklı olarak taş ve ahşap malzemenin yanı sıra tuğla, kerpiç kullanılmıştır. Erzincan, Akkoyunlu ve Osmanlı mimarisini taşrada ustaların kendi yetenekleri ile camiler yapması ve günümüze gelemeyen camilerin de şaşırtıcı özellikleri ile önemli bir şehir olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Until today, studies about Erzincan have been mostly focused on history, geography, social and cultural life, only a few besides the center and districts are about Turkish architecture. In 20 registry books of the city center of Erzincan there are 120 mosques and 130 prayer rooms from 1691-1834, a total of 4 mosques in Üzümlü (Cimin) from 1706-1834, 78 mosques and 12 prayer rooms in 21 registry books of Kemaliye (Eğin) from 1630-1833, 40 mosques and 12 prayer rooms in 7 registry books of Kemah from 1681-1821, 35 mosques and 1 prayer room in Refahiye (Gercanis) from 1426-1771 and a total of 25 mosques and 6 prayer rooms in 12 registry books of Tercan from 1696-1829. Since the district Ilıç was a village connected to Kemaliye during the time of the Ottoman Empire, the name of the district was extracted from the Kemaliye case book. We learn that there was 1 mosque from 1745-1830 in this district. Some village names connected to the district of Kemaliye couldn't be found in the registry book of Kemaliye but were gathered from registry books of Arabgir. A total of 301 mosques and 160 prayer rooms are present in the registry books of the whole province or Erzincan. When we take out 28 structures of the 461 mosques-prayer rooms, which names are repeated, we are left with 433 mosques-prayer rooms. 38 of those mosques found in the records are still standing. 13 of those mosques, dated earlier in the registration, have been renovated in the 18th-19th centuries. The other 59 mosques were built at the beginning of the 15th-20th centuries. The remaining 395 structures were demolıshed during earthquakes or destroyed. 4 of the present 72 structures are covered by a dome whereas 68 of them have flat wooden ceilings. 1 mosque has been destroyed. The structures mainly have plaster and wood ornamentations. Besides that we can also see pencil work and stone decorations and only the Kiremitçi Mustafa Ağa Mosque (Orta Mosque) has tile decorations. The structures were built with materials available in the region. Besides stone and wood they also used bricks and puddled clay. The Ag Qoyunlu and Ottoman craftsmen created a regional style in architecture with their skills and it can be understood that Erzincan is an important city with the amazing features of the mosques, which didn't make it until today.
Benzer Tezler
- Kemaliye ilçe merkezindeki ahşap direkli ve ahşap tavanlı camilerin tipolojik analizi: Kurtoğlu (Gümrükçü) cami örneği
Typological analysis of wooden post and wooden ceiling mosques in Kemaliye district center: The case of Kurtoğlu (Gümrükçü) mosque
HALE NUR ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkAtatürk ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ZEHRA ÇAKICI
- Erzincan ili Kemaliye ilçesi geleneksel konutlarının sokak cephelerinin tipolojik değerlendirmesi
Typological evaluation the street facades of traditional houses in Erzincan Kemaliye district
İPEK DEMİRBİLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER REYHAN
- Erzincan ili Çayırlı ilçesinde şeker pancarı alanlarında tespit edilen zararlı ve faydalı böcek türleri ile önemli tür Spodoptera exigua (Hbn.) (Lepidoptera: Noctuidae)'nın kısabiyolojisi
Pest and natural enemy species determined in sugar beet areas in Çayirli district of Erzincan province and short biology of important species Spodoptera exigua (Hbn.) (Lepidoptera: Noctuidae)
EKİN TEYMUROĞLU
- Erzincan ili domates (Lycopersicon esculentum L.) genotiplerinin morfolojik karakterizasyonu
Morphological characterization of tomato (Lycopersicon esculentum L.) genotypes in Erzincan
KEMAL ÇUKADAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatAtatürk ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA DURSUN