Ergenlerde algılanan ebevenylik stilleri, özerklik ve yaratıcılık arasındaki ilişkiler
The relations between parenting styles, autonomy and creativity in adolescents
- Tez No: 447762
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMİT COŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ergenlik, Esneklik, Kararlılık, Özerklik, Yaratıcılık, Adolescence, Flexibility, Persistence, Autonomy, Creativity
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu araştırmanın amacı ergenlerde algılanan ebeveynlik stilleri, özerklik ve yaratıcılık arasındaki ilişkiler incelemek, özerklik ve yaratıcılık arasındaki ilişkide bilişsel esneklik ve kararlılığın aracı rolünü sınamaktır. Araştırmanın evrenini Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Meslek Yüksekokulu ve Bolu Anadolu Lisesi'nde öğrenim gören üniversite 1. sınıf ve lise 1. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise yaşları 14 ve 22 arasında değişen, % 34.6'sı erkek, % 65.4'ü kızdan oluşan toplam 266 ergen oluşturmaktadır. Araştırmada ergenlerin anne babalarından algıladıkları ebeveynlik stillerini ölçmek amacıyla Sümer ve Güngör (1999) tarafından geliştirilen Çocuk Yetiştirme Stilleri Ölçeği (ÇYSÖ), özerklik düzeylerini belirlemek amacıyla Noom ve arkadaşları (2001) tarafından geliştirilen Musaağaoğlu ve Güre (2005) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Ergen Özerklik Ölçeği ve yaratıcılıklarını ölçmek amacıyla da nesne kullanım görevini içeren Yaratıcılık Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde ebeveynlik stilleri, davranışsal özerklik, duygusal özerklik ve yaratıcılık ilişkilerine bakarken korelasyon analizi ve tek yönlü varyans analizi; özerklik ile yaratıcılık ilişkisinde esneklik ve kararlılığın aracılığına bakarken aracılık analizi uygulanmıştır. Çalışmada ayrıca ergenlere özerklik verilip verilmediğinde yaratıcılıklarının artıp artmadığı da incelenmiştir. Araştırmada ergenler öncelikle deney ve kontrol grubu olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Çalışmaya başlamadan her iki grubun da duygudurumları yazım hızı göreviyle manipüle edilmiştir. Ardından deney grubuna beş farklı nesnenin yer aldığı fotoğraflar gösterilmiş ve kendilerine uygulamacı tarafından olabildiğince çok sayıda fikir üreteceklerini düşündükleri bir nesneyi seçme yetkisi tanınmıştır. Kontrol grubuna ise seçme yetkisi tanınmamış, deney grubundakilerin seçtikleri nesneler eşleme yöntemiyle sunulmuş ve kontrol grubundakilerin sunulan nesneyle fikir üretmeleri istenmiştir. Çalışmada yaratıcılık nesne kullanım formuyla, özerklik ise uygulamacı tarafından oluşturulan 'nesne seçimi' koşuluyla ölçülmüştür. Çalışmada esneklik puanı üretilen fikirlerin oluşturduğu kategori sayısıyla, kararlılık ise toplam üretilen fikir sayısının kategori sayısına bölünmesiyle hesaplanmıştır. Grupların yaratıcılık puanları özerklik verme ve vermeme durumuna göre karşılaştırılmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin analizi sürecinde, tek yönlü varyans analizi ve aracılık analizi uygulanmıştır. Araştırmada izin verici/şımartan ve izin verici/ihmalkar ebeveynlik stili davranışsal özerklik ile, açıklayıcı otoriter stil ise duygusal özerklik ile pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Ebeveynlik stilleri ile yaratıcılık arasında anlamlı ilişkilere rastlanmazken, özerklik verilen ergenler verilmeyenlere göre daha yaratıcı bulunmuşlardır. Ayrıca, yapılan aracılık analizi sonucuna göre hem bilişsel esnekliğin hem de kararlılığın özerklik ve yaratıcılık ilişkisinde aracı olduğu bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this research was to investigate the relationship among parenting styles, autonomy, and creativity in adolesecents and the mediating role of flexibility and persistence between autonomy and creativity. The population of this research included freshment students enrolled in Health Vocational School at Abant Izzet Baysal University and students in Bolu Anadolu High School. The sample consisted of a total of 266 adolescents, 34.6 % male and 65.4 % female, whose age ranged form 14 years to 22 years old. In this study, 'Measure of Child Rearing Styles (MCRS) developed by Sümer and Güngör (1999) to identify the perceived parenting styles of adolescents' father and mother, 'Adolescent Autonomy Scale developed by Noom and his collegues (2001) and adapted to Turkish by Musaağaoğlu and Gure (2005) to identify autonomy level of adolescents, and 'Creativity Form' which contained uses for some objects were used as instruments for assessing data. Data were analyzed by a means of correlation among parenting styles, behavioral autonomy, emotional autonomy, and creativity, one-way ANOVA, and mediatonal analysis for flexibility and persistence between autonomy and creativity. This study also investigated whether or not autonomy given to adolescents increase creativity. Adolescents were divided into two parts; experimental and control groups. Before the experiment, typing speed, and moods of participants were evaluated. Then, they were exposed to five different pictures of objects and asked to choose one as to generate many uses for this chosen object as they could do. In contrast, the participants in the control condition had no option to choose any object but were asked to generate uses for the determined object by the experimenter. In this study creativity was assessed by calculating uses for object(s), autonomy was manipulated by instructing the participants to choose either an object that they desired or an object determined by the experimenter. Flexibility was calculated by the number of various categories that they uniquely scanned and persistence by dividing the number of unique ideas into flexibility. Differences in creativity scores were analyzed according to the presence or absence of autonomy. In this study, it was found that permissive/indulgent parenting style and permissive/neglectful parenting style were positively correlated with behavioral autonomy; on the other hand, authoritative style was correlated positively with emotional autonomy. While there were no significant relationships between parenting style and creativity, adolescents given autonomy were more creative than adolescents without autonomy. Moreover, mediator analyses showed that flexibility and persistence played mediator roles for the relationships between autonomy and creativity.
Benzer Tezler
- Ergenlerde olumsuz ebeveyn stilleri ile problemli internet kullanımı arasındaki ilişkide temel psikolojik ihtiyaçlar ve duygu düzenleme güçlüğünün aracılık rolü
The mediator role of basic psychological needs and emotion regulation difficulties in the relationship between problematic internet use and negative parenting styles in adolescents
SERPİL GÜL BAYOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖNER ÇELİKKALELİ
- Ebeveynlik stilleri ile sosyal fobi arasındaki ilişkinin temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyine göre incelenmesi
Investigation of satisfaction level of basic psychological needs in relationship between parenting styles and social phobia
SABRİYE ECE HÜRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
- Ergenlerde algılanan ebeveynlik stilleri, narsisizm, psikolojik ve sosyal uyum
Perceived parenting styles, narcissism, psychological and social adjustment in adolescents
CANAN PEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiMersin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARZU AYDIN ACI
- Adolescents' self-disclosure to mother: Links to attachment anxiety, avoidance and perceived parenting style of the mother
Ergenlerin kendilerini annelerine açması: Bağlanma kaygısı ve kaçınması ile anneden algılanan ebeveynlik tutumu arasındaki bağlantılar
DİLAY CELASUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİANE SUNAR
- Algılanan ebeveynlik stilleri ile sporcu ergenlerin sportif başarıları arasındaki ilişki
The relationship between perceived parental styles and sucess of adolescent athletes
GÖZDE ÖZATEŞLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ÇEBİ