Kazak Türkçesinde 'sığır, koyun ve keçi' ile ilgili söz varlığı ve metinler
The phrases and texts about cow, sheep and goat in Kazakh Turkish
- Tez No: 453076
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÖKSEL ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Kazak Türkçesi (Qazaqşa), hayvancılık (malşılıq), sığır (sıyır), koyun (qoy), keçi (eşki), Kazakh Turkish, farming, cattle, sheep, goat
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 412
Özet
Bu çalışmada Kazak Türkçesinde yer alan sığır, koyun ve keçiyle ilgili sözcükleri ve bu sözcüklerin kullanımını içeren söz varlığı ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bunun için bilimsel eserler, manzum ve mensur edebi eserler ile çeşitli sözlükler taranmıştır. Özellikle de Ö. Akıpbekov'un“Tört Tülik: Töresi Kim?”adlı eserinden yararlanılmıştır. Birden fazla anlamı bulunan kelimelerin yalnızca Kazak Türkçesinde“mal”olarak adlandırılan hayvanlarla ilgili, daha özelde ise sığır, koyun ve keçiyle ilgili anlamları verilmiştir. Çalışmada, sığır için kullanılan 1169; koyun ve keçi için kullanılan 1320 sözcük tespit edildi. Bu sözcükler kullanım alanlarına göre tasnif edilerek hem sığır hem de koyun-keçi için ayrı ayrı bölümlerde verilmiştir. Bazı sözcükler hem sığır hem de koyun ve keçi ile ilgili kullanılan sözcükler olup bu sözcükler iki bölümde ayrı ayrı yazılmıştır. Dizin kısmında ise sadece incelenen metinlerde bulunan sözcüklere yer verilmiştir. Sığırla ilgili 2 tanesi manzum, 4 tanesi mensur 6 metin ve buna ilaveten Kazak Türkçesinde bulunan sığırla ilgili atasözleri Türkiye Türkçesine çevrilmiştir. Yine koyun-keçiyle ilgili 2 tanesi manzum, 4 tanesi mensur 6 metin ve buna ek olarak Kazak Türkçesinde bulunan koyun-keçiyle ilgili atasözleri Türkiye Türkçesine çevrilmiştir. Çeviriler esnasında cümlelerin Türkiye Türkçesinde nasıl söylenebileceği üzerinde durulmuştur. Manzum metinlerin çevirisinde ise anlamı doğru aktarmak kadar kafiyeye uyum sağlamak da amaçlanmıştır. Bu çalışmayla hem sığırın hem de koyun-keçinin Kazakların günlük yaşamlarında ve kültürlerinde nasıl bir yere sahip olduğu belirlenmek istendi. Ayrıca hayvancılığın, tarihi boyunca Türklerin hayatında ve kültürlerinde nasıl vazgeçilmez bir yeri olduğu ortaya konulmaya çalışıldı.
Özet (Çeviri)
In this study, the existence of the words in Kazakh Turkish relating with cattle, sheep anda goat anda their usage have been tried to bring up. For this, scientific works, the works written in verse anda prose various dictionaries have been analysed. Especially the work named“Tört Tülik: Töresi Kim?”written by Ö. Akıpbekov has been drawn upon. For instance the word“cattle”which have more than one meaning, in general means sheep anda goat. In this study, it is identified 1169 words for cattle, 1320 words for sheep and goats. These words have been classified separately. Cattle, sheep and goat have been given in different parts. Some of them are the words which are used for both cattle and sheep or goat and they have been written in two different parts. In the index part, only the words that have been analysed from the texts have been given. Six texts whose two of them are verse and four of them are prose and proverbs relating with cattle in Kazakh Turkish have been translated into Turkey Turkish. In adition to them six texts whose two of them are verse and four of them are prose and proverbs relating with sheep and goat in Kazakh Turkish have been translated into Turkey Turkish. While I was translating them, I focused on how to express apporopriately in Turkey Turkish. While I was translating poems, I didin't only translate them into words, but I also gave importance to their rhyme. In this study, I want to express how important the cattle, sheep and goat in Kazakhs culture and their daily life. I also wanted to express how important it has been animal breeding throughout history for the Turks in Turkish culture and their Daily life. Six texts whose two of them are verse and four of them are prose and proverbs relating with cattle in Kazakh Turkish have been translated into Turkey Turkish. In adition to them six texts whose two of them are verse and four of them are prose and proverbs relating with sheep and goat in Kazakh Turkish have been translated into Turkey Turkish. While I was translating them, I focused on how to express apporopriately in Turkey Turkish. While I was translating poems, I didin't only translate them into words, but I also gave importance to their rhyme. In this study, I want to express how important the cattle, sheep and goat in Kazakhs culture and their daily life. I also wanted to express how important it has been animal breeding throughout history for the Turks in Turkish culture and their Daily life.
Benzer Tezler
- Kazak şair Mukağali Makatayev'in şiir dili ('Ömir-Özen' bağlamında dil incelemesi)
The language of the Kazakh poet Mukagali Makatayev (linguistic research in the context of 'Omir-Ozen')
KAMILA YUNUSSOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN ACAR
- Kazak halk edebiyatında Kara Ölenler üzerine bir inceleme
A study on Kara Ölen in Kazakh folk literature
HİLAL ŞAHADET YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PERIZAT YERTAYEVA
- Kazak yazar Abiş Kekilbayev hayatı, sanatı seçilmiş hikâyelerinin incelenmesi (inceleme-aktarma)
Kazakh writer Abiş Kekilbayev's life and art examination of selected stories (analysis-translation)
RUKİYE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ABBAS ÇINAR
- Bayanğalı Alimjanov'un Ömirdin Özi adlı eseri üzerine dil incelemesi (Hayatı-edebi kişiliği-inceleme metin-aktarım)
Language analysis of Bayanğalı Alimjanov on his work called Ömirdin Özi (Life-literary personality-analysis text-translation)
SİBEL KANATSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM AYAN
- Abiş Kekilbayev hayatı, edebî kişiliği ve seçilmiş hikâyeleri
Abi̇ş Keki̇lbayev, his life, his literary personality and his selected stories
HATİCE ÖZGE BİLİR KOCATÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyografiEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUVAFFAK DURANLI