Uygulamalı halk bilimi ve etnobotanik bağlamında Kastamonu bitkileri
Plants of Kastamonu in terms of applied folk science and ethno botany
- Tez No: 440972
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ YAKICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 285
Özet
İnsanlığın yüzyıllardır bitki ile olan ilişkisi zamanla çeşitlenerek, yeni uygulamalar kazanarak kuşaktan kuşağa aktarılarak botanik kültürü oluşmuştur ve Kastamonu il merkezi ve ilçelerinde hangi bitkilerden yararlanabileceğinin tespiti yani geleneksel botanik uygulamalarının incelenmesi etnobotanik çalışmalar doğrultusunda belirlenebilecektir. Bu çalışmada, Kastamonu ili ve ilçelerindeki bitkilerin etnobotanik özelliklerinin envanterinin çıkarılmasına, uygulama alanlarının tespitine, kültür ekonomisine katkısının belirlenmesine ve bu bitkilerin kullanımlarına ilişkin bilgilerin ayrıntılarıyla araştırılarak belgelenmesine çalışılmıştır. Somut Olmayan Kültürel Miras'ın Korunması Sözleşmesi (SOKÜM), kültürel mirasın sürdürülebilirliğini koruma ile güvence altına almıştır. Bu bağlamda çalışmamızda öncelikle SOKÜM alanları olarak belirlenen; Somut olmayan kültürel mirasın aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar, gösteri sanatları, toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler, doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar, el sanatları geleneği başlıklarında bitkilerin kullanım alanları ve bitki uygulamalarının yapılışı konusunda bilgi verilmiştir. Her kültürde, her dilde bitkilere adlar verilmekte ve böylece bitki adları hazineleri oluşmaktadır. Kastamonu ilinde tespit edilen bitki adları Kastamonu ağzında bitki adı, Anadolu ağızlarında bitki adı ve bilimsel ad formuyla listelendirilip bu adlandırmaların halk arasında nasıl yapıldığından bahsedilmiştir. Bilişim teknolojilerindeki hızlı gelişim her tür bireysel ve toplumsal yaşamı etkilediği gibi Türkiye'nin somut olmayan kültür miraslarından biri olan geleneksel botaniği de etkilemiştir.“Kentte Geleneksel Botanik”, Kültür Ekonomisi ve Geleneksel Botanik“, ”Geleneksel Botaniğin Korunması" başlıklarından hareketle bitkilerin uygulamalı halk bilimi kapsamında işlevsel çözümleme konusuna değinilmiştir. Bu çalışmanın araştırma bölgesi Kastamonu merkez, Kastamonu'nun on dokuz ilçesi ve buralara bağlı olan seçilmiş köylerdir. Çalışma için, kaynak taraması ve alan araştırması (derleme) yapılarak veri toplanmıştır. Hazırlanan görüşme formundaki sorular kaynak kişilere sorulmuş ve bu sorulara verilen cevaplar çalışmanın büyük kısmını oluşturmuştur.
Özet (Çeviri)
As the relationship between human being and plants varied in centuries and it is transferred from one generation to other; the culture of botany is shaped. Determination of which plants can be used in Kastamonu city center and districts; in other words examination of the botanical applications can be specified along the ethno botanical studies. In this study, it is aimed to report an inventory of ethno botanical characters of plants in Kastamonu province and districts; to determine the contribution to culture economy and to search the usage of these plants in detail and document those data. Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage secured the maintaining of cultural heritage by protection. For this reason, first of all the usage areas of plants in the language which is used as carrier as well as the topics of oral traditions and expressions, performance arts, social applications, ritual's and fests, information and applications about nature and universe, hand arts traditions are determined. In every culture, every language, the plants are named so that plant names stores are comprised. By listing the plant names determined in Kastamonu province with their names in Kastamonu dialect, Anatolia dialect and with their scientific names, it is mentioned how these nomenclature are made by folk. As the rapid development in informatics technology affects every kind of individual and social life, it also affects traditional botany which is a part of the Intangible Cultural Heritage. Starting with the topics“Traditional Botany in City Life”,“Culture Economy and Traditional Botany”, "Protection of Traditional Botany, it is dealed with functional analyses in the extent of practical folk science of plants. The research area of this study is city center of Kastamonu, nineteen districts of Kastamon and selected villages of those districts. For this study, information is collected by literature search and field research (compilation). The prepared interview form is asked to source people and the answers to those questions constitute the big part of the study.
Benzer Tezler
- Korgan (Ordu) yöresinde gıda olarak tüketilen doğal bazı bitki taksonları ve etnobotanik özellikleri
Natural some plant taxi and etnobotanical properties consumed as a food in Korgan (Ordu) region
ASİYE KARAEVLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE GÜL SARIKAYA
- Çardak (Denizli) yöresinde etnobotanik bir çalışma
A study of ethnobotany in Çardak (Denizli) region
ELİF SARIKAYA BATKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL DUTKUNER
- Emet (Kütahya) yöresinde etnobotanik bir çalışma
A study of ethnobotany in Emet (Kütahya) region
SEFA TAVAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL DUTKUNER
- Ürgüp (Nevşehir) yöresinin geleneksel halk ilacı olarak kullanılan bitkileri
Folk medicinal plants of ürgüp (Nevşehir)
İSMAİL ŞENKARDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eczacılık ve FarmakolojiMarmara ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTAN TUZLACI
- Taraklı (Sakarya) yöresinin geleneksel halk ilacı olarak kullanılan bitkileri
Folk medicinal plants of tarakli (Sakarya)
GÖZDE KIYICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BotanikMarmara ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM BULUT