İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi

An investigation in to the organizational commitment levels of the teachers working at primary education institutions

PDF İndir

Tez No: 450139
Yazar: ELİF ÇAVUNDURLUOĞLU
Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET ŞEREN
Tez Türü: Yüksek Lisans
Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
Anahtar Kelimeler: Teachers at Primary and Secondary Schools, Organizational Commitment, Adaptation, Identification, Internalization
Yıl: 2016
Dil: Türkçe
Üniversite: Gazi Üniversitesi
Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 120

Özet

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini incelemeye yöneliktir. Çalışmada bu amaç doğrultusunda nitel ve nicel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmış, karma desen tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Adana ili merkezindeki resmi ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerden rastgele seçilmiş 297 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Balay (2000) tarafından geliştirilen 'Örgütsel Bağlılık' ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada örgütsel bağlılık; uyum bağlılığı, özdeşleşme bağlılığı ve içselleştirme bağlılığı olmak üzere üç farklı boyutta ele alınarak incelenmeye çalışılmıştır. Nicel veri toplama aracının sonuna eklenen, araştırmacı tarafından geliştirilen üç açık uçlu soru yardımıyla bahsedilen alt boyutlara ilişkin örgütsel bağlılık düzeylerini etkileyen faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin; cinsiyet, medeni durum, yaş, kıdem, mezuniyet derecesi, görev yaptıkları eğitim kademesi ve görev yaptıkları okuldaki çalışma sürelerine göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Verilerin analizi için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 21.0 programı kullanılmıştır. Veri dağılımının parametrik ya da nonparametrik olup olmadığını saptamak amacıyla Kolmogorov-Smirnov testi uygulanmıştır. Araştırmanın verileri normal dağılım gösterdiği için alt problemler çözümlenirken, iki alt kategorili değişkenlerde (cinsiyet, medeni durum, görev yapılan eğitim kademesi) İki Ortalama Arasındaki Farkın Önemlilik Testi (t testi); üç ya da daha fazla kategorili değişkenlerde ise (yaş, kurumdaki hizmet süresi, toplam hizmet süresi, mezuniyet derecesi, branş) Tek Yönlü Varyans Analizi (One-way ANOVA) testi yapılmıştır. ANOVA testinde gruplar arasında anlamlı farklılık görüldüğünde farkın hangi iki grup arasında olduğunu belirlemek amacıyla LSD Post Hoc testinden yararlanılmıştır. Nitel boyutta veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin orta düzeyde örgütsel bağlılık gösterdiği görülmüştür. Örgütsel bağlılık içselleştirme alt boyutu, uyum ve özdeşleşme alt boyutuna kıyasla daha yüksek gerçekleştiği görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık alt boyutları (uyum, özdeşleşme ve içselleştirme) cinsiyet, medeni durum ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre farklılık göstermemektedir. Ancak uyum alt boyutunda ortaokulda görev yapan öğretmenlerin bağlılık düzeyi ilkokulda görev yapan öğretmenlere göre daha yüksek olduğu, içselleştirme alt boyutunda 41-50 yaş aralığında olan öğretmenlerin 21-30 yaş ve 31-40 yaş aralığında olan öğretmenlere göre daha yüksek bağlılık düzeyine sahip olduğu, içselleştirme alt boyutunda meslekteki hizmet süresi 26 yıl ve üstü olan öğretmenlerin 1-5 yıl hizmet süresine sahip öğretmenlerden anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu, özdeşleşme alt boyutunda çalıştıkları okuldaki hizmet süresi 6-10 yıl olan öğretmenlerin hizmet süresi 1-5 yıl olan öğretmenlere göre bağlılık düzeyinin daha yüksek olduğu, içselleştirme alt boyutunda çalıştıkları okuldaki hizmet süresi 6-10 yıl ve 16 yıl ve üzeri olan öğretmenlerin bağlılık düzeylerinin okulundaki hizmet süresi 1-5 yıl olan öğretmenlerin bağlılık düzeylerinden anlamlı derecede daha yüksek olduğu görülmüştür. Nitel bölüm verileri incelendiğinde; öğretmenlerin büyük bir kısmı uyum bağlılığı düzeyini artıran faktör olarak ders ve kurs saati sayılarının eşit dağıtılması, azaltan faktör olarak ders programının boş derslere uygun olarak hazırlanmaması olarak ifade etmişlerdir. Bunların dışında; nöbet günlerinin azaltılması, eve yakınlık ve uzaklık, sınıf dağıtımları, etkinliklerde görev alma, kalabalık sınıf mevcutları vs. olarak başka faktörler de ifade edilmiştir. Özdeşleşme alt boyutunu artıran faktörlere ilişkin öğretmenlerin büyük çoğunluğu çalışma arkadaşları ve çalışma ortamının etkili olduğunu belirtirken, azaltan etken olarak öğretmenler arası gruplaşmalar ve dedikoduya dikkat çekmişlerdir. Özdeşleşme alt boyutunda bu faktörlerin dışında; karara katılma, öğrenci başarısı, okul-veli işbirliği, öğretmen sayısının az olması, cinsiyet ayrımı vs. gibi birtakım etkenlerde ifade edilmiştir. İçselleştirme alt boyutunu artıran faktörlere ilişkin öğretmenlerin büyük çoğunluğu fedakârlığın etkili olduğunu belirtirken, azaltan etken olarak da öğretmenlik mesleğinde gelişme ve ilerlemenin olmayışına dikkat çekmişlerdir. İçselleştirme alt boyutunda bu faktörlerin dışında; öğrenci sevgisi, okula getirilen yenilikler, veli eleştirisi vs. gibi birtakım etkenlerde ifade edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Örgütsel Bağlılık, Uyum, Özdeşleşme, İçselleştirme

Özet (Çeviri)

The aim of this research is to determine the organizational commitment levels of the teachers working at primary and secondary schools. In accordance with this purpose, both qualitative and quantitative methods are used, and mixed research design is preferred in the study.. The study group consists of 297 teachers, working at the primary and elementary public schools in the centre of Adana in 2015-2016 academic years, and they are chosen randomly. In the research 'Organizational Commitment Scale ', formed by Balat is used as the data collection tool. The research, the organizational commitment is investigated in terms of three dimensions such as adaptation commitment, identification commitment, and internalization commitment. The factors affecting the organizational commitment level related to these sub dimensions are determined by means of three open ended questions which are formed by the researcher and added at the end of the quantitative data collection tool. Furthermore, whether the organizational levels of the teachers are different considering gender, marital status, age, faculty, seniority, graduation grade, education levels that they work at, and working hours in their schools is investigated. SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 21.0 programme is used for data analysis. Kolmogorov-Smirnov test is conducted to determine whether the data range is parametric or nonparametric. As the research data is normally distributed, Significance Test of the difference between two means (t-test) is used for two sub categorical variables (gender, marital status, education levels that they work at), one way analysis of variance (One-way ANOVA) is used for three or more sub categorical variables (age, period of service in the organization, period of service in the organization, total period of service, graduation grade, field) when the sub-problems are resolved. When significant differences between the groups are seen in consequence of ANOVA test, LSD Post Hoc test is utilized so as to determine between which groups the difference is. The qualitative data is analyzed via descriptive analysis technique. In consequence of the research, it is seen that the teachers working at primary education institutions demonstrate the medium organizational commitment level. When compared with the sub dimensions such as adaptation commitment and identification commitment, internalization organizational commitment is seen to occur more. The teachers' organizational commitment sub dimensions (adaptation, identification, and internalization) vary due to the variables such as gender, marital status, education levels. However; it is seen that in terms of adaptation sub dimension, the organizational commitment level of the teachers who work at secondary schools is higher than the organizational commitment level of the teachers who work at primary schools; in terms of identification sub dimension, the teachers aged 41-50 have higher organizational commitment level than the teachers aged 21-30 and the teachers aged 31-40; in terms of identification sub dimension, the teachers, serving 26 years or more in profession have significantly higher organizational commitment level than the teachers serving 1-5 years in profession; in terms of internalization sub dimension, the teachers, serving 6-10 years in the schools at which they are working have higher organizational commitment level than the teachers, serving 1-5 years in the schools at which they are working; in terms of internalization sub dimension, the teachers, serving 6-10 years and 16-16+ years in the schools at which they are working have significantly higher organizational commitment level than the teachers, serving 1-5 years in the schools at which they are working. When the qualitative data is analyzed, most of he teachers state that the factor increasing the level of adaptation commitment is equal distribution of class hours and course hours, the factor decreasing the level of adaptation commitment is the time table that is not prepared suitable to the idle class hours. Furthermore, other factors such as reduction of days of duty, distance to home, distribution of classes, having duty in activities, crowded classes, etc. are mentioned. Concerning the factors increasing the level of identification sub dimension, most of the teachers claim that fellow workers and work environment are effective. Except from those factors, some factors such as agreeing on the decision, student success, parent-teacher association, teacher shortage, gender discrimination, etc. are mentioned related to identification sub dimension. While a great majority of the teachers state that self-sacrifice is an effective factor in increasing the level of identification sub dimension, they state that no development and improvement in teaching profession is a reason for decreasing the level of identification sub dimension.. Except from those, a number of factors such as sympathy for students, innovations at schools, parents' criticism are mentioned as the factors related to identification sub dimension.

Benzer Tezler

Tez No
368099
Şehir merkezi ve köylerdeki ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Analysis the levels of organizational commitment of teachers working in primary schools at the town center and village
AYŞE DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve Öğretim Balıkesir Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YALÇIN ERGÜNEŞ
Tez No
757553
İlköğretim kurumlarında görev yapan okul müdürlerinin iletişim becerileri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between the communication skills of principals working in primary education institutions and the organizational commitment levels of teachers
DAMLA OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Bahçeşehir Üniversitesi
Eğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE NECLA KELEŞ
Tez No
350972
Okullarda güç mesafesi ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki
The relationship between power distance and organizational commitment at schools
AYHAN DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve Öğretim Balıkesir Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİLAL YILDIRIM
Tez No
325929
İlköğretim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri (Aydın ili örneği)
The level of organizational commitment of the administrators and the teachers in primary schools in Aydın
TUBA GÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve Öğretim Adnan Menderes Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PINAR YENGİN SARPKAYA
Tez No
617286
Temel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki
Organizational justice perceptions teachers basic education institutions with organizational dependencies identify the relationship between the
ÇİĞDEM BAYKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve Öğretim Mevlana Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİNE GÜMÜŞ

Geri Dön