Tsunami risk assessment using GIS-based multi criteria decision analysis at Bakırköy, İstanbul
Coğrafi bilgi sistemlerine dayalı çok ölçütlü karar analiziyle tsunami risk değerlendirmesi, Bakırköy, İstanbul
- Tez No: 442338
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET LÜTFİ SÜZEN, PROF. DR. AHMET CEVDET YALÇINER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Marmara Denizi'nin kuzey kıyısı, büyük bir kısmı mega şehir İstanbul'un sınırları içinde bulunan birçok kıyı tesisine ev sahipliği yapmaktadır. Bakırköy ise İstanbul'un ilçeleri arasında hava ve deniz taşımacılığı ile önemli bir yere sahip olmakla birlikte, denizel afetlerden etkilenebilecek, marinalar, küçük çaplı limanlar, sahile yakın yollar ve iş merkezleri gibi diğer birçok kıyı tesisi ile donatılmıştır. Tarihsel verilere göre İstanbul birçok deprem ve buna bağlı tsunami olaylarına maruz kalmıştır. Bu sebeple Bakırköy ve diğer İstanbul ilçelerinin tsunami risk değerlendirmelerinin yapılması gereklidir. Bu çalışmada, tsunami risk değerlendirmesi için yeni bir yöntem geliştirilmiş ve İstanbul'un Bakırköy ilçesine uygulanmıştır. Tsunami afetine yönelik en kötü durum senaryosunun belirlenmesi için farklı tsunami kaynaklarına ait parametrelerin tsunami sayısal modeli NAMI DANCE ile benzetimleri gerçekleştirilmiş ve buna yönelik afet değerlendirmesi yapılmıştır. Tsunami insani zarar görebilirlik analizleri için Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı Çok Ölçütlü Karar Analizi (ÇÖKA) yöntemleri kullanılmıştır. ÇÖKA yöntemleri arasından Analitik Hiyerarşi İşlemi (AHİ) seçilmiştir. Mekansal hasar görebilirlik ve tahliye esnekliği AHİ için oluşturulan hiyerarşinin temel unsurlarıdır. Tsunami risk değerlendirmesi, afet değerlendirmesi ve insani zarar görebilirlik değerlendirmeleri oluşturulan bir denklem ile birleştirerek elde edilmiştir. Oluşturulan risk denkleminde halkın farkındalık derecesi de dikkate alınmıştır. Çalışma kapsamında, Bakırköy ilçesinin mahallelerini ve nüfusunu da göz önüne alarak afet, zarar görebilirlik ve risk analizleri, yerel olarak da değerlendirilmiştir. Tsunami benzetimleri maksimum su basma mesafesinin karada 350 m'yi aştığını, bunu yanı sıra Ayamama Deresi boyunca ise yaklaşık 1700 m ilerlediğini göstermektedir. Bakırköy ilçesindeki 15 mahalleden 11 tanesinde tsunami kaynaklı su basması gözlenmiş ve maksimum su derinliğinin 5.7 metreyi aştığı görülmüştür. Su basmasının görüldüğü alan Bakırköy ilçesinin %4.2'sini kaplamaktadır ve 62 bina bu alabnın içinde bulunmaktadır. Hasar görebilirlik değerlendirmeleri sonucunda, Sakızağacı ve Ataköy 2-5-6 mahalleleri mekansal zarar görebilirliği en yüksek olan mahalleler olarak, Yanimahalle ise tahliye esnekliğinin en yüksek olduğu mahalle olarak belirlenmiştir. Risk değerlendirmeleri ise sırasıyla Ataköy 2-5-6 ve Sakızağacı mahallelerinin en yüksek riskin en yüksek olduğu mahalleler olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Northern coast of the Sea of Marmara hosts many of coastal facilities. Bakırköy is one of the most critical coastal districts of İstanbul with the importance of air and marine transportation. There are many other coastal facilities and structures in Bakırköy district such as marinas, small scaled craft harbors, water front roads and business centers that are prone to suffer from the marine disasters. In the history, the Sea of Marmara has experienced numerous earthquakes and associated tsunamis. Therefore, risk assessment is essential for Bakırköy district, as well as for other parts of İstanbul. In this study, a new methodology for tsunami risk assessment is further developed and applied to Bakırköy district of İstanbul. For determination of the worst case hazard scenario, simulations are performed on the tsunami numerical model NAMI DANCE. Human vulnerability assessments are realized by using GIS-based Multi Criteria Decision Analysis (MCDA). Among MCDA methods, Analytical Hierarchy Process (AHP) is selected. Vulnerability at location and evacuation resilience are the main elements in the hierarchical structure of AHP. Hazard and human vulnerability assessments are integrated to obtain the tsunami risk assessments for Bakırköy district. In the risk relation, the preparedness and awareness level of the community is also considered. The hazard, vulnerability and risk assessments are also evaluated according to the neighborhoods of Bakırköy district and the population. The tsunami simulations revealed that the maximum inundation distance is over 350 m on land and water penetrates almost 1700 m along Ayamama Stream. Inundation is observed in eleven neighborhoods of Bakırköy district. In the inundation zone, maximum flow depth is found to be over 5.7 meters. The inundated area forms 4.2% of whole Bakırköy district and 62 buildings are located in the inundation zone. According to the human vulnerability assessment, Sakızağacı and Ataköy 2-5-6 are the locationally most vulnerable neighborhoods while Yenimahalle is the one where the evacuation is most resilient. The risk assessments showed that the Ataköy 2-5-6 neighborhood is the one where the risk is very high and it is followed by Sakızağacı neighborhood.
Benzer Tezler
- Prediction of tsunami inundation zone using gis spatial modelling for coastal region (Gaza strip - case study)
Kıyı bölgesi için CBS mekânsal modellemeyle tsunami bölgesi tahmini (Gazze şeridi - vaka çalışması)
ANASS AHMAD ALQATANANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İnşaat MühendisliğiGaziantep Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. TUTOR MEMBERS OF AYŞE YETER GÜNAL
- Assessment of different hazards and vulnerabilities with sparse data in coastal city of Karachi, Pakistan
Kıyı metropolitan şehri Karachi'nin CBS tabanlıçok kriterli karar analizi ile hasar görebilirlik değerlendirmesi
JAWAD AHMED NİZAMANİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Jeodezi ve FotogrametriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CEVDET YALCİNER
- Sensitivity analysis for the optimum shelter location model
En uygun barınma alanlarının modeli için duyarlılık analizi
SEYEDALİ HOSSEINI MILANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİMMET KARAMAN
- Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği
A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study
EVREN UZER VON BUSCH
Doktora
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Deprem tehlikesi altındaki bölgelerin analitik hiyerarşi yöntemi ile risk durumunun belirlenmesi: Bahçelievler örneği
Determining the risk status of regions under earthquake danger by analytical hierarchy process: Bahçelievler example
ORHUN BİÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAİDE DURAN