Geri Dön

Celâleddin ed-Devvânî'nin kelâm sistemi

The Celaleddin ed-Devvani's system of kalam

  1. Tez No: 445717
  2. Yazar: MUSTAFA AKMAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSA YÜCEER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 372

Özet

Karakoyunlu ve Akkoyunlu devletleri zamanında yetişip önemli görevler üstlenen Devvânî, aynı zamanda Osmanlı kelâm düşüncesinin şekillenmesinde de etkili olan mühim kelâmcılardan biridir. Felsefe ile din arasında bir çelişki olmadığına inanan Devvânî'nin en mühim hedefinin, yaşadığı dönemde felsefeyi saygın ve kabul edilir kılma olduğu ve bu hususta başarılı olduğu anlaşılmaktadır. Sühreverdî'nin işrâk, İbnu'l-Arabî'nin vahdet-i vücûd ve Tûsî'nin ahlâk felsefesinden benimseyerek istifade etmiş olan Devvânî'nin bunlardan özellikle İbnu'l-Arabî'ye daha çok ilgi duymuştur. Öte yandan Meşşâî ve İşrâkî terminolojiyi birlikte kullanan Devvânî, benimsediği sudûr nazariyesini kurgularken hem İslâm Meşşâîlerinin hem de İşrâkîlerin bu yöndeki yaklaşımlarını birleştiren bir tutum sergilemiştir. Gazzâlî sonrası İslâm dünyasında Meşşâî felsefeye karşı oluşan olumsuz havayı dağıtma ve felsefe ile din arasında temelde bir uzlaşı kurma çabasında olduğu görülen Devvânî, felsefe ile tasavvuf arasında tam bir ahenk bulmaktadır. Bu itibarla bir yandan meşhur bir kelâmcı ve felsefeci, diğer yandan ise tasavvufla ilgilenen birinin düşüncelerinde tenakuzu atlayan çok iyi bir seçmeci (eklektik) olması gerekir. Ne var ki Devvânî'nin eserlerinden böyle bir tutumunun varlığı fark edilememiş, aksine birçok düşüncesini birbiriyle ilişkilendirmeden bıraktığı görülmüştür. Devvânî eserlerinde Şefâat, Kabir Azabı, Sırat, Mîzân, Kabir Sorgusu, İvaz, Rü'yetullah, Mu'cize ve Kerâmet vs. temel kelâmî konuların tamamında Eş'arî söylemi esas almıştır. Hemen her eserini kelâmî, felsefî ve tasavvufî bir zemine oturtmaya çalışan Devvânî, kelâmdaki şerh ve hâşiye geleneğinin zirve ismidir. Bu dönemde kelâm ilmi gerileme dönemine girmiş buna karşın tasavvufî düşünce felsefeleşerek geniş bir çevre bulmuştur. İşte görebildiğimiz kadarıyla Devvânî tam da bu çevreye mensup bir kelâmcı gibi durmaktadır.

Özet (Çeviri)

Devvânî grows old and undertake important tasks in the times of Karakoyunlu and Akkoyunlu states and also he is one of the prominent theologians who influents the Ottoman theological thought. Devvâni believes that there is not any conflicts between religion and philosophy. His most important goal was to make the philosophy respectable and acceptable and now we can see that he was successful in his goal. Devvani benefits particularly from Suhrawardi's Israir, Ibn al-Arabi's unity-Existence and Tûsî's moral philosophy but he was more interested in Ibn al-Arabi's thoughts. Of the particular benefit of those who have had the Ibn al-Arabi has Devvânî'n more interested. Devvânî usedboth of the İşrâkî terminology and the Meşai and he constructed an attitude that combines both approaches in his direction . Devvânî finds complete harmony between mysticism and philosophy. In this respect, on the one hand a well-known theologian and philosopher, on the other hand eclectic should be. But we can't reveal the presence of such an attitude from Devvânî'n works, unlike many thoughts were replaced by without associating with each other. İn Devvani's Works about intercession, Grave Torment, Sirat, balance, Kabir query, İvaz, Rü'yetullah, and miracles, etc. on all of the basic theological issues hevwa based on Ash'ari 's discourses.

Benzer Tezler

  1. Celâleddin Ed-Devvânî'nin İsbât-ı Vâcib anlayışı (Risâletü İsbâti'l- Vâcibi'l- Kadîme adlı eserine göre)

    Celâleddin Ed-Devvânî's Understanding of Isbât-ı Vâcib (According to his work called Risaletü Isbâti'l- Vâcibi'l- Kadime)

    HÜSEYİN KÖROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RAMAZAN BİÇER

  2. Celaleddin ed-Devvani ve 'Ta'rifu İlmi'l-Kelam' adlı eseri

    Başlık çevirisi yok

    RESUL VURAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA AKÇAY

  3. Celâleddîn Devvânî'de isbât-ı vâcib tartışmaları: Teselsülün iptali örneği

    Discussions for the Existence of God in Jalal ad-Din ad-Dawani: Disproving infinite Regress

    MEHMET NECMEDDİN BEŞİKCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Dinİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLYAS ÇELEBİ

  4. Muhyiddîn el-Karabâğî'nin Şerhu Risâleti İsbâti'l-Vâcib li'd Devvânî adlı eserinin tahkik ve incelemesi

    The critics and analysis of Muhyî al-Dîn al-Qarabâghî's work Şerh Risâleti İsbâti'l-Vâcib

    ZEYNEP DEMİRKOL

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2021

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SALİH AYDIN

  5. Yalancı paradoksu ve hüsün-kubuh meselesine delil oluşu: Devvânî'nin 'Cezrü'l-Esam' adlı risâlesi

    The liar paradox and its being evidence to the problem of husun-qubuh: Jazr al-Asam risalah of Dawwānī's

    MERYEM ÇATAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET BULĞEN