Kasım Salahuddin el-Hânî'nin 'Fima yecibu i'tikaduhu fi'l kader' adlı eserine göre kaza-kader ve eserin tahkiki
November Selahaddi̇n el-Hânî'n the 'Fia was to yecib the i'tika fi destiny' monuments by fate and work accident-that's arbitration
- Tez No: 445792
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Arapça
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Tahkikini yapmaya çalıştığım kitap Kasım b. Salahaddin el-Hânî el-Helebî'ye aittir. Kendisi hicri on birinci asırda yaşamıştır. Birçok bölgeye ilim yolculukları gerçekleştirmiştir. eş-Şeyh Ebu'l-Vefa el-Ursî, eş-Şeyh Ahmed el-Hemsî ve onun kardeşi Abdulganinin yanı sıra Ramazan el-Helbî'den de ders almıştır. el-Hânî'nin, bazısı tahkik edilmiş ve bazısı da hâlâ el yazması şeklinde olmak üzere birçok eseri bulunmaktadır. El yazmalı eserlerinden bir tanesi de“fima Yecibu İ'tikâduhu fi'l-Kader”adlı kitabıdır ki bu kitap son derece önemlidir. Zira kaza ve kadere olan inanç imanın şartlarından sayılır. Ayrıca bu mevzunun etrafında islam düşmanları tarafından etrafa yayılmak istenen fitnenler de göz önünde bulundurulduğunda Allah'a ve onun sıfatlarına inanmanın kaza ve kader konusunda ne kadar önemli olduğu da ortaya çıkmaktadır. Biz de eş-Şeyh Kasım b. Salahaddin el-Hânî el-Helbî'nin“fima Yecibu İ'tikâduhu fi'l-Kader”adlı eserini ele alarak söz konusu mevzuya müellifin görüşleri doğrultusunda değinmek suretiyle son derece objektif ve kayda değer tespitlerde bulunmaya çalıştık ve elbette ki tüm bu konuları araştırırken çalışmamızın asıl amacını teşkil eden ve Kral Suud Üniversitesinde rastladığımız iki nüshanın da karşılaştırılması neticesinde çok titiz bir şekilde tahkik çalışmalarını tamamlamaya çalıştık. Dolayısıyla söz konusu eserde geçen gerek ayetler gerekse hadisler olsun bunların tamamının tahricini yaparak içerdikleri garip ve yabancı kelimelerin de uzunca bir açıklamasını yapmaya gayret gösterdik. Çalışmamızda ana ve alt başlıklar halinde üç bölüme yer verdik. Giriş kısmından sonra gelen ve ilk bölümü teşkil eden kısımda "Araştırmanın amacı ve önemi, genel çerçevesi, eş-şeyh Kasım el-Hânî'nin hayati ve ilmi serüveni, ismi ve nesebi, doğumu ve vefatı, hocaları ve talebeleri ilmi yolculuğu ve eserlerini ikinci bölümde de beş alt başlık dâhilinde müellifin kaza ve kader hakkındaki görüşlerini, kaza ve kaderin sözlük ve ıstılah anlamlarını, akil kavramı ve bu konudaki rolünü anlatmaya çalıştık. Söz konusu alt başlıların üçüncüsünde kudret ve irade kavramlarını irdeleyerek müellifin bu kavramlar hakkındaki yaklaşımlarını açıklamaya çalıştık ki ona göre Allah'ın kendisine özgü ve ezeli iradesinin olduğunu ve insanların (olumlu veya olumsuz) davranışlarından dolayı durumlarını saidden (iyiden) şakiye (kötüye) veya şakiden saide (zorlama olmaksızın) dönüştürebileceğini söylemektedir. Dördüncü alt başlıkta ise ihtiyâr ve cebr kavramlarını ayrıca eşârilerin bu konudaki yaklaşımlarını ele aldık. Çünkü onlara göre kul asla ve asla kendi eylemlerinin yaratıcısı değildir ve cebr ehli sünnetin ittifakıyla batıldır. Beşinci alt başlıkta da cedelin kaderdeki hükmünü anlatmaya çalıştık ki yine müellife göre cedel bu meselede asla kabul edilemez. Zira böyle bir durumda kişinin ceberiye veya kaderiye fırkalarının görüşlerine kayma tehlikesi bulunmaktadır. Halbu ki kişi kendisine emredilenlerle sorumludur. Beşinci alt başlıkta da kitap içinde geçen nassların/metinlerin tahkikiyle ilgilenmeye çalıştık. Bu mevzuda söz konusu kitabın Kasım el-Hânî'ye ait olduğunun altını çizmeye çalıştık. Zira ilgili ve muteber kaynakların bundan söz etmediğini tespit ettik. Ayrıca eserin üzerinde müellifin kendi el yazısıyla isminin yazılı olduğunu belirtmeye çalıştık. Bununla beraber tahkikini gerçekleştirmeye çalıştığımız nüshanın Kral Suud üniversitesinde bulunan iki nüsha ile Dubai'de bulunan kültür ve miras merkezi cemiyetindeki bir nüshadan ibaret olduğunu ifade ederek bunları karşılaştırmaya çalıştık. Üzerinde müellifin ismi yazılı olduğu ve tarihinin de bulunduğu nüshayı A kategorisinde üzerinde herhangi bir şey yazılı olmayan nüshayı ise B kategorisinde göstermeye çalıştık. Daha sonra müellifin metodundan söz ederek kendisinin Bağevî'nin Meâlimu't-Tenzîli, İîcî'nin el-Mevâkıf'ı, Seyid Şerif'in Şerhu'l-Mevakıfı, Nesefî'nin el-Aklâidi ve Muslihuddin'in Haşiyesi gibi son derece muteber kabul edilen kitaplardan yararlandığını belirtmeye çalıştık. En sonunda da söz konusu el yazmalı levhaların resimlerinin de bırakarak ve bizzat tahkik evi olan Beytu'l-Kasîd'e giderek çalışmamıza bir hatime yazarak sonuçlandırmaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
This is a thesis by Sheikh Qasm bin salahaddin al-Khani, in which he gives his own interpretation about the notion of God's will and decree and submits that Allah almighty is able to transform the Life of the people from happiness to misery and vice versa. I wrote an introduction to this thesis in which I dwelled on the significance of the research and my approach in investigating this scholarly work. I then divided the dissertation into three chapters. The first chapter is devoted to sheikh Qasm's life. The chapter consists of two parts in the first part, I dwell on his personal life, his name, his ancestry, his birth, and his death. The second part is devoted to his scholarly life, his Sheikh, his students, his writings, and his journeys. The second chapter is devoted to his views on God's will and decree. The chapter consists of five parts, in the first part, I investigate the notion of will and decree linguistically and conceptually. In the second, the role of the reason will be discussed. In the third, I will try to form an understanding of the notion of ability and will. In the fourth, free choice and determinism will be enquired about, and in the fifth, The rules on the dispute about the will and decree will be argued about. The third chapter investigates the text, the authorship of the author of the book, his approach in writing this thesis, The description of the writing, The content of the book and the author's preface to it, and then I wrote a conclusion, and abstract of the research, and I put the table of content and the references.
Benzer Tezler
- Kâsım Bin Selahaddin El-Hânî'nin hayatı eserleri ve tasavvufi görüşleri
Qasim Bin Salahaddin Al-Hânî's life and works and visions of sufis
ABDULLAH ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERZENDE İDİZ
- Irak'ın Salahuddin vilayetinde koagulase-negatifstaphylococcus Spp'nin yara izolatlarında biyofilmoluşumu ve hemolizin üretimi
Biofilm formation and hemolysins production in woundisolates of coagulase-negative staphylococcus Spp insalahuddin governorate, Iraq
MUSTFA MOHSIN HAMEED AL-KARAWI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MikrobiyolojiÇankırı Karatekin ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKAY ÇORAK ÖCAL
- El-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadis özelinde hadis usûlü kavramlarının terimleşme süreci
The terminalization process of hadith procedure concepts in specification of al-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadis
ALİ TAVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN ÇİFTÇİ