Ahmed bin Bâlî – Mecma‛ü'l – Mücerrebât (Giriş-inceleme [şekil bilgisi]-metin-dizinler [116-166. varaklar arası]-sözlük)
Ahmed bin Bâlî – Mecma‛ü'l – Mücerrebât (Introduction-analysis [morphology]-text-indexes [from 116 to 166]-dictionary)
- Tez No: 447783
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞABAN DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Mecmaǥü'l Mücerrebât, Eski O÷uz Türkçesi, Dil øncelemesi, Gramatikal Dizin, Mecmaǥü'l Mücerrebât, Ancient Oghuz Turkish, Linguistics, Grammatical Index
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 559
Özet
Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada 16. yüzyılın ünlü bilginlerinden Ahmed Bin Bâlî'nin Mecma‛ü'l Mücerrebât adlı eseri (116b-166a varaklar arası) ele alınmıştır. Çalışma, giriş, inceleme (şekil bilgisi), metin, dizin-sözlük ve ek dizini bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Eski Oğuz Türkçesi'nin oluşum ve gelişimine kısaca değinildikten sonra 16. yüzyılda Anadolu'da yazılmış Türkçe tıp metinleri hakkında bilgiler verilmiştir. Yine bu bölümde incelenen eser ve müellif hakkında bilgiler verilerek çalışmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi belirtilmiştir. İnceleme bölümünde eser şekil bilgisi özellikleri açısından ele alınmış, eserde geçen ekler“türetme, tür değiştirici, işletme ve kategori”olmak üzere 4 ana başlık altında incelenmiştir. Ekler“Eski Oğuz Türkçesi”nin genel ses ve şekil özellikleriyle karşılaştırılmış, metinden örneklerle aykırı durumlar gösterilmiştir. Son olarak metinde geçen sıfat, zamir, zarf ve edat gibi sözcük türlerinden de örnekler verilmiştir. Metin bölümünde Mecma‛ü'l Mücerrebât adlı eserin 116b-166a varakları çeviriyazı ile Arap harflerinden Latin harflerine aktarılmış, eserin her varak ve satırı numaralandırılarak yazıya geçilmiştir. Dizin-Sözlük bölümü eserin gramatikal dizini ile metinde geçen kelimelerin sözlüksel anlamlarından oluşmaktadır. Bu bölümde eserde geçen kelimeler madde başı olarak dizilmiş, kelimelerin hangi sayfada kaç kez geçtiği, hangi işletme eklerini aldığı gösterilmiştir. Son bölüm ise metinde geçen eklerin gramatikal olarak dizininden oluşmaktadır. Bu bölümde yine metinde geçen ekler madde başı olarak dizilerek eklerin kaç kez kullanıldığı ve hangi kelimelere kaç defa geldiği gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this master's thesis study, the work of Ahmed Bin Bâlî, one of the well-known scientists of the 16th Century, entitled Mecma‛ü'l Mücerrebât was analyzed. The study consists of the following sections: introduction, analysis , text, index-dictionary, and appendix index. In the introduction section, after briefly covering the formation and development of the Ancient Oghuz Turkish, information was given on Turkish medical texts that were written in Anatolia in the 16th Century. Also in this section, information was given on the analyzed work and the author; then the subject, importance, purpose, and method of the work was described. In the analysis section, the work was examined according to its morphological properties. Also, examples were also given for adjective, pronoun, adverb, and preposition word types that are present in the text. In the text section,“Mecma‛ü'l Mücerrebât”were translated from Arabic to Latin using transcription and each page and line of the work was enumerated and written down. The Index-Dictionary section consists of the grammatical index of the work and the lexical meaning of the words that are present in the text. In this section, the words in the text were listed as an entry, and it was shown how many times these were used in which pages and which ending suffixes they took. The final section consists of the grammatical index of the affixes present in the text. In this section, the affixes that are present in the text were listed as an entry.
Benzer Tezler
- Ahmed bin Bâlî – Mecma‛ü'l – Mücerrebât (Giriş-inceleme [söz varlığı]-metin-dizin [166b-232a varaklar arası]-sözlük)
Ahmed bin Bâlî – Mecma‛ü'l – Mücerrebât (introduction-analysis[vocabulary]-text-index [166b-232a leaves]-glossory)
MURAT MURATOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ULUHAN ÖZALAN
- Ahmed bin Bâlî – Mecma‛ü'l-Mücerrebât (Giriş-inceleme [ses bilgisi]-metin-dizin [1-115. varaklar arası]-sözlük)Birinci cilt
Ahmed bi̇n Bâlî – Mecma‛ü'l-Mücerrebât (Introduction-analysis-[phoneti̇c]-text-grammatical index [between 1st-115th leaves]-dictionary)
NUŞİN SUNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞABAN DOĞAN
- Tarih-i Burhaneddin-i Belhi (Lady Sheil'in anıları)
History of Burhaneddin-i Belhi (Memories of Lady Sheil)
NİHAL ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KANAR
- Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait satır arası bir Kuran tercümesi üzerine dil incelemesi / Giriş-inceleme-metin-sözlük / 1b-63b
A language analysis on an interlinear translation of the Quran in the old Anatolian Turkish period / Introduction-language analysis-text-index / 1b-63b
EDİBE KÜBRA YILMAZ TÜRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET NAİM ÇİÇEKLER
- Türkiye'de bal sektörünün mevcut durum değerlendirilmesi ve tüketici eğilimleri
Assessment of current situation in Turkey's honey industry and consumer trends
AHMET COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURÇİN BAŞARAN