Coğrafya eğitiminde yer adları
Place names in geography education
- Tez No: 450114
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET KARABAĞ, DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 397
Özet
Bu araştırma taşıdığı derin arka plan ve kültürel anlam ile coğrafya eğitimi için büyük önem taşıyan yer adları konusunda öğretim programlarının uygulayıcıları durumunda olan coğrafya öğretmenlerinin düşüncelerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Kültürel, tarihi ve siyasi coğrafya açısından çok önemli ipuçları içeren ve ait oldukları toplumların mekânla kurdukları ilişkinin hafıza kayıtları olarak tanımlanabilecek olan yer adları bu içeriği ile öğrencilerde doğru mekân algısının oluşturulabilmesinde ve beceri ile değer eğitiminde aktif olarak kullanılabilecek unsurlar arasındadır. Araştırmanın nicel bölümü ile katılımcıların yer adları ve yer adları coğrafya eğitimi ilişkisi hakkındaki düşünceleri ortaya konulmaya çalışılmış nitel bölümde ise katılımcıların bu düşünceleri derinlemesine analiz edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini Türkiye genelindeki ortaöğretim kurumlarında görev yapan coğrafya öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmanın nicel bölümünde yer alan örneklem grubu basit tesadüfî örneklem ile seçilmiştir. Araştırmanın nicel kısmı için çalışma grubunu Türkiye genelinden seçilen 378 coğrafya öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın nitel boyutunda amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Bu yöntemle belirlenen toplam 15 coğrafya öğretmeni araştırmanın nitel bölümünün örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak; nicel bölümü için araştırmacı tarafından hazırlanan ve 30 maddeden oluşan anket, nitel bölümü için ise yine araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; coğrafyanın yer adlarının verilmesindeki etkisi konusunda, lisansüstü eğitimi almış katılımcıların lisans mezunu olan katılımcılara göre, kıdemi daha az olan –nispeten genç öğretmenlerin- kıdemce daha yaşlı olan öğretmenle oranla, yaşadıkları çevredeki yer adlarını bilmeleri açısından erkek katılımcıların kadın katılımcılara göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın nitel bulgularının ortaya koyduğu sonuçlar göstermektedir ki yer adları arka planında barındırdığı kültürel ve siyasi içeriği sebebiyle ideolojik bakış açısına sahip katılımcıların diğer katılımcılara oranla daha fazla dikkatini çekmektedir. Ayrıca farklı dillerde verilen yer adları konusunda da daha katı bir tutum sergiledikleri belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin –farklı sendikal aidiyetleri ve ideolojik altyapılarına karşın- yer adlarını birer aidiyet sembolü olarak gördükleri, yer adlarının ait oldukları kültürlere dair ögelerle dolu olduklarına inandıkları bu sebeple de yer adlarını bir kültürel mücadele alanı olarak gördükleri belirlenmiştir. Araştırmaya katılan coğrafya öğretmenlerinin önemli bir bölümünün yer adlarını coğrafya eğitiminin bir parçası olarak gördükleri ve yer adlarını çeşitli derecelerde derslerinde kullandıkları, öğrencilerine yer adları ile coğrafya ilişkisini öğrettikleri buna karşılık kendilerini bu konuda yeterli bulmadıkları ve yer adlarını beceri ve değer eğitiminde kullanılabileceğine inandıkları belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler : Yer Adları, Mekân, Hafıza, Kültürel Coğrafya, Coğrafya Eğitimi.
Özet (Çeviri)
geography curriculum in terms of teaching place names. Place names are of great importance for geography education, with its deep cultural meanings and background . Place names provides us with very important clues regarding to cultural, historical and political geography of a place and can be described as memory records of a society's relationship with the place that they belong to. For these reasons, place names could be used actively in teaching values and skills and could be utilised in construction of spatial perception in students. A mixed research design is used in the research. Mixed research includes both quantitative and qualitative research approaches. Population consist of the geography teachers who work in secondary schools in Turkey. The sample group in the quantitative phase consists of 378 randomly selected geography teachersIn the qualitative phase, a purposive sampling approach, namelycriterion-based sampling, is used. 15 geography teachers are participated in the qualitative section. While In the quantitative phase of the research, the opinions of the participants about the relation of the place names with geography education is examined in depth, in the qualitative phase an overall Picture is tried to be depicted based on the the opinions of the participants.Data collected in tho phases. A questionnaire with 30 items is used in the first phase. In the second phase, a semi-structured interview is carried out by the teachers. According to the finding there are differences between those with Masters degree and those without as well as betweenrelatively young and experienced in terms of the effect of geography in naming places. Men compared to women tend to know more place names in their locality. Araştırmanın nitel bulgularının ortaya koyduğu sonuçlar göstermektedir ki yer adları arka planında barındırdığı kültürel ve siyasi içeriği sebebiyle ideolojik bakış açısına sahip katılımcıların diğer katılımcılara oranla daha fazla dikkatini çekmektedir. Ayrıca farklı dillerde verilen yer adları konusunda da daha katı bir tutum sergiledikleri belirlenmiştir.The qualitative findings of the research show that, place names catch attention of the participants who have ideological orientation more because of cultural and the political content. Besides they have a more strict attitude about the place names in other languanges.Although coming from different ideological backgrounds and having ties with different teacher unions, the teachers in the research see the place names as a symbol of belonging. They believe that place names reflects many elements of the culture they belong to so considering place names as a cultural battle field. As far as the education of places names is concerned, t a significant part of geography teachers in the research see the place names as a part of geography teaching, use the place names in their lessons to some degree, teach the relation between the place names and geography but they don't feel themselves efficent in this area and belive that place names can be used in t skilla and values education. Key Words : Place Names, Space, Memory, Cultural Geography, Geography education.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin jeopolitik, jeostratejik öneminin kavranmasında 9. ve 10. sınıf öğrencilerine verilen coğrafya eğitiminin yeri ve önemi
The importance of teaching geography for the ninth and tenth grade students in grasping strategical importance of Turkey
MUSTAFA BAYGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. SÜHEYLA ÜÇIŞIK
PROF.DR. RAMAZAN ÖZEY
- Türkiye'de II. Meşrutiyetten günümüze kadar uygulanmış olan sosyal bilgiler öğretim programlarının analizi ve karşılaştırılması
Social studies education curriculums analyze and compare from second constitutional period to nowadays in Turkey
YUSUF KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Kazdağı Milli Parkı ve yakın çevresinin UNESCO kriterlerine göre jeopark potansiyelinin belirlenmesi ve eğitim amaçlı kullanımı
Determination of Kazdağı National Park and its immediate environment's geopark potential according to UNESCO criteria and its usage for educational purposes
SENA OKUYUCU
- Coğrafya eğitiminde yer temelli öğretim yaklaşımına ilişkin öğretmen görüşleri
Teacher views on place based education approach in the education of geography
NİLÜFER KÖŞKER
Doktora
Türkçe
2012
CoğrafyaGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVET KARABAĞ