Geri Dön

Arjantin demokratikleşme deneyimleri ışığında; 2007 sonrası Türkiye'sinde yapılması planlanan yeni anayasalarda, temel hak ve hürriyetler, vatandaşlık, insan hakları ve hakikat komisyonu tartışmaları

Discussions fundamental rights and freedoms, citizenship, human rights and truth commission in the new constitutions planned to be adopted in post-2007 Turkey in the light of argentina's democratization experiences

PDF İndir

  1. Tez No: 443312
  2. Yazar: YURDAĞER VAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE NİLÜFER NARLI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Küresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 157

Özet

Latin Amerika ve Ortadoğu'daki çok sayıda ülke örneğinde görüldüğü gibi darbeleri takip eden dönemlerdeki gelişmeler orduyu siyasi karar verme süreçlerinde merkezi konuma taşıyan yeni anayasal süreçlerin başlamasına yol açmıştır. Askerlerin siyasi karar verme mekanizmaları üzerine etkisini kurumsallaştıran farklı vesayet rejimi kalıpları ortaya çıkmıştır. Tez kapsamında incelenen örneklerde görüldüğü gibi; darbe sonrası dönemlerde askerler, genişleyen yetkileri sonucu hem yasama hem de yürütme erkindeki karar verme süreçlerinde otorite sahibi olabilmişlerdir. Askerlerin siyasi karar verme mekanizmalarındaki gücünü arttıran veya muhafaza edilmesini garanti altına alan anayasal düzenlemeler olduğu kadar, ordunun siyasi süreçlerin dışına çıkartılması ve sivilleşme dönemi, hatta darbecilerin yargılanmasına yol açan anayasal ve hukuki düzenlemeler ile sonuçlanan örnekler de görülmektedir. Bu örnekler askeri darbeler ile anayasal süreçler ve reformlar birbirleri ile her daim ilişki içinde bulunduğunu ortaya koyması açısından önemlidir ve tez kapsamında incelenmiştir. Tez geneli itibariyle karşılaştırılmalı çalışma modeli örneğidir. İki ülkedeki asker- sivil ilişkileri aşağıda sıralanan hususlar göz önüne alınarak karşılaştırmalı olarak incelenecektir: Arjantin ve Türkiye'de demokrasiye geçiş dönemlerinden önceki ve sonraki siyasal koşullar, darbe sonrası dönemde gerçekleşen anayasal süreçlerde ortaya çıkan temel hak ve hürriyetler, vatandaşlık, sivil toplum örgütleri, insan hakları ile ilgili düzenlemeler ve geçiş dönemi adaletini tesis eden hukuki düzenlemeler ve toplumsal talepler. Türkiye ve Arjantin arasındaki en önemli fark özellikle Arjantin'de darbe sonrası dönemde kurulan ve tez kapsamında incelenen hakikat komisyonlarının Türkiye'de tesis edilmemesidir. Bu farkın ortaya çıkışına yol açan nedenler veriler ışığında analiz edilecektir. Genel itibariyle, Arjantin'de 1976 ile Türkiye'de ise 1980 de gerçekleşen darbeler referans olarak alınmıştır. Tezin dayandığı teorik çerçevede, başta karşılaştırmalı siyaset kuramcısı Gabrial Almond'un yaptığı Latin Amerika ülkeleri üzerine siyasi karşılaştırmalardan yola çıkılmıştır. Luckham'ın asker-sivil ilişkilerine katkı sağladığı örtülü vesayet ve Huntington'un 3.dalga teorisininde ki az gelişmiş ülkelerde askeri müdahale çeşitleri tespiti ile Türkiye ve Arjantin'de askerin siyasallaşması sonucunda yaptığı darbelere, darbe sonrası ortaya çıkan siyasal süreçlere, özellikle yeniden yapılanma sürecinde asker-sivil ilişkilerindeki sivil kontrol lehine değişimlere ve demokratikleşme bağlamında toplumun yeniden inşasında yapılan anayasal düzenlemeler analiz edilmiştir. Tez Arjantin ve Türkiye'nin demokratikleşme sürecinde darbe sonrası dönemdeki anayasal süreçleri, sivilleşme yolunda toplumsal talepleri ve reformları ve bu süreçlerin demokratikleşmeye katkısını sorgular. Elde edilen bulgular kapsamlı bir literatür ve teorik çerçeve bağlamında çözümlenmiştir. Ulaşılan bilgilere göre; Arjantin ve Türkiye'de askeri darbelerin sonrasında ki demokratikleşme süreçleri farklı dönemlerde gerçekleşmiş; Arjantin'de hemen darbe sonrası başlayan sivilleşme ve geçiş dönemi adaleti inşası 1980'lı yıllarda başlamış, Türkiye'de ise darbeden yaklaşık 30 yıl sonra Avrupa Birliği'ne uyum sürecinin tetiklemesi ile başlamıştır. Arjantin'de sivil toplum kuruluşlarının yoğun sivilleşme ve darbe ile yüzleşme talepleri ve seçilen yeni yönetimler tarafından gerçekleştirilen anayasal reformlarla birlikte“geçiş dönemi adaleti”(İctj 2016) kapsamında adımlar atılmıştır. Türkiye'de ise 1990'lı yılların sonlarında cılız sesle dillendirilen sivilleşme süreci ancak 2000'li yılların sonlarında AB'ye uyum sürecinde gerçekleştirilen asker-sivil ilişkilerinin yeniden yapılanması ile başlanmıştır. Tez kapsamında Arjantin'in 1980'lı yıllarda başladığı sivilleşme yolunda yapılan anayasal reformlar ve Türkiye'de gerçekleştirilen asker-sivil ilişkileri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu incelemeden elde edilen bulgular ışığında Türkiye'de 2007 sonrası yapılması düşünülen yeni anayasada ki değişiklikler, temel hak ve hürriyetler, vatandaşlık, insan hakları ve hakikat komisyonu tartışmaları yapılmıştır. Bu çalışmada karşılaştırmalı karşılaştırmalı siyaset bilimine katkıda bulunacağı gibi, geçiş dönemi adaleti üzerine yapılan araştırmalara da katkı sağlayacaktır. Araştırmanın Önemi ve Kapsamı Türkiye'de son on yılda damgasını vuran tartışmalardan birisi askerin müdahalesi olmadan hazırlanan anayasanın demokratikleşme için özel önem arz ettiği ve bu tür bir anayasanın nasıl olması gerektiğidir. Bu sorunun cevabının bulunmasına katkı sağlayacak bir çalışma olarak Türkiye'ye askeri darbe yaşama deneyimleri açısından benzeyen Arjantin'in anayasasını hazırlarken geçirdiği süreçlerden, tecrübe ve deneyimlerden yararlanabilme amacı hedeflenmiştir. Arjantin'de anayasal süreçte insan hakları kavramının nasıl şekillendiğini; ülkemizde yapılması planlanan yeni anayasa tartışmalarında nasıl rol modeller çıkarıldığına bakılacaktır. Türkiye ve Arjantin asker-sivil ilişkileri, siyasal kültür, darbe öncesi yaşanan siyasal dinamikler ve dış politika dinamikleri, darbe sonrası dönemdeki anayasal reformlar, anayasa maddelerinin uygulanışı ve demokratik süreç sırasında alınan kararların nasıl uygulandığı ve bu kararların geçiş dönemi inşası ve demokratikleşme açısından önemi tartışılacaktır. Araştırma Soruları Tezin ana araştırma sorunları: Türkiye ve Arjantin'de asker-sivil ilişkileri hangi siyasi ve sosyal değişkenler açısından benzerlik ve farklılıklar gösterdiği ve darbe sonrası ve askeri rejim sonrası dönemlerde (Arjantin 1982 Türkiye 1983) yaşanan sivilleşme yolundaki siyasi süreçleri tetikleyen sosyal ve siyasi faktörler arasında benzerlik ve farklılar nelerdir? Gözlemlenen farklılar ile geçiş dönemi adaleti ve demokratikleşme arasında nasıl bir ilişki ortaya çıkar? Bu sorunsal aşağıdaki alt sorunlar ile birlikte ele alınacaktır. i. Arjantin'in anayasa formları, insan hakları, siyasal istikrar, katılım ve sıkça yaşanan darbeler göz önüne alındığında Türkiye arasındaki benzerlikleri ve yeniden yapılanmadaki farklılıklar nelerdir? ii. Yapılması planlanan yeni anayasa için Arjantin'deki anayasa yapım süreci takip edildi mi? iii. Türkiye'de 1980 darbesi sonrası anayasal reformlar neden gecikti? Reformların gecikme nedenleri ile bağlantılı olan siyasi dinamikler ve hukuki yapılar nelerdir? iv. Türkiye'de Hakikat Komisyonları neden kurulmadı? Hakikat komisyonlarından ve Geçiş dönemi adaleti mekanizmasından ne kadar haberdarız?

Özet (Çeviri)

As is seen with the numerous country examples in Latin America and the Middle East, developments in the periods following the coups caused initiation of the new constitutional processes carrying the army to a central position in the decision-making processes. Different tutelage regimes emerged institutionalizing the effect of soldiers on decision-making processes. As the examples analysed within the scope of thesis show, the army had authority in the decision-making processes in legislative and executive bodies as a result of the extended powers gained in the post-coup period. There are constitutional regulations increasing the power of the army in political decision- making mechanisms or guaranteeing the protection of this power; however, there are also examples that result with the demilitarization and exclusion of the army from the political processes including those that resulted with the constitutional and legal regulations leading to the judgement of the coup plotters. These examples are important in terms of revealing the ever-existing relation between the military coups, constitutional processes and reforms thus they were analysed within the scope of the thesis. In general, the present thesis is an example of the comparative study method. Soldier- civilian affairs in two countries will be studied in consideration of the following particularities and by making a comparison: Political conditions before transition into democracy, fundamental rights and freedoms that arose during the constitutional processes in the post-coup period, regulations on citizenship, non-profit organizations, human rights and legislative regulations and social demands shaping the transition period's justice in Argentina and Turkey, The most important difference between Argentina and Turkey truth commissions studied in the present thesis were not formed in Turkey as was done in the post-coup period in Argentina. Causes of such difference will be analysed in the light of information. In general, 1976 coup in Argentina and 1980 coup in Turkey have been taken as reference. Initially, theoretical framework of thesis has been based on the political comparisons made by Gabrial Almond, a comparative politics theoretician, on Latin American countries. Constitutional regulations made during the reconstruction of the society have been analysed with particular regard to coups made in Turkey and Argentina as a result of politicization of the army, political processes in the post-coup period, shift towards the control of the public in the military-civilian relations and democratization based on the concealed tutelage of Luckham that contributed to the military-civilian relations and types of military interventions in underdeveloped countries as suggested by Huntington in the 3rd wave theory. The thesis focuses on the constitutional processes in the post-coup period in the democratization process of Argentina and Turkey, social demands and reforms towards demilitarization and contribution of such processes to the democratization. Findings have been analysed in accordance with a comprehensive literature and theoretical framework. Findings showed that democratization processes of Argentina and Turkey after the military coups occurred in different periods; demilitarization and transition justice construction started immediately after the coup in Argentina, however in Turkey, the process started with the triggering of the adaptation period to the Europe Union approximately 30 years later than the coup. In Argentina, steps were taken towards“transition period justice”(İctj 2016) as a result of the demands of the non-profit organization for demilitarization an confrontation with the coup and constitutional reforms made by the new elected governments. In Turkey, demilitarization process voiced almost silently in the end of the 1990s started with the reconstruction of the army-civilian relations in the adaptation period to the EU in the end of 2000s. The present thesis compares the constitutional reforms made in Argentina in the beginning of 1980s towards demilitarization and army-civilian relations in Turkey. Findings obtained from this comparison are used to discuss constitutional reforms contemplated in Turkey for the post-2007 period, fundamental rights and freedoms, citizenship, human rights and truth commission. The present study will contribute to the political sciences and studies conducted in connection with the transition period justice. Subject and Scope of the Study One of the debates that left a mark on the last decade of Turkey is the importance of the constitution that is designed without military intervention towards democratization and how such a constitution must be, The objective is to benefit from the processes and experiences carried out and gained during the design of the constitution by Argentina that is similar to Turkey with regard to military coup experiences as it is thought that gaining insights on such experiences would contribute towards finding the answer of the aforementioned question. The way human rights were shaped during the constitutional process in Argentina will be analysed to see which role models would appear for the process of the new constitution contemplated in our country. The importance of the army-civilian relations, political culture, political dynamics and foreign policy dynamics in the pre-coup period, constitutional reforms in the post-coup period, implementation of the constitutional articles and the relevant decisions in Turkey and Argentina will be discussed in terms of constructing the transition period and democratization. Research Questions Main research questions of the study: What are the differences and similarities of army-civilian relations in Turkey and Argentina in terms of political and social factors and what are the differences and similarities between the social and political factors triggering the political processes experienced towards demilitarization in the post-coup and post-military regime periods (1982 for Argentina, 1983 for Turkey)? What is the link between the differences found and transition period justice and democratization? Answers shall be sought to this question in consideration of the following sub-questions. v. What are the similarities of Argentina with Turkey and differences in its reconstruction process in consideration of its constitutional reforms, human rights, political stability, participation and frequently experienced coups? vi. Was the constitutional design process of Argentina followed for the new constitution contemplated in our country? vii. Why were the constitutional reforms delayed in Turkey in the period following the 1980 coup? What are the political dynamics and legal structures linked with the causes of delay experienced with reforms? viii. Why Truth Commissions were not established in Turkey? What do we know about Truth Commissions and Transition Period Justice mechanism?

Benzer Tezler

  1. Tez No

    204678

    Civilian-military relations in the Argentinean democratization (1983-1995)

    Arjantin demokratikleşmesinde sivil-asker ilişkileri (1983-1995)

    İNAN AKDAĞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2006

    Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. CANAN ASLAN AKMAN

  2. Tez No

    314855

    Gelişen piyasalarda neoliberalizm ve demokratikleşme

    Neoliberalism and democratization in emerging markets

    AKİF BAHADIR KAYNAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. LEVENT ÜRER

  3. Tez No

    51961

    The Relationship between the church and the state

    Devlet ve kilise arasındaki ilişkiler

    JUAN MARTİN SABATİNİ BARREDO

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1996

    Siyasal Bilimlerİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Y.DOÇ.DR. BANU HELVACIOĞLU

  4. Tez No

    453037

    Başkanlık sistemi üzerine bir inceleme: ABD, Arjantin ve Brezilya örneği

    Evaluation on presidential system: USA, Argentina and Brasil

    SENEM ÖZGİRGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Kamu YönetimiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İLKNUR TÜRE

  5. Tez No

    868696

    Çok boyutlu ölçekleme analizi ve kurumlara güven istatistikleri üzerine bir uygulama

    Multidimensional scaling analysis and an application on trustin organizations statistics

    BERAT DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonometriMarmara Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAY GİRAY YAKUT

Geri Dön