Artvin ve Erzurum illerindeki Bagratlı dönemi Hıristiyan dini mimarisinde taş bezeme
The stone ornament in Christian religious at the period of Bagratlı, which are in the cities of Erzurum and Artvin
- Tez No: 445767
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. OSMAN AYTEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 727
Özet
Tarihi kaynaklara göre, Tao-Klarceti olarak bilinen Artvin, Erzurum ve Ardahan illeri 9. yy.ın ortalarından, 16. yy.daki Osmanlı hâkimiyetine geçinceye kadar uzun bir süre, I. Aşot tarafından kurulmuş Tao-Klajeti Beyliği'nin topraklarını oluşturmuştur.Ortaçağ Gürcü sanatının gelişiminde kültürel bir merkez olarak tarihi Tao-Klarceti bölgesi, Ortaçağ Gürcü devletinin beşiği konumundadır. Azize Nino buralardan geçerek 330'lu yıllarda Gürcistan'da Hıristiyanlığı yaymaya başlamıştır. Bölgedeki ilk Gürcü Hıristiyanlık merkezleri olan; Kirazalan (Tuharisi), Ardanuç (Artanuci), Ferhatlı (Ahıza/Akhiza), Bağcılar (Opiza), Pırnallı (Porta/Handzta), Oğuzyolu (Eruşeti), Karostav (Tskarostavi) ve Anaçlı (Ançi) daha 4 ve 6. yy.da Gürcü kralları Mirian ve Vahtang Gorgasali döneminde kurulmuştur. 9-10. yy.'a tarihlenen ve Tao-Klarceti'deki Hamamlı (Dolishana), Altıparmak (Barhal), Penek (Bana), Çamlıyamaç (Öşki), Bağbaşı (Hahuli), Tekkale (Dörtkilise), İşhan ve Cevizli (Tbeti) gibi büyük piskoposluk katedral ve manastırların cephelerinde görülen plastik bezeme programları araştırma konumuzu teşkil etmektedir.Tao-Klarceti bölgesinde daha birçok manastır ve kilise yapısı mevcuttur. Ancak araştırma konumuz dışında kalan manastır ve kiliselerin birçoğunun plastik bezeme konusunda fakir olduğu görülmektedir. Bu dönemde bölgede yapılan manastır ve kiliselerin zor şartlar ve ekonomik yetersizliklerden dolayı, esasen yöreden sağlanmış taş malzemelerle inşa edilmesi ve bunların düzgün olmayan yüzeylerinin de plastik bezemeye elverişsizliği ile açıklanabilir. Örneğin; Opiza, Daba, Handza, Gunatlis, Midznazori, Tskarostavi, Baretelta, Berta ve Şatberdi manastırları gibi birçok manastır ve kilise bu açıdan oldukça zayıftır. Bölgedeki anıtsal mimarlık örnekleri bugüne kadar pek çok açıdan incelenmiş ve değerlendirilmiş ancak; yapılan çalışmalarda plastik bezemeye yeterince yer verilmediği veya plastik bezeme konusunun tüme yönelik bir bakış açısıyla ve detaylı olarak ele alınmadığı görülmektedir. Bu nedenle araştırmamıza konu olan yapıların plastik bezemeleri tez konumuzu oluşturmaktadır. Buna bağlı olarak; tezimizin katalog bölümünü oluşturan yapıların plastik bezeme örnekleri ile komşu sanat çevrelerinden, Ermeni, Bizans ve Anadolu Selçuklu mimarisinde görülen plastik bezeme örnekleri arasında karşılaştırma yapılmış ve değerlendirilmiştir. Bölgedeki Bagratlı mimarisinin; malzeme, teknik ve süslemelerdeki ikonografik temaları da dikkate alarak; tarihi, kültürel ve mimari plastik bezeme açısından, farklı kültürler arası etkileşimine dikkat çekilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
According to historical sources, Tao-Klarjeti, known as Artvin, Erzurum and Ardahan formed the land of Tao Klajet principality founded by Tao I for a long time, from mid. 9th century until it passed under Ottoman rule in 16th century. Tao-Klarjeti region, as a center of development in medieval Georgian art, is in the position of the cradle of the medieval Georgian state. St. Nino, passing through here, started to spread Christianity in Georgia in 330s. The first Georgian Christian centers in the region; Kirazalan (Tuharisi), Ardanuç (Artanuci), Ferhatlı (Ahıza/Akhiza), Bağcılar (Opiza), Pırnallı (Porta/Handzta), Oğuzyolu (Eruşeti), Karostav (Tskarostavi) and Anaçlı (Ançi) were even founded in 4th and 6th centuries in the period of Georgian Kkings Vakhtang Gorgasali and Mirian. Plastic decorative program seen in façade of the large diocese cathedral and monasteries in Tao-Klardjeti such as Hamamlı (Dolishana), Altıparmak (Barhal), Penek (Bana), Çamlıyamaç (Öşki), Bağbaşı (Hahuli), Tekkale (Dörtkilise), İşhan and Cevizli (Tbeti), dated to 9th -10th centuries, constitutes our research topics. Many more monastery and church structures can be seen in Tao-Klarjeti. However, it seems that many of the monasteries and churches, excluded in our study, are poor in terms of plastic decoration. This is the case due to the difficult conditions and the economic inability of the churches and monasteries built in the region in this period, essentially built with stones provided in the region and also not having smooth surface, which is unfavorable to plastic decorations. For example; monasteries and churches such as Opiza, Daba, Handza, Gunatlis, Midznazori, Tskarostavi, Baretelta, Berta and Şatberdi are rather poor in this respect. Monumental examples of architecture in the region have been examined and evaluated in many ways so far; however; it seems that enough coverage hasn't been given to plastic decoration in the studies made or the plastic decoration issue hasn't been held as a whole and in detail. Therefore, the plastic embellishments of the structures, the subject of our research, form our thesis topic. Consequently; a comparison and evaluation has been made between the samples of plastic decoration of the structures which form our catalog chapter and plastic decoration samples seen in the architecture of our neighboring art circles - Armenian, Byzantine and Seljuk. Architecture of Bagrat in the region; also taking into account the material, technique and decoration iconographic themes; it has been tried to draw attention to the interaction between different cultures in terms of historical, cultural and architectural plastic decoration.
Benzer Tezler
- Artvin, Erzurum ve Bayburt illerindeki bazı mikro havzalarda orman, mera ve tarım alanlarında toprak altı ve toprak üstü karbon miktarlarının belirlenmesi, uydu görüntüleri ile ilişkilendirilmesi ve modellenmesi
Determination and modelling of above ground and below ground carbon contents in forest, grassland and agriculture areas with association by using satallite images in some sub-basins of Artvin, Erzurum and Bayburt
MUSA DİNÇ
Doktora
Türkçe
2017
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN TÜFEKÇİOĞLU
- Artvin, Erzurum ve Bayburt illerindeki bazı mikro havzalarda bozuk orman ve mera alanlarında bazı toprak özelliklerinin belirlenmesi, uydu görüntüleri ile ilişkilendirilmesi ve modellenmesi
Determination and modelling of soil properties of degreaded forest and grassland areas in some micro catchments of Artvin, Erzurum and Bayburt using satellite images
AHMET DUMAN
Doktora
Türkçe
2017
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN TÜFEKÇİOĞLU
- Erzurum, Artvin ve Rize illeri Hydraenidae (Polyphaga, Coleoptera) türlerinin sistematik yönden incelenmesi
Systematic investigations on Hydraenidae (Polyphaga, Coleoptera) species in Erzurum, Artvin and Rize provinces
AHMET KASAPOĞLU
- Bazı yerli koyun ırklarında yapağı verim ve kalitesine yönelik morfolojik-genetik karakterizasyonunun belirlenmesi
Determination of morphological-genetic characterization for fleece production and quality in some native sheep breeds
AYŞE ŞEN
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ÖZDER
- Tarım ve hayvancılık kaynaklı metan emisyonlarının TROPOMI metan ölçümleri ile incelenmesi
Assessment of methane emissions from agriculture and livestock with TROPOMI methane observations
EDA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL